Een persoonlijk gesprek met Jay Francis, bekend als Tisjeboy Jay.
💨
Datum: 16 november 2021
Cultuur
Fiona Zwart
De afgelopen 1.5 jaar veroverde hij veel harten met zijn humoristische, scherpe en kritische video’s op social media. Stand-up comedian, artiest, rapper en wereldverbeteraar Jay Francis, ook wel bekend als Tisjeboy Jay. Tijd om hem beter te leren kennen. Aan de keukentafel in het huis van zijn moeder in het Limburgse, gaan we met elkaar in gesprek.
Jay, ik ben oprecht benieuwd naar jouw levensverhaal en de ‘de mens Jay’ in plaats van ‘de artiest Jay’. Wat was voor jou de reden om met mij het gesprek aan te gaan?
Ik volg jou al een tijdje via social media en ik heb het idee dat wij elkaar begrijpen. Ik vind je toon positief en opbouwend. Toen je me vroeg had ik zoiets van ‘daar wil ik wel aan meewerken.’ Ik ben namelijk wel voorzichtig geworden.Ik heb namelijk een missie: de twijfelaars bereiken. De mensen die het door hebben dat er iets anders speelt dan een gezondheidscrisis, die volgen mij al. Het is nu tijd om te verbreden. Daarom kies ik mijn platforms en gesprekspartners zorgvuldig.
Wie is Jay en wie is Tisjeboy Jay?
Tisjeboy Jay is de uitvergrote versie van Jay. Jay is een grappenmaker die iets wil vertellen. Als ik het op een serieuze manier zou doen zoals ik het bedoel, zal het niet worden opgepikt. Ik heb ‘de gekke Tisjeboy’ nodig om mijn boodschap naar buiten te brengen. Jay heeft een missie ‘de hele wereld vrolijk maken’. Ik weet dat dit me niet lukt, maar daarom heb ik elke dag werk.
Waarom wil je de wereld vrolijk maken?
Ik denk dat iedereen gelukkig wil zijn en ik ga gewoon heel erg goed op berichten van mensen die mij sturen dat ik hun dag weer een beetje beter heb gemaakt. De wereld en het leven is voor veel mensen een enorme uitdaging. Als ik het bestaan iets lichter kan maken, dan voel ik me een gezegend en gelukkig mens.
Ik weet dat je ooit boekhouder was. Hoe switch je van boekhouder naar comedian?
Ik wist nooit wat ik wilde worden. Voordat ik boekhouder was zat ik in het leger, maar ik hield in het leger niet van gezag en autoriteit. Ik was goed met cijfers en zo werd ik boekhouder. Ik voelde wel dat ik dit niet m’n hele leven wilde doen. Op een gegeven moment begon ik filmpjes te maken voor mijn vrienden. Ik deelde dat op Facebook en de filmpjes bleken aan te slaan. Ik maakte de filmpjes in de pauzes op m’n werk. Zo groeide het uit naar steeds meer bereik. Opeens ging mijn filmpjes naar meer dan een miljoen views. Dat opende mijn ogen, het leek iets wat ik kon. Toen heb ik een tijdje alles gecombineerd. Body building, filmpjes maken en boekhouden. Ik kwam toen in de knoei met mijn tijd en toen moest ik gaan kiezen. Ik kon ook filmpjes gaan maken voor opdrachtgevers en zo dus geld verdienen. Toen ben ik gesprongen en volop doorgegaan met filmpjes maken. Vanuit daar bouwde ik mijn bereik uit en kon ik uiteindelijk mijn eerste theatershow realiseren.
Zou je iets willen delen over de Jay van vroeger? Hoe kijk je terug op je jeugd?
Ik ben opgegroeid in hard straat milieu. Het heeft mij gevormd tot de persoon die ik nu ben. Ik ben opgegroeid met een oudere zus en een jongere broer en een Surinaamse vader en Limburgse moeder.
