De eerste farmavrije huisarts van Nederland
Hendriëlle de Groot | Datum: 08 mei 2025
Beeld: Marije Berkelaar
Marije Berkelaar ontdoet zich van de ketenen van het medische systeem
Marije Berkelaar (37) had kritiek op de farmaceutische industrie en werd daarna verketterd door collega-huisartsen. “Ik werd misselijk bij het voorschrijven van al die pillen”, vertelt de “eerste farmavrije huisarts van Nederland”. Tegenwoordig werkt ze holistisch en laat ze haar patiënten nadenken over de essentie van ziekte en mogelijke genezing.
Marije Berkelaar werkte jarenlang als reguliere huisarts. Ze volgde keurig de protocollen, schreef dagelijks herhaalrecepten en draaide moeiteloos mee in het medische systeem. In 2014 ontmoette ze een holistisch (waarbij gekeken wordt naar het lichaam als geheel) voedingsdeskundige, die tegenwoordig ook haar beste vriendin is. “Door haar ging ik anders kijken naar geneeskunde. Ik vroeg mij af: wat is ware geneeskunde? Hoe werkt bewustzijn?”
Ze ging aan de slag bij een antroposofische huisartsenpraktijk, de meest holistische tak binnen haar vak, met antroposofische medicatie, op het grensvlak van homeopathie. Toch was het daar niet veel beter dan in haar vorige praktijk. “Elke dag moest ik herhaalmedicatie accorderen. Een proces van een half uur, waarin je alleen maar op ‘akkoord’ klikt. Met elk klikje schreef ik zo’n honderd pillen voor. Op een dag werd ik daar letterlijk misselijk van.”
Berkelaar begon zich te verdiepen in de geschiedenis van de moderne geneeskunde en kwam tot schokkende inzichten. “In de 19e eeuw is die onderdrukking van natuurlijk geneeswijzen begonnen”, legt ze uit. “De petroleumindustrie werd gemonopoliseerd. Rockefeller ontdekte dat je medicijnen kunt maken van oliederivaten. Hij kocht universiteiten — ook in Leiden — om ervoor te zorgen dat studenten alleen nog leerden over gepatenteerde medicijnen.
Natuurgeneeskunde en homeopathie werden verboden. Nu bestaat die regelgeving nog steeds. Duizenden jaren oude kennis wordt buiten beeld gehouden en mag niet vrij worden verspreid.”
Ze wijst erop dat je boeken over natuurlijke gezondheid weliswaar tegenkomt in tweedehandswinkels, boekenhandels en bibliotheken, maar dat online overzichten van natuurlijke oplossingen streng worden bestreden. In Amerika door de FDA (Food & Drug Administration), in Nederland door De Nederlandse Warenautoriteit. “Zodra je de suggestie wekt dat een bepaald middel je geneest, kun je worden opgepakt, beboet of een rechtszaak krijgen. Behoorlijk veel artsen en medisch deskundigen, die de waarheid deelden over de natuur, zijn tot hoge straffen veroordeeld.”
Ze verdiepte zich in eeuwenoude geneeswijzen: Ayurveda, traditionele Chinese geneeskunde, essentiële oliën. “Ik ontdekte dat er een hele andere kijk bestaat op gezondheid: een holistische visie waarin lichaam, geest en bewustzijn samenkomen. Wij zijn krachtige wezens, met een zelfhelend vermogen. Het doorlopen van ziektes kan leiden tot persoonlijke groei. Wij zijn hier allemaal op aarde om terug te keren naar de kern, de goddelijke vonk die we allemaal zijn. Het verdwalen in het medische systeem, leidt ertoe dat mensen niet meer op dat pad komen.”
