De val van Pokrovsk – Oekraïne-oorlog in kritieke fase
Karel Beckman | Datum: 31 oktober 2025
Vernietigd centrum van Pokrovsk in de regio Donetsk, Ukraïne | Fotografie: PPRESS SERVICE OF THE 93RD SEPARATE MECHANIZED BRIGADE HANDOUT / EPA
“Hier wordt bepaald hoe de toekomstige wereldorde eruit komt te zien”
De slag om de strategisch gelegen stad Pokrovsk lijkt gestreden. Russische eenheden hebben volgens Moskou de Oekraïense troepen volledig omsingeld. Volgens onafhankelijke waarnemers is het nu praktisch zeker dat de hele Donbas in Russische handen zal vallen. De steeds fellere pogingen van de regering Trump om Rusland tot een staakt-het-vuren te bewegen, blijven zonder resultaat.
De situatie aan het front in de Donbas wordt voor Oekraïne steeds penibeler. De stad Pokrovsk, waar sinds de afgelopen zomer is gevochten, lijkt definitief in handen te vallen van de Russen. Volgens Moskou zijn 5500 Oekraïense miltairen in en rond Pokrovsk omsingeld. Ze zijn gesommeerd om zich over te geven.
Hiermee slaan de Russen een beslissende slag in de strijd om de Donbas, stellen analisten. Na de verovering van Pokrovsk kunnen Russische troepen vrijwel ongehinderd doorstoten naar de rivier de Dnjepr, de grens van de Donbas, alsmede naar het noorden, waardoor ze de overgebleven Oekraïense troepen in het gebied kunnen afsnijden van het westen.
“Het verlies van Pokrovsk is catastrofaal voor de overgebleven verdedigingslijnen van Oekraïne”, schrijft de Amerikaanse geopolitiek analist Brian Berletic, een ex-marinier die vanuit Thailand commentaar geeft op de oorlog. “De Russen kunnen nu veel makkelijker hun drones lanceren. Ze kunnen een zelfde omsingeling uitvoeren van Kramatorsk en Slavyansk in het noorden en alle resterende Oekraïense posities in het noorden vanuit de rug aanvallen. En ze kunnen oprukken naar de Dnjepr.” Berletic denkt niet dat de Russen haast zullen maken met dat laatste. “Rusland voert een uitputtingsoorlog (war of attrition). Het doel is om het Oekraïense leger stukje bij beetje af te breken. Dat is voor de Russen belangrijker dan snelle terreinwinst.”
Alexander Mercouris van de podcast The Duran, die de oorlog vanaf het begin nauwlettend volgt, stelt eveens dat de Russische verovering van Pokrovsk voor Oekraïne desastreus is. Hij spreekt van een “grote crisis”, de “laatste crisis”. “Wat we nu zien is het laatste hoofdstuk in de strijd om de Donbas.” De Russische vorderingen aan het front komen voor velen in het Westen als een verrassing, zegt Mercouris, omdat westerse politici en media de informatie vanuit Oekraïne kritiekloos overnemen. Hij verwijt Zelensky en de Oekraïense legertop dat zij de omsingelde militairen niet eerder hebben laten terugtrekken. “Dat is niet voor het eerst. Om PR-redenen willen ze blijven uitstralen dat ze een kans hebben om de Russen te stuiten.”
De Russische opmars verklaart volgens analisten waarom de regering-Trump de laatste weken de druk op Poetin opvoert om tot een staakt-het-vuren te komen. Trump dreigde eerst met de levering van Tomahawk-kruisraketten. Daarna kondigde hij sancties aan tegen de Russische oliemaatschappijen Rosneft en Lukoil. Hij eist met name van China en India dat zij hun aankopen van Russische olie stopzetten.
De kans dat die landen zullen buigen voor de Amerikaanse druk lijkt klein. Volgens Berletic zou de val van Pokrovsk dan ook weleens grote implicaties kunnen hebben. “Hier wordt niet alleen de uitkomst van de oorlog bepaald, maar ook hoe de toekomstige wereldorde eruit komt te zien”.
Volgens Mercouris heeft Trump een grote fout gemaakt door te luisteren naar de “neoconservatieve leden van zijn kabinet”, met name Marco Rubio, die de rollen van minister van Buitenlandse Zaken en Nationaal Veiligheidsadviseur combineert. Persbureau Bloomberg meldde afgelopen week dat Rubio de belangrijkste ‘architect’ is achter de onderhandelingsstrategie van Trump. Rubio staat bekend als een havik, die op één lijn zit met de Europese leiders, die een harde aanpak van Rusland willen. “Rubio en neoconservatieven als de speciale gezant Keith Kellogg hebben Trump voorgelogen”, stelt Mercouris. “Ze hebben hem wijs gemaakt dat Oekraïne in staat is de Russen te weerstaan in de Donbas. Daardoor denkt Trump dat hij Poetin kan bewegen tot een staakt-het-vuren.” Mercouris verwijt Trump dat hij zich onvoldoende verdiept in de werkelijke situatie in Oekraïne. “Hij heeft nu geen troefkaarten meer om Poetin tot concessies te brengen.”
