Hoe Google alternatieve gezondheidswebsites onderdrukt
Pim Christiaans | Datum: 30 juli 2025
Kunstenaar : Miri Segal, Don’t be evil, 2011
Techgigant beschermt belangen van farmaceutische industrie
Google benadeelt doelbewust websites die alternatieve gezondheidsoplossingen promoten in de zoekresultaten. Daarbij worden wereldwijd 16.000 ‘kwaliteitsbeoordelaars’ ingezet die ervoor zorgen dat websites met een afwijkende inhoud moeilijker vindbaar worden. Volgens critici maakt dit deel uit van een strategie van Google om de dominantie van reguliere geneeskunde en de farmaceutische industrie te beschermen. “Er heeft een ware slachting op internet plaatsgevonden, veel kleine sites zijn gestopt. Wij zijn een derde van onze websitebezoekers kwijtgeraakt.”
Het Polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) is een veelvoorkomende aandoening die de hormoonspiegels van vrouwen verstoort. Tik ‘PCOS’ in het zoekvenster van Google en bovenaan in de zoekresultaten verschijnen websites zoals thuisarts.nl, degynaecoloog.nl en een reeks ziekenhuizen. Als oplossing worden op deze sites de anticonceptiepil, het spiraaltje en andere farmacologische producten genoemd. Voor augustus 2018 leverde het intikken van ‘PCOS’ heel andere sites op in de zoekresultaten. Grote kans dat ‘dehormoonfactor.nl’ van Ralph Moorman bovenaan verscheen. Moorman, levensmiddelentechnoloog, groeide vanaf 2007 uit tot een populaire gezondheidsdeskundige op het gebied van hormonen en voeding. Op zijn site noemt hij de reflex van reguliere artsen, medicijnen voor te schrijven bij PCOS, ‘symptoombestrijding’: “Veel vrouwen kunnen van PCOS afkomen door voeding en leefstijl aan te passen”.
“In onze hoogtijdagen trokken we 120.000 bezoekers per jaar,” vertelt Robert Albers, de zakenpartner van Moorman. “Het algoritme van Google beloonde websites met een goede structuur die regelmatig nieuwe artikelen plaatsen. We waren de hele dag bezig met het schrijven van informatieve blogs over de natuurlijke aanpak van hormoongerelateerde problemen. Daarbij hanteerden we de principes van zoekmachineoptimalisatie (SEO), waarbij je trefwoorden gebruikt die de algoritmes van Google goed weten te vinden, waardoor we vaak verschenen in de top 3 van de zoekresultaten. Zo trokken we veel bezoekers en verkochten we veel boeken en cursussen. Dat was ons verdienmodel.”
Op 1 augustus 2018 veranderde de werkelijkheid op internet. Op die datum voerde Google de ‘Medic-update’ uit, een grote wereldwijde algoritme-aanpassing met als doel websites op het gebied van gezondheid en welzijn ‘met grote deskundigheid en autoriteit te belonen’. Albers: “Kennelijk werden wij gelabeld als onbetrouwbaar, want plotseling verschenen we niet meer of veel lager in de zoekresultaten. Als je nu iets over hormonen wilt weten, kom je via Google vaker uit bij reguliere websites van ziekenhuizen, artsen en overheidsinstellingen. Wij bungelen ergens achteraan. We zijn door die update zeker een derde van onze websitebezoekers kwijtgeraakt. Dat geldt niet alleen voor ons, maar voor al onze collega’s in de wereld van alternatieve gezondheid. Er heeft na augustus 2018 een ware slachting plaatsgevonden op het internet. Veel kleine sites zijn toen gestopt.”
Ook Joseph Mercola, een Amerikaanse arts en auteur die sinds 1997 actief is in de wereld van natuurlijke gezondheidszorg, werd zwaar geraakt door de Medic-update en vervolgens nogmaals in 2019 door een tweede grote algoritme-update van Google. Zijn website, Mercola.com, was uitgegroeid tot een van de meest bezochte bronnen voor alternatieve gezondheidsinformatie wereldwijd. In zijn nieuwsbrief van 14 juli verklaart Mercola dat hij meer dan 99,9 procent van zijn websitebezoekers kwijtraakte. “Mercola.com werd gezien als een zeer relevante bron van gezondheidsinformatie en was wereldwijd een van de topwebsites op het gebied van natuurlijke gezondheid”, schrijft hij. “Maar Google heeft al onze best presterende zoekresultaten verwijderd en vervangen door gezondheidsinformatie van advertentiebedrijven die junkfood en medicijnen promoten.”
