Misstanden BBC vertonen “duidelijke parallellen met Nederland”
George Woodham | Datum: 16 november 2025
Illustratie: Wilfred Klap
schokkende onthullingen rond bbc hollen vertrouwen in gevestigde media verder uit
De onthullingen over hoe de Britse BBC beelden van Donald Trump manipuleerde, hebben de reputatie van de wereldberoemde en vroeger alom gerespecteerde staatsomroep zwaar beschadigd. Het schandaal rond de BBC straalt ook af op andere publieke zenders, die vaak blijk geven van dezelfde vooringenomenheid. Het bewust manipuleren van informatie gebeurt in Nederland volop bij de NOS en andere omroepen, zegt oud-journalist Marcel van Silfhout. Ook onderzoeksjournalist Marcel Crok noemt de berichtgeving van de NOS verre van objectief.
Onderzoeker Michael Prescott deed de voorbije drie jaar intern onderzoek bij de BBC. In zijn eindrapport beschrijft hij een pijnlijk beeld van extreme vooringenomenheid in de verslaggeving bij de Britse staatsomroep. Er staat nu zwart-op-wit wat vele critici al jaren roepen: de BBC stuurt haar berichtgeving aantoonbaar en doelbewust een bepaalde politieke richting op.
Meest besproken voorbeeld uit het rapport van Prescott is dat van het programma Panorama. Voor de documentaire Trump: A Second Chance? knipten en plakten de makers stukken van de speech van Donald Trump van 6 januari 2021 op Capitol Hill in Washington zodanig aan elkaar dat het leek alsof de president zijn aanhangers opriep het Capitool te bestormen. In werkelijkheid maande hij hen juist tot vreedzaam protest. Twee zinsneden die de BBC aan elkaar plakte, lagen 39 minuten uit elkaar en bleken volledig uit de context getrokken. De BBC zond de gewraakte documentaire uit op 28 oktober 2024, iets meer dan een week voorafgaand aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 5 november. President Trump duidt het als een beïnvloeding van de verkiezingen en eist nu dat de BBC de documentaire “volledig intrekt”, “excuses maakt” en “hem passend compenseert voor geleden schade”. Doet de BBC dat niet, dan wacht een schadeclaim van maar liefst 1 miljard dollar. Prescott haalt ook voorbeelden aan over eenzijdige berichtgeving bij een verslag van BBC Arabic over het gewapend conflict in Gaza en van BBC-factcheckers die een hele beroepsgroep doelbewust onterecht neerzetten als racistisch en discriminerend.
De Britse onafhankelijk journalist Lewis Brackpool is niet verbaasd over wat er nu allemaal op straat ligt. “Hoe de BBC de laatste tien jaar met nieuws is omgegaan, is echt erbarmelijk”, laat hij De Andere Krant weten. Hij stelt dat de staatsomroep wordt gerund door activisten. “Het vertrouwen is verdwenen. Mensen zijn echt pissig. Het is zo vooringenomen. Als er weer eens iemand met een mes is bewerkt of verkracht en er is mogelijk een asielzoeker of een illegaal bij betrokken, dan meldt de BBC: ‘Een 32-jarige man…’. Dan zeggen ze nooit: ‘Een 32-jarige asielzoeker’.. of ‘Mohammed A., B. of C….’ Nieuwszender GB News, bijvoorbeeld, dat ook gewoon onder de Britse mediatoezichthouder valt, doet dat wel. Het is gewoon activisme bij de BBC.”
De onthullingen in het rapport van Prescott hebben zoals bekend geleid tot het opstappen van twee hooggeplaatste eindverantwoordelijken: directeur-generaal Tim Davie en het hoofd van BBC News Deborah Turness: “Er is geen sprake van institutionele vooringenomenheid bij BBC News”, reageerde Turness. “Ja, er zijn fouten gemaakt, maar er is geen institutionele vooringenomenheid.”
Opvallend is dat Pieter Klok, hoofdredacteur van de Volkskrant, ook geen vooringenomenheid bij de BBC heeft geconstateerd. “Fouten moet je direct toegeven, want anders wordt het alleen maar groter en dat hebben ze hier wel echt verkeerd gedaan. Te lang gewacht en dan gaat het etteren en dan gaat radicaal-rechts ermee aan de haal”, meldde hij bij talkshow Jinek. Oud-hoofdredacteur van NRC, Peter Vandermeersch, noemde het vertrek van beide kopstukken bij de BBC “Een disproportionele reactie voor een relatief banale fout.”
