Gehaktbal op de bon?
Toine de Graaf | Datum: 11 oktober 2025
Illustratie: Leon Baaren aka The Artoonist
Bill Gates en Rockefellers kondigen Grote Voedseltransformatie aan
Zeventig wetenschappers uit 35 landen presenteerden vorige week het tweede ‘EAT-Lancet’-rapport, waarin ze pleiten voor een Grote Voedseltransformatie. Achter de EAT Foundation in Oslo zitten globalisten als Bill Gates en de Rockefellers die met dit rapport, in de woorden van een criticus, “een blauwdruk aanleveren voor een top-down, totalitair systeem van controle over de meest basale menselijke levensbehoefte”.
De ‘EAT-Lancet’-commissie is sinds 2019 een begrip in voedingsland. Destijds adviseerde de commissie de wereldwijde invoering van een overwegend plantaardig voedingspatroon, naar eigen zeggen om het aantal voortijdige sterfgevallen onder volwassenen jaarlijks met 11 miljoen te verminderen. Een forse claim, die al snel onderuit werd gehaald door kritische onderzoekers. Zij stelden vast dat het effect van het EAT-Lancet voedingspatroon zwaar was overschat en niet groter dan het effect van gewoon minder eten om overgewicht te voorkomen, of meer eten om ondergewicht te voorkomen.
Andere critici wezen erop dat de commissie had verzwegen dat eiwitten en bepaalde microvoedingstoffen, zoals de mineralen ijzer en zink, beter worden opgenomen uit dierlijke dan uit plantaardige bronnen. Begin 2023 gaf commissielid Jessica Fanzo toe, in een artikel in The Lancet, een belangrijk medisch tijdschrift, dat het EAT-Lancet dieet inderdaad zou leiden tot aanzienlijke tekorten aan microvoedingsstoffen, zoals vitamine B12, calcium, ijzer en zink. Maar dit resulteerde niet in terugtrekking van de oorspronkelijke publicatie, en zelfs niet in een correctie. Hierdoor bleef de publicatie uit 2019 een rol spelen in officiële voedingsadviezen, zoals in het rapport Gezonde eiwittransitie dat de Nederlandse Gezondheidsraad eind 2023 uitbracht. De knieval van Fanzo werd daarin gerelativeerd en de impact van het EAT-Lancet dieet als volgt samengevat: “Geschat wordt dat de consumptie van rood vlees moet dalen tot maximaal ongeveer één portie per week en dat de consumptie van noten, groente, fruit en vooral peulvruchten sterk stijgt”.
Het nieuwe ‘EAT-Lancet’-rapport, dat begin deze maand is gepubliceerd, legt de lat nog hoger dan in 2019. Doel is nu een Great Food Transformation: een gecoördineerd mondiaal programma om de landbouw, voedingspatronen en de financiering van de voedselproductie zodanig te hervormen dat de voedselvoorziening van elk land binnen de gekwantificeerde “planetaire grenzen” past. Om de Great Food Transformation — een term die velen zal herinneren aan The Great Reset van het WEF — mogelijk te maken, is naar schatting jaarlijks 200 tot 500 miljard dollar nodig.
Terwijl in het eerste rapport de nadruk vooral lag op het “ecologische plafond” en de samenstelling van het dieet, onderstreept dit nieuwe rapport ook de ongelijkheid in het voedselsysteem: de rijkste 30 procent van de wereldbevolking veroorzaakt 70 procent van de “milieudruk” door voedselconsumptie. Tegelijk kunnen 2,8 miljard mensen zich geen gezond voedingspatroon veroorloven, terwijl wereldwijd ruim voldoende voedsel wordt geproduceerd. Daarnaast verdient een derde van de werknemers in de voedselketen bar slecht. Het rapport benoemt diverse oplossingsrichtingen, waaronder het beschermen van gezonde traditionele voedingspatronen, het terugdringen van voedselverlies en -verspilling, het stoppen van ontbossing en het garanderen van fatsoenlijke arbeidsomstandigheden voor iedereen die bijdraagt aan de voedselproductie.
Het rapport bevat tevens een vernieuwd “dieet voor een gezonde planeet”. Daarbij pretendeert de commissie onder meer rekening te houden met de “culturele waarde” van voeding. “Ruimte voor eigenheid van regio’s, volken en culturen blijft mogelijk”, zo luidt het. Media in ons land noemen collectief als voorbeeld de gehaktbal, die gewoon nog op ons bord mag. Echter: niet vaker dan één keer per week, want als het aan EAT-Lancet ligt is met één bal meteen het hele weekrantsoen aan rood vlees verbruikt, dat is berekend op 105 gram per persoon. Waarmee de consument, en ook de veehouder, per saldo terug is bij het advies van één portie per week uit 2019 — het “culturele sausje” ten spijt. De huidige weekconsumptie aan rood vlees in ons land bedraagt nu nog per persoon ruim 480 gram.