Het was een heel proces om de reguliere geneeskunde achter te laten, vertelt Berkelaar. “Ik was bezig met zelfontwikkeling, psychedelica, retreats, alleen reizen en stiltemeditaties.” Tijdens een meditatie werd ze zich ervan bewust dat ze haar visie moest delen op de sociale media. Het filmpje, opgenomen aan de keukentafel van de buurvrouw, kreeg in 2019 in 24 uur tijd een miljoen views en werd zesduizend keer gedeeld. In deze video liet Berkelaar weten “de eerste medicijnvrije huisarts” van Nederland te worden. “Als huisarts voelde ik me soms net een drugsdealer”, vertelt ze. “Een verlengstuk van de farmaceutische industrie en een verkoper van chemische middelen. Maar dat past niet bij mij. Ik heb een andere boodschap: luister naar je lichaam en heb jezelf lief.” Ze legt uit dat medicatie vaak een quick fix is om klachten snel op te lossen, zonder te kijken naar de oorzaak die daarachter schuilt.
Na haar viraal gegane video ging het snel. “Ineens had ik veel fans en evenveel tegenstanders”, vertelt Berkelaar. Bij de huisartsenpraktijk waar ze destijds werkte, was ze niet meer welkom. Op een Facebookpagina voor waarnemend huisartsen werd ze publiekelijk aan de schandpaal genageld. “Ik kreeg over me heen gestort dat ik gevaarlijk was, dat ik de weg kwijt was, dat ik opgenomen moest worden. Het ging me niet in de koude kleren zitten.” Ook het filmpje, waarin ze zei dat het voorschrijven van medicatie niet bij haar past, werd belachelijk gemaakt. “Ik was eerlijk gezegd enorm naïef”, blikt Berkelaar terug. “Wat ik deelde, was ondoordacht. Maar ik meende het wel: ik wilde geen pillenuitgever zijn.”
Ze betaalde een hoge prijs voor de video: binnen enkele maanden was Berkelaar haar baan, inkomen en zekerheid kwijt. Ze kon af en toen nog wel een nachtdienstje draaien op de huisartsenpost, maar werd daar genegeerd door collega’s. “Ik was een paria.” Toen de coronapandemie uitbrak, had ze direct door dat angst de grootste kwaal was. “Nooit heb ik gedacht dat het om een dodelijk virus ging.” Ze bleef zich online uitspreken en kreeg een trollenleger over zich heen. “Alles wat ik op social media zei, werd tegen me gebruikt. Dat was heel stressvol en eenzaam.”
Berkelaar kreeg zoveel weerstand op haar online uitingen, dat ze besloot onder te duiken bij Willem Engel. Vervolgens verhuisde ze naar Ibiza, “met niet meer dan twee koffers, een kat en een lege bankrekening. Het eerste jaar verhuisde ik twaalf keer. Ik was letterlijk aan het overleven.”
Op het eiland vond ze rust, en een nieuwe gemeenschap van gelijkgestemden. Ze bouwde haar onderneming op rondom holistische gezondheid, met essentiële oliën als specialiteit. “Ik geloof in de kracht van de natuur. Pepermuntolie bij hoofdpijn, teatree bij wondjes. Simpele middelen, grote werking.” Ze verkoopt ze niet zelf, maar begeleidt mensen in de aankoop en het gebruik van deze oliën.
In plaats van een-op-eenconsulten organiseert ze groepssessies met andere deskundigen, onder wie een Vlaamse huisarts, fysiotherapeuten, diëtisten, een psychiater en een energetisch therapeut. “Daarin delen vrouwen hun ervaringen, stellen vragen over de overgang, voeding, stress. De kracht van herkenning is enorm.” Volgens Berkelaar is ziekte vaak een signaal van het lichaam om stil te staan. “Een gekneusde enkel kan betekenen: je moet vertragen. Het lichaam spreekt.”
In haar werk staan niet alleen klachten centraal, maar vooral ook de onderliggende vragen: wat probeert je lichaam je te vertellen? Wat ligt er onder de fysieke symptomen? “Door dat soort vragen te stellen, nodig je uit tot bewustwording. En dat is de eerste stap naar genezing.”