Hoe is de band met jouw ouders, broer en zus?
Ik heb een hele sterke band met mijn moeder en een mindere band met mijn vader. Mijn vader was er vroeger eigenlijk bijna niet, mijn moeder was vader en moeder tegelijk. Ik werd al snel de man des huizes. Ik ging mijn moeder ondersteunen om de rekeningen te kunnen betalen. Het maakte mij vroeg volwassen. Het heeft me enorm gevormd.
Hoe kijk je naar je Surinaamse roots?
In de Surinaamse cultuur is spiritualiteit veel meer ‘mainstream’ dan in de Nederlandse cultuur. Vroeger had ik ook veel heftige dromen. Het bleek dat ik erg open sta voor contact ‘met de andere kant’. Nu heb ik soms nog steeds pittige nachten, maar ik heb er mee leren om gaan. Voor mij heeft het ook mijn bewustzijn vergroot dat er veel meer is tussen hemel en aarde. Dat innerlijk weten helpt ook in moeilijke tijden zoals vandaag de dag.
Hoe kijk je naar spiritualiteit en de transitie waar de wereld momenteel in zit?
Iedereen die zich bezig gaat houden met ‘verder kijken dan de voorgeschreven werkelijkheid’ komt uiteindelijk op het spirituele pad. De echte wijsheid zit van binnen. Ik vind het een hele mooie reis en gun dit iedereen. Het mag alleen geen excuus zijn om niet in actie te komen.
Inmiddels heb je een hele grote following, verkoop je Ahoy meerdere keren uit en word je gezien als het gezicht van de tegenbeweging van het Corona beleid. Hoe draag jij deze verantwoordelijkheid en hoe ga je om met alle aandacht?
Als ik een slechte dag heb, ga ik niet naar buiten. Dat is de prijs die ik betaal voor mijn carrière. Meestal zit ik goed in m’n vel en dan handel ik het prima. Als je geen mensen-mens bent, dan kun je niet doen wat ik doe. Maar ik geef wel toe dat het soms veel is. Ik ben meer dan ‘die kritische gast over Corona’. Maar ik kan ook niet ontkennen dat de ‘pandemie’ een enorme stempel drukt op de huidige tijd. Die stempel is heftig en ik kan niet anders dan me uitspreken zoals ik nu doe.
Waarom kun je niet anders?
Omdat ik aan alle kanten voel en zie dat we gemanipuleerd worden en dat dit beleid niet gaat over volksgezondheid. Ik vind dat het 5 voor 12 is, de wereld beweegt niet in de goede richting. We worden tegen elkaar opgezet en dat zorgt voor grote wonden in onze maatschappij. Ik wil mensen deze spiegel voor houden.
De afgelopen twee keer was je ook bij ‘Vrouwen voor Vrijheid’. Waarom heb je er voor gekozen om daar te gaan staan op het podium?
Een jaar geleden bekende ik nog te weinig kleur, ik sprak me uit, maar nog niet op een podium bij een manifestatie. Nu wel. Ik heb niets meer te verliezen. Dit gaat over de toekomst van onze kinderen.
Heb je een relatie of kinderen?
Ja, ik heb een relatie, geen kinderen. Voorlopig willen wij ook geen kinderen. Ik heb mijn vriendin gelukkig leren kennen voordat mijn carrière zo hard is gegaan. Daar ben ik heel blij mee. Want ik weet nu soms niet wat echt is.
Als je zoveel op je schouders hebt, is het heel belangrijk om goed te ontspannen. Hoe doe je dat?
Ik kijk dan non-stop comedy of ik zit in het bos. Dat is waar ik van oplaad. Mijn telefoon is nu erg bepalend in mijn leven, dus die moet ik regelmatig weg leggen. En ik sport heel veel en volg de kou-training van Wim Hof.