Volgens Berletic is Trump nooit echt uit geweest op vrede. “Net als alle politici in Washington, vertelde hij het publiek wat ze wilden horen, terwijl hij na zijn verkiezingsoverwinning gewoon doorging met het voeren van de eindeloze oorlogen van de VS, inclusief de proxy-oorlog in Oekraïne. Wat Trump wil is het conflict bevriezen, en Europa het werk laten opknappen, zodat ze Rusland bezig houden, terwijl hij zich op China kan richten. Dat is waarom hij het steeds heeft over een staakt-het-vuren en waarom hij continu nieuwe sancties afkondigt en Oekraïne militair blijft steunen. Met zijn nieuwe sancties gericht op India en China probeert hij de BRICS-landen uit elkaar te spelen. Hoe dit afloopt, zal afhangen van hoe die landen reageren. Als zij niet buigen voor de Amerikaanse eisen, ontstaat er een nieuwe wereldorde.”
Volgens een andere veelgelezen onafhankelijke analist, de blogger Simplicius, hoopte de VS met de steun aan Oekraïne Rusland te verzwakken op economisch en militair gebied, maar, schrijft hij, het tegenovergestelde lijkt te gebeuren. “De Russen hebben mede door de ervaringen in Oekraïne een voorsprong opgebouwd op allerlei terreinen.” Dat wordt steeds meer erkend in westerse media. Het sterk pro-westerse Britse tijdschrift The Economist meldde afgelopen week dat de Russische drones inmiddels superieur zijn aan de westerse drones. De drones die de VS aan Oekraïne leveren, stammen nog uit de tijd van de oorlogen in Irak en Afghanistan, schrijft The Economist. Toen waren ze state-of-the-art. Inmiddels zijn de Russische drones veel effectiever.
De Russen hebben daarnaast een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt in raket-technologie. De uiterst doeltreffende en heel moeilijk te stoppen Oreshnik-raket, die de Russen vorig jaar op Oekraïne afvuurden, en die heel Europa kan bestrijken, is inmiddels in massaproductie genomen. De onthulling van de Oreshnik leidde onder westerse militaire analisten tot grote consternatie. Daar kwam onlangs een nieuwe onprettige verrassing bij. Op 26 oktober maakten de Russen bekend een succesvolle test te hebben uitgevoerd met een nieuwe kruisraket, de Burevestnik, die volgens Poetin zelfs “onoverwinnelijk” is.
De Burevestnik, die in staat is kernkoppen af te vuren, heeft een “onbeperkt bereik” en “kan niet worden onderschept door conventionele radar”, verklaarde de Russische opperbevelhebber Gerasimov. “Hij is extreem wendbaar en kan ieder verdedigingssysteem omzeilen.”
Volgens de analisten van The Duran gaat het inderdaad om een “gamechanger”. De raket wordt voortgedreven door een kleine kernreactor. Dat is op zichzelf al een enorme doorbraak, stelt Mercouris. “Deze kernreactor kan ook worden ingezet voor andere wapen- en transportsystemen.” De Burevestnik kan “ongelooflijk lange, complexe trajecten afleggen en ontwijkende manoeuvres uitvoeren terwijl hij in de lucht is.” Het meest angstaanjagende echter van de Burevestnik, zegt Mercouris, is dat hij weken of zelfs maanden in de lucht kan blijven hangen, op elke plek op aarde, en daarbij moeilijk kan worden gedetecteerd. Daarmee kan Rusland ook het vasteland van de VS onder vuur houden. “Dit is een heel destabiliserend wapen”, waarschuwt Mercouris. “De Amerikanen verliezen hiermee hun geografische voordeel.”
De Oekraïense bevolking zelf lijkt intussen al niet meer in een gunstige uitkomst van de oorlog te geloven. De bekende Amerikaanse enquête-organisatie Gallup meldde in augustus al dat de steun van het Oekraïense publiek voor de oorlog was “ingestort”. Waar in 2022 nog meer dan 70% van de Oekraïeners geloofde dat Oekraïne “de oorlog moet voortzetten totdat hij is gewonnen”, was dat afgelopen zomer nog maar 24%. Inmiddels vindt 69% van de bevolking dat er onderhandelingen moeten komen om de oorlog te beëindigen, aldus Gallup.
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
