Honingverkoper mag niet zeggen dat honing goed is voor de gezondheid

Op 2 juni ontvangt Van de Braak een officiële waarschuwing van de NVWA: een inspecteur heeft naar aanleiding van “een melding van een consument” zijn website gecontroleerd en op diverse plekken medische claims over honingproducten geconstateerd. Die moeten onmiddellijk worden verwijderd. Van de Braak: “We zijn erbij gelapt, misschien door een ontevreden klant of door een concurrent, daar kon de inspecteur niks over zeggen. Omdat het onze eerste overtreding was, kregen we een officiële waarschuwing zonder financiële consequenties, mits we binnen drie werkdagen alle gezondheidsinformatie van de website zouden halen.” Als Van de Braak aangeeft dat drie dagen veel te kort is om de complete website op te schonen, geeft de inspecteur hem een week de tijd. “Aan de telefoon bleek het een relaxte vent te zijn. Hij zei zelfs dat zijn vrouw propolis gebruikte, omdat het goed voor de weerstand was. Maar het was nu eenmaal niet toegestaan dat aan onze klanten te communiceren. Hij legde uit dat als we een gezondheidseffect over honing wilde maken, we daarover een dossier met wetenschappelijk bewijs bij de EFSA moesten indienen.”

Dat is voor een klein bedrijf als De Valksche Bijenhof onbegonnen werk, legt Bert Schwitters uit: “De bewijsvoering die je voor een gezondheidseffect van voeding dient te overleggen, is vrijwel gelijkgesteld aan de bewijsvoering die wordt gehanteerd bij het toelaten van een geneesmiddel. Een extreem hoog criterium. Je moet bijvoorbeeld twee grote gerandomiseerde placebo-gecontroleerde studies overleggen. Alleen grote voedingsbedrijven als Nestlé en Unilever hebben daar de middelen voor. De regels zijn erg ten gunste van big food en big pharma. Zelfs wanneer de EFSA je claim goedkeurt, heb je een probleem. Terwijl jij als bedrijf al het werk hebt gedaan en geld in onderzoek hebt gestoken om te bewijzen dat honing de weerstand ondersteunt, wordt jouw claim na goedkeuring door de Europese Commissie in een publiek register geplaatst. Vanaf dat moment mag iedereen die claim gebruiken, ook jouw concurrenten. Daarom is er vrijwel geen fabrikant die hieraan begint.”

Inmiddels heeft Van de Braak zijn site honingonline.nl aangepast. Daar waar eerst achtergrondinformatie was te vinden over onder meer honing en hooikoorts, staat nu: “Helpt honing tegen hooikoorts? Volgens de huidige regelgeving mag honing niet worden gepresenteerd als oplossing voor hooikoorts. Sommige mensen nemen het op in hun voedingspatroon, maar er zijn geen erkende gezondheidsclaims toegestaan over het gebruik van honing tegen hooikoortsklachten.”

Van de Braak: “Het stomme is dat iedereen op internet de grootst mogelijke onzin over honing mag verkopen, behalve als je een producent of winkelier bent en over de nodige vakkennis beschikt. Dat voelt wrang. Het gaat nog verder, want als een klant mij belt met de vraag of honing goed voor de gezondheid is, mag ik ook niks zeggen. Als het toevallig een inspecteur van een NVWA is die belt, hang ik. Ook reviews die klanten over onze producten schrijven moeten we weghalen of aanpassen als daarin op een of andere manier een relatie tussen honing en gezondheid wordt gelegd.”

Sinds de informatie van de site is gehaald, is de stijgende omzet van honingonline.nl gestokt. Gerard van de Braak merkt dat klanten nu uitwijken naar concurrenten die nog wel gezondheidsinformatie op hun website hebben staan. De situatie plaatst hem voor een moreel dilemma. “De inspecteur legde uit dat de NVWA niet voldoende mankracht heeft om na een melding meteen de hele honingbranche te controleren. Alleen als ik een concrete melding doe over een webwinkel, wordt er opgetreden. Dus moet ik nu mijn concurrenten gaan verraden? Dat voelt niet goed.”