^DeAndereKrant

Geregeld lopen “de rillingen over de rug” bij Eric Kemperman, Provinciaal Statenlid in Gelderland en Eerste Kamerlid namens BBB, als hij vertelt over het leed dat paarden- en veehouders meemaken sinds de komst van de wolf. Tijdens een ‘oordeelsvormende vergadering’ op 17 januari van de Provincie Gelderland in Arnhem werd voor het eerst gesproken over het afschieten van wolven als mogelijke oplossing voor de problematiek. Vijftien gefrustreerde en geëmotioneerde schapen-, paarden- en melkveehouders en vertegenwoordigers van de boerenorganisatie LTO deden hun verhaal. Hun rauwe betoog werd buiten ondersteund door schokkende foto’s van gedode en soms nog levende, aangevreten of verscheurde dieren die op een groot beeldscherm werden geprojecteerd door Stichting Annemieke (van Annemieke van Straaten) die al jaren waarschuwt voor het gevaar van de wolf.

Er leven naar schatting zo’n tachtig wolven op de Veluwe, maar dat is volgens Kemperman een behouden schatting. “Binnen twee maanden, wanneer volgende welpenronde zich aandient, zijn het er al snel veertig meer. Dan spreken we dus over 120 wolven. De jonge wolven van de vorige welpenronde worden weggejaagd. Dat worden de probleemwolven van volgend jaar. Die worden aangereden op de snelweg of veroorzaken onrust.

Een wolf eet 3 à 4 kilo vlees per dag. Ze doen ook aan surplus-killing: een gemakkelijk scorend roofdier gaat efficiënt en effectief tekeer en bijt meer dood dan hij eet. En tachtig keer 4 kilo vlees per dag... Reken maar uit wat dat betekent voor paarden, schapen en koeien.”

Ecoloog Maurice La Haye van Wolven in Nederland zei in 2018 bij Omroep Gelderland dat er in heel Nederland slechts plaats is voor drie wolvenroedels, oftewel zo’n vijftien wolven. Veel minder dus dan de tachtig wolven die nu alleen al op de Veluwe leven. De Andere Krant benaderde La Haye, maar hij weigerde hierop een reactie te geven.

BIJ12, de organisatie die namens provincies schade door wolven afhandelt, vindt “een afrastering met stroom(-draden) de meest effectieve maatregel om wolven te weren”. Zo’n wolfwerend raster blijkt in de praktijk nauwelijks haalbaar. De toekenning van een tegemoetkoming in de aanschaf- en installatiekosten door de Provincie duurt lang en moet aan veel voorwaarden voldoen. Bovendien is inmiddels gebleken dat de wolf met gemak over goedgekeurde rasters heen kan springen of er onderdoor kan kruipen, zoals filmpjes op sociale media laten zien. Kemperman: “Vaak zijn het maar eenpitters die schapen weiden en dan is zo’n kostbaar wolfwerend raster niet haalbaar. Nu er hoog water is, kun je ook geen stroomdraad plaatsen. De regeling is er, de mogelijkheid is er, maar in de praktijk werkt deze preventie niet.”

Inmiddels geeft de wolvencommissie, die schade in de provincie Gelderland moet voorkomen, een advies dat ruimte biedt om probleemwolven af te schieten en de wolvenpopulatie te beheren. Gedeputeerde Staten wil dat overnemen. Niet alleen probleemwolven moeten kunnen worden afgeschoten, maar ook het overschot aan wolven moet beperkt kunnen worden. Gedeputeerde van Provinciale Staten Harold Zoet: “We willen eerder tot afschot overgaan bij onveilige situaties, zoals aanvallen op goed beschermd vee.”

Gedeputeerde Staten heeft bepaald dat als “in een gebied twee keer een wolf een wolfwerend raster passeert, het dier daar afgeschoten moet kunnen worden”.

Nederland, met de provincie Gelderland voorop, lijkt daarmee in de voetsporen te treden van Duitsland, dat eind 2023 al besloot dat er snel beslist moet kunnen worden wolven af te schieten bij dreigend gevaar. Volgens Kemperman zijn Nederland en België de enige landen in Europa waar nog niet opgetreden wordt tegen wolven.

In het Europees Parlement ligt een voorstel klaar om de status van de wolf te veranderen van ‘strikt beschermd’ naar ‘beschermd’. Daar pleitte voorzitter van de Europese Commissie Ursula Von der Leyen in september 2023 voor. Zij verloor zelf een pony aan een hongerige wolf. De afgezwakte status ‘beschermd’ maakt wolvenbeheer na 1 mei juridisch mogelijk.

Zodra Europa dit besluit heeft genomen, kan de Provincie dat beheer binnen de mogelijkheden van de Natuurbeschermingswet uitvoeren. De wolvenpopulatie in Europa moet daarvoor in een ‘gunstige staat van instandhouding’ zijn. Die ‘gunstige staat’ is er, aangezien er in Europa meer dan 20.000 wolven zijn. In combinatie met Europese bepalingen is het dan mogelijk tot afschot over te gaan dankzij de Natuurbeschermingswet. Daar is volgens Kemperman geen rechter of minister voor nodig: “Vanuit de Provincie kan aan jagers of faunabeheerders de opdracht worden gegeven de wolvenstand terug te brengen. Als er veel van een bepaalde soort voorkomt, zoals ganzen die een gevaar opleveren voor het vliegverkeer en schade aanrichten rondom Schiphol, dan kan daarvoor een provinciale vrijstelling worden ingezet.”

De ontwikkelingen rond het wolvenbeheer in de provincie Gelderland wordt nauwgezet gevolgd door andere provincies, zoals Drenthe en Overijssel, waar de overlast die het roofdier veroorzaakt ook groot is. Provinciale Staten mikt op een democratisch besluit voor heel Nederland. Volgens Kemperman is het “een kwestie van enkele maanden” voordat de eerste wolf afgeschoten kan worden.