^DeAndereKrant

Op Remembrance Sunday, de nationale herdenkingsdag in het Verenigd Koninkrijk voor soldaten die in de Eerste Wereldoorlog en andere conflicten zijn gesneuveld, stonden twee agenten van de Essex Police op de stoep van de 64-jarige journaliste Allison Pearson. De politie kwam haar informeren dat ze werd beschuldigd van een non-crime hate incident (NCHI) door een post die ze vorig jaar november op X zou hebben geplaatst. “Een NCHI is een beschuldiging van een handeling die door iemand anders als vijandig of bevooroordeeld wordt gezien tegenover personen met een bepaalde eigenschap, zelfs als er geen wet is overtreden”, zo luidt de definitie van de Labour-regering.

Opvallend genoeg konden de agenten Pearson niet vertellen over welke tweet het ging of wie de klacht had ingediend, zo schrijft ze in haar eigen artikel over de gebeurtenis in The Telegraph. Wel kreeg ze te horen dat de melder als ‘slachtoffer’ moest worden aangeduid en dat de tweet inmiddels verwijderd was. Volgens de agenten was het huisbezoek bedoeld om de journaliste uit te nodigen voor een vrijwillig verhoor.

Pearson noemt de situatie ‘surrealistisch’ en schrijft in haar artikel: “Een klop op de deur om beschuldigd te worden van een niet-strafbaar haatincident vanwege een tweet van een jaar geleden, is niet waarvoor mensen in de oorlog hebben gevochten en zijn gestorven”. Ze vervolgt: “Ik heb honderden volgers van Aziatische en Afrikaanse afkomst op X. Geen van hen heeft ooit gesuggereerd dat ik iets kwaadaardigs of haatdragends heb gezegd. Wie bepaalt waar de grens ligt voor wat aanstootgevend is? Een bezoek van de politie heeft een afschrikwekkend effect op de vrijheid van meningsuiting, en dat is precies waar NCHI’s volgens mij voor bedoeld zijn. Niet alleen om ‘haat’ de kop in te drukken, wat dat ook moge zijn, maar om van denken buiten de nieuwe goedgekeurde publieke moraal een gevaarlijke activiteit te maken.”

De politie van de Engelse provincie Essex verklaarde op 12 november aan The Telegraph dat de zaak als een mogelijke overtreding van de Public Order Act uit 1986 zal worden onderzocht. Dit betekent dat de zaak als een vermeend strafbaar feit wordt behandeld, in tegenstelling tot wat Pearson die zondag van de agenten te horen kreeg. Een zogenoemde gold group – een speciale onderzoekseenheid met als taak ernstige misdrijven zoals terroristische aanslagen gecoördineerd aan te pakken – is opgezet om het onderzoek naar het online bericht van Pearson te onderzoeken.

De BBC zegt het verwijderde bericht van Pearson te hebben ingezien. Volgens hen zou het gaan om een bericht van 16 november 2023, waarin een foto te zien is van twee politieagenten naast twee mannen die een vlag van de Pakistaanse politieke partij Tehreek-e-Insaf (PTI) vasthouden. Pearson zou daarbij hebben geschreven: “Kijk naar deze lui die lachen met de Jodenhaters”. In haar artikel legt Pearson uit dat ze “een jaar geleden bezig was met de nasleep van de aanvallen van 7 oktober door Hamas”, maar dat ze zich niet kan verweren omdat ze niet weet over welk bericht het precies gaat. “Gisteravond besefte ik dat ik me niet meer veilig voel in mijn eigen land”, stelt ze op X.

Het voorval leidt zowel nationaal als internationaal tot verbijstering. Sonia Sodha, hoofdredacteur van de Britse krant The Observer – die in tegenstelling tot The Telegraph meer links georiënteerd is – keurt de tweet van Allison af omdat deze “gemeen, onverstandig en fout” is, maar noemt het feit dat het nu reden is voor strafrechtelijk onderzoek een “absurde machtsoverschrijding door de politie”. De nationalistische politicus Nigel Farage zei in een interview met GB News dat “we ons duidelijk in het domein van gedachtenpolitie bevinden”. Oud-premier Boris Johnson van de Conservatieve Partij noemt het optreden van de Essex Police “schokkend” en vraagt zich op X af hoe “het VK van premier Keir Starmer andere landen de les kan lezen over vrijheid van meningsuiting als er bij een onschuldige journalist op de deur wordt geklopt voor een tweet?” Elon Musk, recent door Trump aangewezen als hoofd van een nieuw op te zetten ministerie van overheidsefficiëntie, vindt de gebeurtenis ‘krankzinnig’ en reageert op zijn platform X op het nieuws: “Maak Orwell weer fictie”.

Ook in Duitsland is nationale verontwaardiging uitgebroken over de vervolging van een man vanwege een tweet. Op 12 november viel de politie in Beieren de woning binnen van de 64-jarige gepensioneerde Stefan Niehoff, die beschuldigd werd van het verspreiden van een meme. Niehoff retweette een bericht waarin het logo van het shampoomerk “Schwarzkopf” was veranderd in “Schwach­kopf” – ‘idioot’ – met een foto van de Duitse minister van Economische Zaken Robert Habeck erbij. Habeck diende daarop een formeel verzoek tot strafrechtelijke vervolging, een Strafantrag, in bij de Staatsanwaltschaft, het Duitse Openbaar Ministerie, wegens belediging tegen hem.

Na een huiszoeking, waarbij de politie zijn tablet in beslag nam, werd Niehoff gearresteerd. Het Openbaar Ministerie in Bamberg, Noord-Beieren, beschouwt de zaak als een strafrechtelijke overtreding van ‘haat’ gemotiveerd door ’rechtsextremisme’. Niehoff zei in een reactie aan het Duitse nieuwsmedium NIUS dat hij zich “nooit had kunnen voorstellen dat het zo ver zou komen” en dat de gebeurtenis een “DDR-smaak” heeft.

De affaire heeft in heel Duitsland tot verontwaardiging geleid. Habeck, die op 17 november nog werd verkozen tot kanselierskandidaat van De Groenen voor de verkiezingen die zijn uitgeschreven voor volgend jaar nadat de coalitieregering uit elkaar is gevallen, wordt op veel plaatsen bespot en krijgt kritische vragen van journalisten. De partij Alternative für Deutschland (AfD) deelde de meme opnieuw op X, voorzien van commentaar: “Terwijl Habeck zich presenteert als een ‘volkse’ kanselierskandidaat, worden zijn critici meedogenloos vervolgd. Dit is wat er met Duitsland zal gebeuren als Habeck volgend jaar Bondskanselier wordt: een volledige beperking van de vrijheid van meningsuiting door een kinderboekenschrijver die drieënhalf jaar lang maximale incompetentie toonde, maar zich desondanks geroepen voelt tot grotere dingen”.

Op 9 november, ter nagedachtenis aan de val van de Berlijnse Muur 35 jaar geleden, riep Habeck in een toespraak in de Schinkelkerk in Neuhardenberg op tot regulering van het internet. Hij beweerde daarbij dat “binnenlandse populisten” worden gebruikt om “via algoritmes op sociale media liberale democratieën te vernietigen”. Eind oktober verklaarde Habeck in een andere toespraak dat hij “ongereguleerde sociale media niet langer acceptabel” vond en riep hij op tot een “strikte toepassing” van de Europese Digital Services Act (DSA), die desinformatie op sociale media verbiedt. Verschillende parlementsleden van de Bondsdag, waaronder van de Groenen, de partij van Habeck, proberen sinds dit jaar via het Federale Constitutionele Hof een verbod op de AfD te laten uitvaardigen.