Conflict tussen Israël en Palestina struikelblok bij volgers nieuwe media
Beeld: MKFOTOGRAFIE
💨
Interview predikant en trouwe abonnee Simon van Groningen
Interview predikant en trouwe abonnee Simon van Groningen
Datum: 29 december 2024
Cultuur
Ido Dijkstra
Het artikel ‘Christelijk zionisme, de dwaalleer die het goede nieuws van Jezus Christus ondermijnt’ van begin december in deze krant, heeft voor veel oproer gezorgd. Kritiek en opzeggingen, maar ook steunbetuigingen en nieuwe abonnees vielen ons ten deel. Het conflict tussen Israël en Palestina is in de eens zo eensgezinde ‘wakkere’ (en ook christelijke) gemeenschap een steen des aanstoots gebleken. Predikant en trouwe abonnee Simon van Groningen (71) zocht de verbinding en ging in gesprek met auteur van het stuk, journalist Ido Dijkstra, over hun verschil van inzicht. “Verschillen zijn er om bespreekbaar te maken.”
Romeinen 9, vers 33: ‘In Zion (een synoniem voor Jeruzalem of Israël als geheel — red.) leg Ik een steen neer waarover men struikelt, een rotsblok waaraan men zich stoot. Maar wie in Hem gelooft, komt niet bedrogen uit.’
Zowel ik — Bijbelgelovige journalist van deze krant — als Simon van Groningen — trouw abonnee, zeer gewaardeerd strijder (“noem me gerust wappie”), predikant en maker van het blog Dezedagen.com — geloven dat dit Bijbelvers op de tijd van nu slaat. We noemen het beiden de eindtijd. Over hoe deze tekst te duiden, verschillen we van inzicht. Betekent het nou dat we om ons niet te stoten Israël moeten steunen, zoals Van Groningen gelooft, of juist weg moeten blijven uit dit conflict, zoals ik geloof? We constateren allebei dat het Israël-Palestinaconflict een struikelblok dreigt te worden dat ons afleidt van een gezamenlijke missie om “mensen wakker te schudden voor het coronabedrog, de gevaren van de controlestaat, de oorlogshitserij van de overheid, de controlemunt CBDC en al die andere vreselijke, goddeloze zaken die moeten leiden tot één Babylonische wereldregering”, om met de woorden van broeder Van Groningen te spreken.
Voor wie u niet kent, wie is Simon van Groningen?
Voor velen ben ik een voorganger, iemand die de weg wijst. Voor anderen ben ik een lastige vragensteller, iemand die kritiek heeft op de overheid, en de rechterlijke macht wantrouwt. Sommigen zien me als een bewogen mens, betrokken bij zwakkeren (Van Groningen was jarenlang projectleider bij World Servants, een vrijwilligersinitiatief dat arme mensen helpt een beter bestaan op te bouwen — red.). Iemand die er niet tegen kan als er onrecht wordt gedaan, bijvoorbeeld als (de Koerdische activist) Baybasin onterecht levenslang zit opgesloten. Ik ben vader en opa die er is voor zijn (klein)kinderen, maar ook wel druk is met andere dingen. Mijn vrouw ziet me als een trouwe, liefhebbende, soms lastige man. Ik ben soms vrolijk en optimistisch, maar ook dikwijls bezorgd en zwaarmoedig, tegen het depressieve aan. Vol vertrouwen dat het ooit goed komt, maar ook dikwijls bezorgd over de weg die mijn kinderen en kleinkinderen nog moeten gaan. Het liefst ben ik opa van mijn kleinkinderen en laat ik de hele zooi in de wereld in elkaar zakken, maar dat lukt niet, want ik wil voorleven hoe ze zich kunnen bewapenen om de juiste keuzes te maken. Geestelijk bewapenen, voor de duidelijkheid. Want persoonlijk sta ik, net als jullie, voor geweldloos verzet.
Waarom had u dan zo’n moeite met mijn stuk over het christelijke zionisme? Deze ideologie maakt in mijn ogen dat christenen Israël onvoorwaardelijk steunen, terwijl deze staat veel fout doet. Ik roep in het artikel op Jezus’ woorden ‘Mijn koninkrijk is niet van deze wereld’ (Johannes 18 vers 36) en ‘Wie het zwaard opneemt, zal door het zwaard vergaan’ (Mattheus 26:52) hoger te achten. Wat is daar op tegen?