Ze is uitgesproken over de reguliere geneeskunde. “Velen zijn gaan geloven dat farmaceutische medicijnen de enige en beste keuze zijn. De natuurlijke manier van gezond worden, wordt vergeten en weggevaagd.” Tegelijkertijd is ze niet anti-medicatie, benadrukt ze. “Soms is reguliere medicatie nodig. Juist omdat mensen mij vertrouwen, moet ik soms zeggen: neem wel dat medicijn. Maar ik wil dat ze weten dat er óók andere manieren zijn.”
De huisarts is van mening dat wetenschap en spiritualiteit hand in hand kunnen gaan. “Vroeger geloofde ik dat een traag werkende schildklier nooit meer zou herstellen. Dat patiënten daarvoor levenslang medicatie moesten slikken. Nu heb ik tallozen gezien die hun schildklier wel weer aan de praat kregen. Als je alleen afgaat op wat je leert tijdens de huisartsenopleiding en enkel kijkt naar cijfers en protocollen, zie je dat niet.”
Voor haar draait gezondheid niet alleen meer om het fysieke lichaam, maar om de hele mens. “Ik help iemand zijn lichaam te begrijpen. Niet de symptomen onderdrukken, maar luisteren naar wat je lijf te vertellen heeft. Ziekte is niet bedoeld om je tegen te werken, maar om je op een nieuw pad te zetten. Een uitnodiging om te groeien.” Ze geeft als voorbeeld een vrouw met een hele lijst aan ziektes die veel medicatie slikte en injecties kreeg. “Ze verhuisde naar Frankrijk en al haar klachten verdwenen. Ik vermoed dat dat te maken heeft met de manier waarop wij leven: met de enorme hoeveelheid stress en druk.”
Berkelaar gelooft dat de toekomst van de gezondheidszorg holistisch is. “Steeds meer artsen, ook apothekers, zoeken daarover contact met mij. Op papier volgen ze de regels, maar thuis gebruiken ze oliën, kruiden en mediteren ze. De angst om openlijk te spreken is groot, maar het verandert. Ik zie dat de interesse in natuurlijke geneeswijzen toeneemt.” Dat ziet zij in haar werkveld en op congressen, maar ook in haar nabije omgeving. Haar zus, die ook als huisarts werkt, moest eerst niets hebben van holistische geneeswijzen. “Maar nu is ze toch een beetje nieuwsgierig. De enorme ‘anti’ is weg, dan ontstaat ruimte voor nieuwsgierigheid.”
Ze ziet een beweging ontstaan van verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gezondheid. “Tijdens covid waren er veel twijfelaars die zich afvroegen of ze een zelfgenezend vermogen hebben. Of dat emotie invloed heeft op hun ziekteverloop? Die basale kennis daarover wordt weer omarmd. Er komt steeds meer inzicht dat het doel van de farmacie niet is jou zo gezond mogelijk te houden.”
Inmiddels woont Berkelaar weer in Nederland, na haar avontuur op Ibiza. Met haar partner werkt ze aan de uitbreiding van hun onderneming. “We willen cliënten helpen hun gezondheid zelf in handen te nemen. Begin met een startpakket oliën, leer over voeding, slaap, stress, en vermijd toxines. Gebruik zoveel mogelijk natuurlijke producten. Er zit zoveel gif in onze dagelijkse spullen. Zelfs in deodorant zit aluminium, wat gelinkt wordt aan borstkanker. Het vergt bewustzijn, maar het is het waard. Als je die basis snapt, ga je anders naar de dokter.”
“Weet dat je nee mag zeggen — tegen medicijnen, diagnoses en behandelplannen”, zegt Berkelaar. “Neem je gezondheid in eigen hand.” Ze noemt een voorbeeld van een jonge vrouw met kanker. “Ze zei: nu ga ik het op mijn eigen manier doen. Ze gaat nog wel naar de controles, maar beslist zelf of nog ze chemo neemt. Dat is enorm krachtig.”
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
