^DeAndereKrant

We zijn ons er allemaal van bewust dat onze vrijheid en onze rechten worden bedreigd als nooit tevoren. Mensenrechtenschendingen zijn van alle tijden. Maar nooit eerder was de technologie zo ver gevorderd en waren machthebbers zo breed en goed georganiseerd als nu.

Nooit eerder is echter ook het bewustzijn zo groot geweest, van de dreigingen waar we voor staan en van de noodzaak om ons hiertegen te weren. Daarom biedt deze tijd ook een unieke kans om een betere wereld te creëren.

Wij hebben het idee opgevat een nieuwe ‘Verklaring van grondrechten’ op te stellen. Hiermee willen we de grenzen aangeven die naar onze mening overheden en andere organisaties moeten respecteren, wat voor besluiten of maatregelen zij ook nemen. Daar ligt volgens ons de grote gemene deler van alle individuele bedreigingen die op ons afkomen. Of het nu gaat om vaccinatiedwang, digitale identiteit, cbdc’s, transhumanisme, Artificial Intelligence of censuur, maar ook corruptie, uitbuiting en oorlog: ze berusten allemaal op de macht die overheden en andere organisaties zich toe-eigenen om over het leven van anderen te beschikken. Als we die macht kunnen stoppen, dan kunnen we wellicht een betere toekomst tegemoet zien.

De Verklaring die we hebben opgesteld bevat welbewust geen ‘positieve’ rechten, zoals recht op onderwijs, recht op gezondheid, recht op inkomen. Ze schetst ook niet een bepaalde politieke of sociale inrichting van de samenleving. Het is geen pleidooi voor communisme, kapitalisme, of welk -isme dan ook, of voor een bepaalde filosofische, religieuze of ethische visie. Discussie over deze waarden is heel belangrijk, maar die kan volgens ons het beste plaatsvinden op ‘lokaal’ niveau. Het is aan individuen en gemeenschappen zelf, om hier een weg in te volgen, op basis van hun eigen voorkeuren en tradities. Met deze rechten willen we alleen de grenzen aangeven die autoriteiten onzes inziens in acht horen te nemen. Het gaat om een beperkt aantal fundamentele, universele waarden, die de meeste mensen zullen herkennen als natuurlijk en rechtvaardig.

Het is dus ook niet zo dat we denken dat als deze rechten worden gerespecteerd, alle problemen in de wereld zijn opgelost. Deze rechten vormen slechts een basis, een uitgangspunt, voor een betere wereld, geen eindpunt. Maar wel een noodzakelijke basis.

Natuurlijk bestaan er al diverse mensenrechtenverklaringen en grondwetten. Die hebben echter hun beperkingen. De belangrijkste beperking is misschien wel dat ze van bovenaf zijn opgelegd, door machthebbers aan burgers, in plaats van andersom. De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) bijvoorbeeld, is een initiatief van de Verenigde Naties, een organisatie van staten, niet van mensen, die uitgaat van de soevereiniteit van naties, in plaats van individuen. De UVRM bevat bovendien diverse ‘positieve’ rechten die de VN een mandaat geven om het leven van ons als burgers te bepalen. We zien in de praktijk waar dit toe leidt met VN-instanties als de WHO, die menen te mogen bepalen wat ons ‘recht op gezondheid’ inhoudt.

De Nederlandse grondwet en het Nederlandse rechtsstelsel zijn zo mogelijk nog onbevredigender dan de UVRM. De Nederlandse grondwet staat niet alleen bol van de ‘positieve’ rechten – het leest bijna als een partijpolitiek document – maar, belangrijker nog: bij alle grondwettelijke rechten wordt een voorbehoud gemaakt. Ze gelden alleen ‘behoudens de wet’. Grondrechten ­behoren echter onvervreemdbaar te zijn – de wetten behoren zich aan de grondwet te houden, niet andersom.

Daar komt bij dat onze rechters niet onafhankelijk zijn. Ze mogen niet toetsen aan de grondwet. En in artikel 11 van de Wet Algemene Bepalingen staat: “de rechter moet volgens de wet recht spreken: hij mag in geen geval de innerlijke waarde of billijkheid der wet beoordelen”. Dat maakt Nederlandse rechters tot uitvoerders van de politiek in plaats van beschermers van onze grondrechten.

Vandaar deze nieuwe Verklaring, die ook specifiek nieuwe bedreigingen benoemt die het gevolg zijn van technologische vooruitgang en globalisme. Wij hopen dat dit initiatief veel mensen zal aanspreken. Het is niet polariserend en het stijgt uit boven allerlei politieke meningsverschillen.

In het najaar willen we een campagne starten om zoveel mogelijk steunbetuigingen te krijgen – nationaal, en later ook internationaal. Vervolgens zullen we manieren moeten vinden om die steun om te zetten in actie. Daarvoor hebben we nog geen concrete plannen.

Twee dingen. We vragen of u commentaar wilt leveren op de tekst. Suggesties voor verbeteringen of aanvullingen. Uiteindelijk zijn wij verantwoordelijk voor het eindresultaat, maar wij hebben de wijsheid niet in pacht en willen graag een zo goed en compleet mogelijke tekst samenstellen, die kan rekenen op zo breed mogelijke steun.

Ten tweede zijn suggesties voor hoe we dit initiatief verder praktisch kunnen uitrollen, van harte welkom. Stuur een e-mail naar redactie@deanderekrant.nl, onderwerp: Grondrechten, en laat ons weten wat u denkt.