Ik geloof dat je die teksten uit hun context hebt gehaald. Voor mensen die pro-Israël zijn, blijft er dan deze boodschap over: Israël mag zich niet verdedigen als het wordt aangevallen. Ook beschuldig je Israël van oorlogsmisdaden. Laat je je dan niet beetnemen door voortdurende Hamas-propaganda? Ja, ik snap dat jij dat omgekeerd ook tegen mij zult zeggen als ik het opneem voor Israël. In tijden van oorlog sneuvelt de waarheid als eerste, zo luidt niets voor niets het gezegde. Feit is toch echt dat Israël bruut is aangevallen op 7 oktober en al veel langer wordt bestookt met rakketten van Hamas en Hezbollah. Het is onrealistisch om te zeggen: blijven jullie lekker raketten vuren, wij onderscheppen ze en doen niks terug. Jij doet ook de deur op slot als je ’s nachts gaat slapen. Als ze in jouw huis inbreken en je dochter meenemen, dan keer je ook niet de andere wang toe en zeg je: neem mijn zoontje ook maar mee, toch? Ik lees in Jezus’ woorden die jij aanhaalt de oproep aan christenen het koninkrijk der hemelen hier op aarde niet te vestigen met geweld. Volken zijn in het (verre) verleden in de naam van Christus soms wel door het zwaard onderworpen. Ze moesten kiezen voor het christendom. Zo niet, dan ging de kop eraf. In het hele Romeinse rijk was iedereen verplicht ‘christen’. Dat is nooit hoe Jezus dat bedoeld heeft, want het leidt niet tot echt geloof. Zo lees ik die tekst. Maar als Israël wordt aangevallen, dan mag het zich verdedigen. In Romeinen 13 staat dat de overheid het zwaard niet vergeefs draagt. Met andere woorden, de overheid moet — binnen de kaders die God stelt — de orde handhaven. Ik vind dat de teksten die jij aanhaalt in je artikel niet van toepassing zijn op deze kwestie.
Ik geloof dat we Jezus’ woorden juist veel letterlijker moeten nemen. Hij gebruikte nooit geweld en legde zijn wapens neer toen ze Hem kwamen halen om aan het kruis te nagelen. In mijn ogen zijn we als christenen veel te werelds geworden en zo God in de weg gaan zitten. Hij zegt nu: oké, jullie pakken de wapens op, dan vergaan jullie door de wapens, precies zoals ik heb gezegd. Je kunt het naïef of onrealistisch vinden, maar dat vind ik van reageren met nog meer geweld. Wat er nu gebeurt tussen Israëli en Palestijnen, over en weer, levert nooit vrede op. Sterker, het is brandstof voor haat voor de komende generaties. Toch?
We zijn het erover eens dat het heel tragisch is, wat daar gebeurt. We zien ook beiden dat alleen een Goddelijk ingrijpen een einde kan maken aan dit conflict. Maar een exegese (interpretatie van de Bijbel — red.) zo prominent opvoeren in de krant en dan toepassen op het door vele christenen geliefde Israël, dat zou ik nooit zo doen. Vandaar mijn grote moeite met je artikel. Jullie zijn ook geen christelijke krant, toch?
Dat klopt, maar we hebben veel christenen als abonnee. Het laatste jaar zijn de nodige opzeggingen binnengekomen na kritische Israël-artikelen. Overigens reageerden velen ook opgelucht dat de zionistische ideologie eindelijk ter sprake kwam, want in de meeste kerken wordt een eenzijdig pro-Israëlverhaal verkondigd. Mijn stuk was een opiniestuk, speciaal gericht aan die christelijke abonnees die het harde optreden van Israël in Palestina vergoelijken.
Ik ben niet voor opzeggen als je het ergens niet mee eens bent. Dan ga ik liever eerst in gesprek. En daarom zitten we hier nu. Het zou zo verdraaide jammer zijn als zo’n goed initiatief als jullie krant — waarin zoveel mensen aantonen dat de overheid ons allerlei zaken in rommelt — een deel van de christelijke achterban definitief kwijtraakt. Als het over Israël gaat, dreigt dat wel te gebeuren, zo constateer ik ook. Een vriend van mij is Jan Bennink. We zijn het meestal roerend met elkaar eens, maar als het hierover gaat, zijn we elkaar kwijtgeraakt. Er is sprake van onbegrip en vooringenomenheid, waarschijnlijk van beide kanten. We hoeven het echt niet overal over eens te zijn. Misschien is het een idee vaker de andere kant van dit verhaal te belichten.
Wij schrijven heel vaak dat we Hamas een barbaarse terroristenorganisatie vinden. Wat kun je daar verder over schrijven? Terroristen geven niks om internationaal recht en mensenlevens. Ze gaan over lijken om hun doel te bereiken. Je kunt een niet werkend geweten niet aanspreken. Israël is wel aanspreekbaar. Ze tekenden de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens, maar houden zich daar niet aan. Wat belichten we dan niet over Israël, volgens u?