Mercola stelt dat de regelmatige algoritme-updates deel uitmaken van een doelbewuste strategie van de techgigant om de belangen van big pharma en de reguliere geneeskunde te beschermen. Hij verwijst naar de Substack van Bill Dembski, een Amerikaanse wiskundige, filosoof en theoloog. In het artikel The Evilization of Google beschrijft Dembski de ongekende macht waarmee Google bedrijven maakt en breekt en de publieke opinie manipuleert. Google en Youtube, beide eigendom van moederbedrijf Alphabet, trokken in 2024 maandelijks samen gemiddeld meer dan 200 miljard bezoeken (Google 136 miljard, Youtube 72,8 miljard). Dat blijkt uit recente data van het toonaangevende platform voor markt- en consumentendata Statista. Volgens dit platform staat Google Search als zoekmachine op eenzame hoogte en verwerkt het 89,79 procent van alle zoekopdrachten. De op een na grootste zoekmachine is Bing van Microsoft, met een wereldwijd marktaandeel van 3 tot 4 procent.
Google werd in de vroege jaren 2000 een populaire zoekmachine dankzij het innovatieve ‘PageRank-algoritme’: artikelen of websites die vaak door anderen werden gelinkt, kregen een hogere positie in de zoekresultaten. Hierdoor kwam relevante informatie sneller bij gebruikers terecht. In de begindagen luidde het motto van Google: Don’t be evil (Doe geen kwaad). In 2015 verving Google dit motto door een nieuw credo: Do the right thing (Doe het juiste). Hoewel dit een onbeduidend detail lijkt, begon Google zich volgens Dembski vanaf dat moment steeds kwaadaardiger te gedragen.
Zo begon Google de organische zoekresultaten te manipuleren. Waren die aanvankelijk grotendeels “organisch” — gebaseerd op relevantie en betrouwbaarheid — nu worden de beste posities gevuld met advertenties of door Google zelf gegenereerde informatie, zoals AI-samenvattingen. Dit zorgt ervoor dat kleinere bedrijven nauwelijks een kans krijgen zichtbaar te zijn, tenzij ze betalen voor advertenties. Wanneer gebruikers of bedrijven niet langer handig zijn voor Google, worden ze volgens Dembski via niet-transparante veranderingen in het algoritme naar de marge gedrukt. Dit gebeurde bijvoorbeeld met kleine webwinkels die CBD-olie aanboden, die volgens Dembski “bijna volledig zijn vernietigd.”
Volgens Dembski gaat het beleid van Google verder dan traditionele censuur. Het is een systematische aanpak waarbij websites die niet stroken met de mainstream medische of farmaceutische narratieven, worden gedegradeerd in zoekresultaten. Dit betekent dat zelfs gerenommeerde artsen en onderzoekers die alternatieve standpunten innemen, nauwelijks nog vindbaar zijn.
Google stelt dat zijn algoritmen zijn ontworpen om gebruikers de meest betrouwbare en relevante informatie te bieden. Dat staat in Googles online te raadplegen handboek Quality Raters Guidelines (Richtlijnen voor kwaliteitsbeoordelaars). Maar wie of wat bepaalt wat “betrouwbaar” en “relevant” is? In het handboek erkent Google dat zelfs de meest geavanceerde technologie het moet afleggen tegen het menselijke verstand in het herkennen van “betrouwbare informatie van hoge kwaliteit.” Daarom schakelt Google circa 16.000 Search Quality Raters in om zoekresultaten te beoordelen. Deze beoordelaars werken meestal niet rechtstreeks bij Google en hun identiteit wordt geheimgehouden. Ze controleren hoe goed zoekresultaten aansluiten bij zoekopdrachten, maar beoordelen ook de kwaliteit van individuele pagina’s. Daarbij worden ze aangemoedigd Wikipedia te gebruiken als bron om de betrouwbaarheid van een website of auteur te beoordelen. Dit is volgens zowel Mercola als Dembski problematisch, omdat Wikipedia een sterke bias heeft tegen natuurlijke gezondheidszorg.
Volgens Juglen Zwaan, voedingskundige en eigenaar van het populaire kennisplatform ahealthylife.nl, zitten er twee kanten aan het verhaal van Mercola. Hij wijst erop dat door Googles aanpak veel “schimmige sites die van alles beweren zonder goede onderbouwing” zijn verdwenen. “Maar ook veel goede partijen zijn geraakt,” aldus Zwaan. “In 2020 trok ahealthylife.nl nog zo’n 3 miljoen bezoekers per jaar. Door een aantal Google-updates is dat verkeer destijds gehalveerd. Dat deed echt pijn. Door meer te investeren in kwalitatieve content hebben we het gelukkig weer weten op te bouwen tot ruim 2 miljoen.”
Ook Robert Albers, samen met Ralph Moorman eigenaar van dehormoonfactor.nl, stelt dat zijn site de laatste jaren weer beter scoort in de zoekresultaten. “Maar we hebben sinds die update in 2018 nooit meer het aantal bezoekers van voor die tijd kunnen bereiken. Ik heb net nog even gekeken. Als je nu ‘PCOS’ intikt, verschijnen we ergens op de 28e positie in de zoekresultaten, een kansloze plek.” ⎯
Bronnen
Dr. Mercola over Google: dakl.nl/google-silencing
Substack van Dembski: dakl.nl/google-evangelie
Richtlijnen voor Search Quality: Raters: dakl.nl/googlediensten
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