Wat mij opvalt is dat te veel mensen hopen dat iemand anders hen komt redden. Dit speelt ook binnen de kritische massa. Ze hopen dat ‘de kopstukken van het verzet’ het wel gaan oplossen. Herken je dit?
Dit herken ik heel erg en ik zeg daarom ook altijd: Zet mij niet op een voetstuk. Ik wil niemands redders zijn. Ik wil best wel het aanspreekpunt zijn, maar ik ben een mens, geen goeroe. Daarom vind ik het fijn om bij mijn familie te zijn. Daar ben ik gewoon regelmatig ‘de pispaal’. En dit is de kern waarom wij in deze crisis zitten. De meeste mensen hebben geen innerlijk leiderschap.
‘De reden dat wij in deze crisis zitten, is omdat de meeste mensen geen innerlijk leiderschap hebben.’
Hoe kun je innerlijk leiderschap ontwikkelen?
Dat is een lastige vraag. Ik kan mensen daar van buitenaf niet mee helpen. Het enige wat ik kan doen is te laten zien wat ik doe. En wie weet inspireer ik mensen daarmee. Ik geloof heel erg in de verandering zijn die je graag wilt zien in de wereld.
Leiderschap is ook je donkere kant ‘owen’. Hoe heb jij dat gedaan?
Ik ben een tijdje verslaafd geweest aan hasj en om dat toe te moeten geven vond ik lastig. Maar ik ben daar sterker uit gekomen. Heel veel mensen willen niets erkennen. Ze stoppen alles weg, verdoven het en voelen het niet. We willen een quick fix. Die conditionering is het probleem. De mens is verwijderd van de bron. Als we willen dat de wereld beter wordt, zullen we aan ons zelf moeten werken.
Hoe kijk je naar de gemiddelde cultuur onder comedians vandaag de dag?
Comedians durven te weinig af te wijken van de mening van de massa. Het schuurt mij veel te weinig. Tussen 1965 en 2015 waren het de beste jaren; alles leek gezegd te kunnen worden. Dat is niet meer zo. Een grap over een bepaalde situatie; zegt niets over de situatie. Het gaat om de grap. Als ik een grap over een homo maak, ben ik nog geen homohater. Mensen zijn veel te snel beledigd. We mogen alleen nog maar binnen de lijntjes kleuren. Ik vind dat comedy rauw moet zijn.
Hoe komt het dat de meeste comedians of mensen met een grote following zich nog stil houden?
Mensen hangen te veel aan het systeem. Ze zijn bang om iets te verliezen. Ik niet, ik ben bereid om terug te gaan naar de basis, ze mogen alles van me afpakken, maar ik sta waar ik voor sta. Zo erg geloof ik er in.
Als we alles van je af zouden nemen, wie blijft er over?
Dan blijft Jay over. Dan ben ik denk ik nog steeds heel gelukkig. Alleen voel ik dan een gemis dat ik dan minder mensen gelukkig kan maken. Maar dan vind ik wel een andere manier. Het lijkt mij bijvoorbeeld ook erg mooi om met jongeren te werken die problemen hebben. Het maakt niet uit op welk vlak. Ik hoop mensen te mogen blijven spiegelen. Zodat ze uiteindelijk zelf hun verantwoordelijkheid gaan pakken over hun eigen leven.
Wat belangrijk is, is dat we de oog op de bal houden, zei je pas. Wat bedoel je daarmee?
Binnen het ‘verzet’ gaan mensen elkaar beschuldigen van controlled opposition. Dat is iets waar ik weg van wil blijven. Ook van alle andere theorieën waar het verzet nu mee bezig is, blijf ik weg. Laten we strategisch blijven. We moeten nu als eerste dit beleid van tafel krijgen. Daarna volgt de rest. Laten we vooral niet boos worden, want dat is wat ze willen. We zijn slimmer. ls we vanuit deze energie blijven opereren, krijgen we dit beleid van tafel en wordt de wereld uiteindelijk mooier.
Wil je meer weten?
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.