Ook wat de andere dierlijke componenten betreft, blijft schraalhans keukenmeester. Er is in het “dieet voor een gezonde planeet” slechts ruimte voor 210 gram gevogelte (zoals kip), 210 gram vis, twee eieren en circa tien glazen melk (of andere zuivel) per week. Volkoren granen mogen wel, evenals elk dag 300 gram groente, 200 gram fruit, 50 gram noten en 75 gram peulvruchten. EAT-Lancet onderkent dat sprake is van wensdenken, omdat zo’n dagmenu fors afwijkt van vrijwel alle voedingspatronen in de wereld. Ook de voedselconsumptiepeilingen die het RIVM periodiek uitvoert in ons land, hadden onderzoekers met beide benen op de grond moeten houden, want aan het wereldvreemde rapport schreven diverse Nederlandse wetenschappers mee, vooral van Wageningen Universiteit & Research (WUR).
Een enkele coauteur heeft het rapport publiekelijk toegelicht, onder wie hoogleraar Milieusysteemanalyse Hannah van Zanten (WUR). Opvallend is haar zalvende toon: niemand wordt gedwongen anders te eten. “Wie ongezond wil blijven eten, kan dat natuurlijk doen”, stelt ze. Dwang werkt immers “vaak averechts”. Toch willen zij en haar collega’s het voedselsysteem graag inrichten op een manier die “gezond is, betaalbaar en goed voor de planeet”. Een voedingspatroon met 33 procent dierlijke eiwitten en 67 procent plantaardige eiwitten zou in dat opzicht “ideaal” zijn. Nederland eet nu 60 procent dierlijk en 40 procent plantaardig.
Het laat zich raden dat iedereen die bezig is met de ontwikkeling van laboratorium- en ander nepvlees zich in de handen wrijft, zoals Microsoft-miljardair Bill Gates die geen arts, diëtist, gezondheidswetenschapper, voedingswetenschapper of voedingstechnoloog is, maar zich toch in toenemende mate bemoeit met het wereldwijde voedselaanbod. Het klimaat moet in zijn optiek “gered”, dus dienen we over te schakelen op labvlees en ‘bug burgers’ (insectenburgers). Intussen heeft Gates ook geïnvesteerd in de ontwikkeling van synthetische kunstboter, die volledig chemisch wordt gemaakt in het lab, zonder zuivel en zonder plantaardige oliën zoals bij margarine. Gates zegt het van oorsprong lijkbleke product, waaraan tijdens de productie bètacaroteen wordt toegevoegd om de gele tint van boter te benaderen, “lekker” te vinden.
Het zal niemand verbazen dat de Bill & Melinda Gates Foundation een van de geldschieters is van de EAT Foundation in Oslo, die het werk van de commissie mogelijk maakte. Andere financiers van de EAT Foundation zijn de Rockefeller Foundation, Wellcome Trust, IKEA Foundation en de Children’s Investment Fund Foundation. De globalistische stuwkracht achter het project is daarmee onmiskenbaar. Intussen zetten deze financiers, en de betrokken wetenschappers, zich schrap voor de kritiek die ongetwijfeld gaat komen. Waarschijnlijk fileren kritische volgers op dit moment het lijvige rapport en bereiden publicaties voor, zoals de Amerikaanse onderzoeksjournalist Nina Teicholz die in 2014 internationale faam verwierf met haar boek The Big Fat Surprise waarin ze onderbouwt waarom boter, vlees en kaas thuishoren in een gezond voedingspatroon.
Haar land- en vakgenoot Jon Fleetwood spreekt op zijn Substack alvast van een “dystopische visie” waarbij niet-gekozen instellingen “onder het mom van duurzaamheid” eenzijdig willen bepalen hoe landen boeren, handelen en eten. Het rapport leest volgens hem als “de blauwdruk voor een top-down, totalitair systeem van controle over de meest basale menselijke levensbehoefte”. Inclusief continue “monitoring van nationale voedselsystemen” volgens op wetenschap gebaseerde doelstellingen met “verantwoordingsmechanismen”. Ofwel: Big Brother dreigt zich meester te maken van onze akkers, weiden en keukens.
dakl.nl/eat-lancet
dakl.nl/veganist-vlees
dakl.nl/kritiek-op-eat-lancet
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