Jullie zouden weleens kunnen constateren dat het volstrekt legitiem is dat de staat Israël bestaat. Of dat Israëli een eeuwenoud recht hebben daar te zijn. Er hebben daar ook al die eeuwen door Joden gewoond. Ook door de bril van de moderne tijd is Israël legitiem. De staat is bekrachtigd door de VN. Alleen de Arabische landen erkennen deze niet. Vervolgens kun je kijken naar hoe ze met mensen van niet Joods-Israëlische afkomst omgaan. Ze doen het dan gemiddeld genomen best goed. De Arabieren, druzen, bedoeïenen, de christenen en de Messias belijdende joden die er wonen, kunnen dat in vrijheid doen. Israël erkent de mensen die op Israëlische grond wonen wel als staatsburgers en laat ook Arabieren — zij het na vele checkpoints — binnen. Joden zijn daarentegen in Palestijnse steden als Nablus, Hebron en zelfs Bethlehem — nota bene de geboorteplaats van de Jood Jezus — helemaal niet welkom. Er staat daar voor de stad op grote borden dat Joden niet welkom zijn. Dat vind ik wel frappant.
Zonder in een ingewikkelde theologische discussie te vervallen: veel niet-christenen vragen mij op hun beurt waarom zoveel christenen altijd Israël steunen, terwijl ze ook beelden zien van een Gaza dat aan gruzelementen wordt gebombardeerd en Israëlische soldaten die veel te ver gaan. Ik hoor Amerikaanse pastors als John Hagee, met een miljoenenpubliek, bidden voor een oorlogsoverwinning van Israël en aansturen op militair interveniëren. Dat is toch geen Bijbels geluid?
Ik kan alleen voor mezelf spreken. Het is echt niet zo dat ik alles steun van Israël. Wel weet ik dat Israël door God is gekozen als zijn volk. En dat Hij nooit op zijn beloften terugkomt. De huidige staat Israël zie ik als het begin van een vervulling van die belofte, die zowel land als volk betreft. Dat is de geestelijke kant van deze situatie. Zou ik persoonlijk op Netanyahu stemmen, als ik daar zou wonen? Ik weet het niet. Ik sta zeker niet automatisch voor honderd procent achter alles wat Israël doet. Het is voor mij niet te zien hoe de politieke verhoudingen precies zijn. Net zo gecompliceerd als in Nederland. Israël liep tot mijn spijt met het coronabeleid zelfs voorop! Wel vind ik dat elke staat het recht heeft zich te verdedigen als hij wordt aangevallen.
Hoe denkt u dan over de Palestijnen?
Twee jaar geleden ben ik nog in Jeruzalem geweest, bij de CAMA-gemeente. Dat is een gemeente volledig bestaande uit Arabieren. De communicatie gaat in het Arabisch. Ook sta ik nog altijd in contact met mensen als pastor Jack Sara, directeur van het Palestijnse Betlehem Bible College (waar ook moslims worden opgeleid) en pastor Steven Khoury, die als Palestijnse voorganger weer anders denkt dan Jack Sara. Van haat richting de Palestijnen hoeven ze mij niet te beschuldigen. De meesten willen net als jij en ik vredig leven.
Als ik zo met u praat, dan zie ik maar een groot verschil. U gelooft dat ik misleid ben omdat ik 1948 niet zie als (de aanzet tot) de Bijbelse vervulling van de terugkeer naar het beloofde land. Ik denk dat u misleid bent, omdat u dat wel zo ziet.
Je weet nooit helemaal waar je precies misleid wordt. We zijn er beiden niet bij en het verhaal is nog niet klaar. Dat maakt het ingewikkeld. Word ik nou misleid omdat ik geloof in een Goddelijk plan voor Israël, zonder dat ik achter alles sta wat de huidige staat doet? Of word jij misleid omdat jij er mogelijk een verkeerde exegese op nahoudt. Het zal moeten blijken. Daarom zoek ik graag naar de overeenkomsten. Want we willen beiden hetzelfde: geen oorlog. We willen geen doden, helemaal niet onder de kinderen. Ik jank ervan als ik die kindertjes daar dood zie gaan. Dan maakt het me echt nul komma nul uit of het nou een Israëlisch of Palestijns kindje is. En ik geloof dat God en ook de meeste christenen daar net zo instaan.
Ik zeker. Eigenlijk staan we dus heel dicht bij elkaar.
Ja. Daarom wilde ik ook in gesprek blijven. We hebben elkaar nodig. Er zijn heel veel christenen wakker. Daar moeten we het toch van hebben. Dit interview moet laten zien dat Ido en Simon, twee christenen, hoewel ze een ander inzicht hebben over Israël, alsnog prima door één deur kunnen.
Amen.
Link naar het artikel:
Wil je meer weten?
Wil je meer weten?