^DeAndereKrant

Het kabinet Schoof bereidt een campagne voor om Nederland ‘weerbaar’ te maken, zodat de bevolking goed is voorbereid op crisissituaties zoals sabotage van de drinkwatervoorziening, de uitschakeling van elektriciteits- en communcatienetwerken en biologische oorlogsvoering. De Andere Krant meldde vorig jaar al dat het weerbaarheidsstreven van Den Haag uit de koker komt van de Navo. Toenmalig premier Mark Rutte en andere regeringsleiders van Navo-lidstaten tekenden in 2023 tijdens een Navo-top in de Litouwse hoofdstad Vilnius voor de uitvoering van zogenoemde ­resilience objectives (weerbaarheidsdoelen). Zij beloofden maatregelen te treffen aan de hand van deze doelen.

In Nederland is het de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) die de weerbaarheidsdoelen van het militaire bondgenootschap ‘vertaalt’ naar de ministeries. Zo brengt de NCTV voor het ministerie van VWS in beeld wat er volgens de Navo nodig is om goed voorbereid te zijn op een pandemie, maakte minister Fleur Agema van VWS vorig jaar duidelijk tijdens een plenair debat in de Tweede Kamer over de begroting van haar ministerie. De Russen zouden over een pokkenvirus beschikken dat ze wel eens los zouden kunnen laten op de bevolking van de Navo-landen en dus moest Nederland voldoende pokkenvaccins in huis hebben om zich hiertegen te kunnen beschermen.

Leden van het kabinet Schoof zijn twee weken na hun beëdiging gebriefd over de Navo-weerbaarheidsdoelen, meldde Agema begin dit jaar in antwoord op Kamervragen van Pepijn van Houwelingen van Forum voor Democratie (FVD). Agema kon en mocht echter niet zeggen wat de kabinetsleden precies te horen hebben gekregen. Er was ook geen verslag van gemaakt.

Agema beweerde vorige week in een interview met reporter Jonathan Krispijn van Ongehoord Nederland dat er niets geheimzinnigs is aan de Navo-weerbaarheidsdoelen. “Je kunt de Navo-verplichtingen gewoon nalezen op internet”, zei ze. “De handtekening die Mark Rutte heeft gezet onder de afspraken die in Navo-verband zijn gemaakt, is gewoon publiek.” Over de weerbaarheidsdoelen wordt op de website van de Navo echter alleen in algemene termen gesproken. In het communiqué dat de Navo uitbracht over de Vilnius-top, staat: “Tijdens de top van Vilnius in 2023 herhaalden de leiders van de alliantie de toewijding van de alliantie om de weerbaarheid te versterken als een essentiële basis voor geloofwaardige afschrikking en verdediging. Ze benadrukten ook een aantal gebieden die verdere collectieve en individuele aandacht vereisen, waaronder maatschappelijke weerbaarheid, gezondheidssystemen, kritieke infrastructuur en toeleveringsketens. Bovendien kwamen de leiders van de alliantie ook weerbaarheidsdoelen overeen, die de paraatheid van de Navo en de geallieerden zullen versterken en de ontwikkeling van de nationale doelen en implementatieplannen van de bondgenoten zullen begeleiden.”

Over de invulling van de doelen wordt in het communiqué niets gezegd. Nergens is ook op de Navo-website een document te vinden dat duidelijk maakt waar Rutte en andere toenmalige staatshoofden en regeringsleiders precies voor hebben getekend. De persvoorlichting van de Navo verklaart desgevraagd dat de weerbaarheidsdoelen classified zijn. Ze zijn geheim. De Navo kan en mag er niets over zeggen en de regeringen van de Navo-lidstaten dus ook niet.

FVD-Kamerlid Ralf Dekker vroeg vorige week een debat aan over de Nederlandse Navo-verplichtingen. Geen enkele partij in de Tweede Kamer steunde het verzoek. Deze week ondernam hij een nieuwe poging. “Het voltallige kabinet krijgt geheime, dwingende instructies vanuit de Navo omtrent weerbaarheidsaspecten van hun beleid”, zei hij. “Dit betekent dat zowel de controlerende taak van de Tweede Kamer alsook de soevereiniteit van Nederland wordt aangetast. Ik wil hierover graag een debat met de minister-president en wellicht ook met minister Agema die dit heeft aangekaart in de Kamer.” Er kwam opnieuw vanuit de Kamer geen enkele steun. Wel stelden Henk Vermeer van BBB en Pieter Omtzigt van NSC voor het onderwerp te bespreken in de commissie Defensie van de Tweede Kamer. Die is op 8 februari gewijd aan de Navo. Daar zullen Schoof en Agema echter niet aanwezig zijn. Alleen de minister van Defensie Ruben Brekelmans.

Harry van Bommel‚ voormalig woordvoerder Buitenlandse en Europese Zaken voor de SP-fractie‚ vindt het “te billijken” dat de Navo activiteiten ontplooit die deels geheim moeten blijven en hij snapt ook dat de lidstaten moeten bijdragen aan het realiseren van Navo-doelen. “Het gaat echter wringen wanneer civiele infrastructuur en middelen voor die doelen moeten worden ingezet. Volksvertegenwoordigers willen bewindspersonen kunnen controleren op de besteding van publieke middelen en het gebruik van publieke goederen, dat is hun kerntaak. Zodra die in gevaar komt, loopt onze democratie gevaar. Voor de Kamer is het van belang dat ministers transparant zijn in hun daden, ook wanneer de motieven niet altijd openbaar zullen worden gemaakt. Van belang is tevens dat er over deze vragen open kan worden gesproken in de Kamer. Het blokkeren van debatten hierover leidt onmiddellijk en terecht tot wantrouwen.”

Het ministerie van VWS wilde niet reageren op vragen van De Andere Krant.