De rijkdom van antroposofische gezondheidszorg

Volgens de antroposofie bestaat de kern van de geest al voor de geboorte en die geest blijft, ook nadat iemand is gestorven, bestaan. De geest is de zich ontwikkelende kern, het lichaam is het stoffelijke instrument en de ziel is de verbinding tussen beide. Door middel van het lichaam kan de mens denken, voelen en handelen. “Het hoofd is naar binnen gericht. De indrukken komen van buiten naar binnen via de zintuigen in een soort gecentreerd bewustzijn, hier vindt het denken plaats. Aan de buitenkant zit de harde, vaste schedel en wat daarbinnen gebeurt, is het kristalheldere denken. De romp en ledematen zijn meer naar buiten gericht, daar vindt het handelen plaats — de benen bewegen je voort en de handen verrichten handelingen. De buik is gedeeltelijk ook naar buiten gericht door de stofwisseling, de omvorming van dat wat ooit binnen kwam en weer naar buiten gaat. In het middengebied tenslotte bevinden zich hart en longen met de dynamiek van de ritmes van ademhaling en hartslag, het voelen.”

Bij de antroposofische geneeskunde wordt ervan uitgegaan dat de mens met een ziekte iets doormaakt, zich daaraan ontwikkelt. De ziekte maakt deel uit van de mens in ontwikkeling of kan zelfs nodig zijn daarvoor. Priester: “De ziekte kan op verschillende manieren worden benaderd, vanuit zowel het lichaam en de ziel als de geest. Bij de benadering vanuit het lichaam kun je bijvoorbeeld geneesmiddelen gebruiken, maar niet vanuit strijd, zoals wel het geval is bij de meeste reguliere geneesmiddelen. Daar gaat het om het bestrijden van symptomen, de naam van het middel geeft dat al aan: denk aan antibiotica, anti-­epileptica, antiparkinsonmiddelen. Ook bij psychische klachten worden geneesmiddelen gebruikt. De geneesmiddelen die wij daarbij inzetten, kun je beschouwen als een soort voorbeeld, niet als wapen. In feite gaat het daarbij over microkosmos, macrokosmos — alle aspecten die in de mens (microkosmos) een rol spelen vind je terug in de natuur of het geheel (macrokosmos). Als er iets uit evenwicht is geraakt, als je bijvoorbeeld te veel vochtvorming hebt, dan kun je in de natuur zoeken naar een plant of mineraal die dat aspect in zich heeft en daarmee heeft leren omgaan. Je maakt zo gebruik van het evenwicht dat de natuur al heeft. Je brengt het lichaam dan eigenlijk op een idee hoe het daarmee kan omgaan.”
De antroposofische geneesmiddelen zijn enigszins verwant aan homeopathische medicijnen waar ook met verdunningen, met potenties wordt gewerkt. Een verschil is dat er bij de antroposofische middelen vaak minder wordt verdund.

De antroposofische geneeskunde werkt veel met specifieke therapieën. “Als iemand heel chaotisch is of het denken is niet helder, dan zou je bijvoorbeeld met kunstzinnige therapie een exacte kubus kunnen boetseren. Je bent dan bezig met het innerlijk, met je ziel, om het oerbeeld van die ideale kubus voor te stellen en hem met je handen ook werkelijk tot stand te brengen. Misschien ben je wel een half uur bezig met structuur aanbrengen, grenzen stellen en de perfecte kubus vormgeven. Ik noem dat ook wel gymnastiek voor de ziel. En in de euritmietherapie maak je met het lichaam oerbewegingen waaruit alle vormen in de natuur zijn ontstaan. Die bewegingen vind je ook terug in de taal. De beweging die bij A hoort, is bijvoorbeeld een open gebaar, goed voor mensen die te veel in zichzelf zitten opgesloten. De beweging en de klank S is juist heel erg gevormd. De taal is een belangrijke factor. Daar kun je zelfs de volksaard aan afmeten. De Nederlander is wat losser dan de Duitser. Daar kun je therapeutisch ook iets mee. Als je bijvoorbeeld een beetje te streng bent, kun je door bepaalde klinkers of klanken te gebruiken wat soepeler worden. Wie te veel in de vorm zit, kan soepeler worden door spraak- of muziektherapie. De therapieën zijn manieren om ons wezen, ons lichaam bewoond door de ziel waarmee de geest zich wil ontwikkelen, een zetje te geven op het ontwikkelingspad.”