Onderzoeksjournalist Marcel van Silfhout lacht cynisch als hij de opmerkingen van de hoofdredacteuren hoort. Van Silfhout maakte twaalf jaar lang reportages op de Nederlandse televisie voor programma’s als Zembla en KRO Reporter. Hij ziet in het verkeerd knippen en plakken van de speech van Trump door de BBC geen fout, maar bewuste manipulatie. Dit gebeurt ook bij de Nederlandse publieke omroep. Van Silfhout refereert aan de actie van onderzoeksjournalist Vincent Verweij, die voor een reportage van Zembla in de zomer van 2023 enkele tweets van een kritische burger onterecht onjuist aanpaste. Daarmee zette hij de persoon in kwestie neer als ‘online hufter’. Het kostte Verweij zijn baan. Na openbaring van de fouten van Verweij door Blckbx, maakte Zembla excuses en haalde de uitzending offline. “Wat er bij de BBC gebeurt, is toch hetzelfde laken een pak?”, stelt Van Silfhout. “Het is in feite een soort valsheid in geschrifte waarmee je ook weer iets dusdanig uit de context haalt.”
Hij ziet in het BBC-schandaal “meer duidelijke paralellen met Nederland. Kritische journalistiek is ook hier sleets geraakt. Wat je ziet, is dat de politiek in de omroepbesturen is gaan zitten. Eigenlijk is het Nederlandse omroepbestel bijna een departement van Den Haag, met dezelfde politieke gezindten aan het roer. Dat zie je ook bij de NOS. Kijk maar naar de berichtgeving over Oekraïne, waar je duidelijk de Navo-propaganda er aan alle kanten doorheen ziet sijpelen.”
Ook financieel journalist Arno Wellens wijst op de vooringenomenheid bij de NOS. In een uitzending van het NOS Jeugdjournaal van afgelopen september, is de vermoorde conservatief publiek spreker Charlie Kirk neergezet als racist. De NOS heeft zo geknutseld dat het lijkt alsof Kirk alle zwarte vrouwen “dom” vindt, maar de werkelijkheid ligt anders. “Zijn uitspraak over bepaalde ‘domme mensen heeft betrekking op vier specifieke zwarte vrouwen die zelf aangeven hun positie te danken hebben aan positieve discriminatie”, aldus Wellens op zijn Substack. “De nuance zit hem erin dat Kirk losgaat op het viertal, omdat ze naar zijn mening nooit hun huidige posities zouden hebben kunnen bekleden als ze niet waren voorgetrokken door ‘affirmitive action’. Daarom zegt Kirk dat ze het anders niet zouden hebben gered, zonder extra zetje in de rug zijn ze ‘te dom’.” Wellens hekelt het gemak waarmee de NOS zo de werkelijkheid manipuleert: “In tegenstelling tot de wereld van de wetenschappelijke tijdschriften bestaat er in de journalistiek geen harde, alomvattende vorm van onderlinge kwaliteitscontrole. Anders had het onderstaande item van NOS, over de moord op Charlie Kirk, nooit het levenslicht gezien.”
Er is veel meer kritiek op de NOS. Volgens de NPO Ombudsman, was de NOS in 2024 goed voor bijna een derde van alle klachten die bij de toezichthouder van de publieke omroepen binnenkwamen. Die hebben nagenoeg uitsluitend betrekking op de nieuwsdienst van de NOS en gaan met name over onjuistheid en objectiviteit.
Klimaatonderzoeker Marcel Crok noemt de vooringenomenheid bij de NOS op klimaatgebied “endemisch”, vertelt hij aan De Andere Krant. “Premier Schoof was laatst weer op die klimaattop in Brazilië en dan tweet hij over toegenomen droogte en overstromingen en zo, maar het is allemaal fake news. Zelfs het IPCC geeft — weliswaar schoorvoetend en diep verstopt in zijn rapport — toe dat orkanen, overstromingen en droogte niet zijn toegenomen en ook niet zijn afgenomen. Er is gewoon géén trend. De NOS doet daar dan niks mee. Als ík iets zeg waarvan het KNMI bijvoorbeeld zegt dat het niet klopt, hangen ze me bij wijze van spreken meteen aan de hoogste boom. Als hyena’s duiken ze er op. Maar als Schoof iets zegt wat feitelijk niet klopt en ze vinden het daar bij de NOS prima, laten ze het lekker gaan. En omdat ze dat niet weerleggen, ontstaat het beeld dat het klimaat steeds extremer wordt. Ik weet dat de BBC klimaatsceptici letterlijk op een zwarte lijst zet. Die komen bij die omroep niet meer aan het woord. De NOS weet ook al jaren dat ik een goed ingevoerde criticaster ben, maar mij vragen ze mij nooit om een reactie”, aldus Crok.
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
