Steeds meer studenten hebben genoeg van woke-cultuur
Beeld: Marlon Uljee
Marlon Uljee, Vrijmoedige Studentenpartij: “De universiteit is doorgeslagen, knettergek”
Op universiteiten ontstaat steeds meer verzet tegen de verstikkende woke-cultuur met zijn ‘safe spaces’ en censuur van andersdenkenden. De in 2023 opgerichte Vrijmoedige Studentenpartij behaalde 4 van de 11 zetels in de studentenraad van de Vrije Universiteit in Amsterdam en gaat uitbreiden naar de Universiteit van Amsterdam en de universiteiten van Utrecht, Leiden en Groningen. De partij, die ijvert voor academische vrijheid en opkomt voor de Nederlandse taal en geschiedenis, heeft ook steeds meer contacten in andere Europese landen. Oprichter Marlon Uljee: “Wij vertegenwoordigen de zwijgende meerderheid.”
“Neem vooral foto’s. Het is goed dat mensen zien wat hier gebeurt.” We zijn in de Pride Library, een met regenboogvlaggen en links-activistische flyers opgeleukt lokaaltje op de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hier is een collectie van honderden boeken te vinden voor de LGBTQAI+gemeenschap. Marlon Uljee (24), student psychologie en oprichter van de Vrijmoedige Studentenpartij (VSP), wijst op de titels: Girls will be boys, Unmasking the masculine, Gender space architecture, Sister & brother, Künstliche Geschlechter, Technologies of gender, etcetera.
“Prima dat die boeken er zijn”, zegt Uljee. “Wij zijn niet tegen inclusie en het onderzoeken van queer- en gendervraagstukken. Mensen moeten vrij zijn in hun keuzes. Maar waarom moet hiervoor een speciale bibliotheek worden opgericht? Waarom financiert de universiteit dit?” Hij geeft zelf het antwoord: “Diversiteit en inclusie passen binnen de dominante globalistische ideologie op veel Nederlandse universiteiten. Je struikelt hier over de SDG-stoeptegels. Overal hangen regenboogvlaggen. De universiteit is doorgeslagen, knettergek. Het scherpe debat over tegengestelde standpunten is ver te zoeken. Daarom strijden wij voor academische vrijheid. Verschillende perspectieven, hoe uitdagend ook, moeten juist geconfronteerd worden met elkaar.”
De VSP werd opgericht in maart 2023 en behaalde meteen twee zetels in de Universitaire Studentenraad van de VU. De boodschap van de partij vond veel weerklank. Nu, twee jaar later, kan de raad niet meer om de VSP heen. Vier van de elf zetels worden door VSP-leden bekleed. Uljee: “We zijn aan het bouwen. Er is uitbreiding gaande naar de UvA en de universiteiten van Leiden, Utrecht en Groningen en er zijn plannen voor uitbreiding naar Nijmegen. Ook daar borrelt en bruist het van de onvrede en is de ‘andersdenkende’ student al lang geen uitzondering meer.”
Naast voor de hand liggende partijstandpunten zoals ‘gelijke rechten’ en ‘kansen voor iedereen’, staat de VSP voor een reeks standpunten die op veel universiteiten minder vanzelfsprekend zijn, zoals behoud van het Nederlands als academische taal, het onderwijs vrijwaren van censuur en indoctrinatie, trots zijn op de Nederlandse geschiedenis (in plaats van schuldig en excuserend) en afschaffen van safe spaces (waar confrontaties met andere ideeën worden ingeperkt).
“Wij erkennen dat inclusie belangrijk is”, zegt Uljee. “Wij zijn niet tegen woke. We vinden het prima als studenten in een latexpak door de universiteit willen lopen. Een beetje gek, maar prima. Het gaat ons om de academische vrijheid. Wij geloven in een omgeving waarin iedereen wordt aangemoedigd om geconfronteerd te worden met andere perspectieven. De cancelcultuur, waarbij individuen worden geboycot of gestraft vanwege hun mening, staat haaks op onze overtuigingen. Wij pleiten voor open debat en discussie, waarbij we meningsverschillen zien als kansen om te leren en te groeien. Ons doel is een omgeving waarin verschillende stemmen vanzelfsprekend gedijen, zonder dwang.”
In politiek was Uljee nooit geïnteresseerd. Totdat corona kwam in 2020. Hij constateerde dat veel van wat er werd gezegd en geschreven niet klopte. Hij had het gevoel dat er een dwingende globalistische ideologie schuilging achter de façade van vrijheid en dat veel universiteiten en hbo’s nogal links-activistisch waren en intolerant tegenover andersdenkenden. Uljee zag ook dat veel studenten niet zichzelf durfden te zijn en niet hun mening durfden te geven over vaccinaties en mondkapjes, omdat ze bang waren gecanceld te worden. Zijn observaties waren de voedingsbodem voor oprichting van de studentenpartij.
Dat is niet zonder slag of stoot gegaan. Uljee: “Linkse activisten vinden ons extreemrechts, nazi’s, fascisten, homohaters, vrouwenhaters, antisemitisch en islamofoob. Wij haten alles, daar komt het zo’n beetje op neer. Dat we zoveel kritiek krijgen, zijn we gewend. Ik zie het als een teken dat we goed bezig zijn. Maar vermoeiend is het wel. De universiteitskrant Ad Valvas demoniseert ons al twee jaar. Dat kan vrij intimiderend zijn. Laatst hadden we een stand op een infomarkt. Een VU-medewerker trok onze posters van de muren en verscheurde onze flyers. ‘Landverraders!’, werd er geroepen.”
Ook een gender-enquête viel niet lekker. Uljee: “In de centrale hal hadden we een bord neergezet met de vraag: ‘Hoeveel genders zijn er? Twee of meer?’ Mensen konden anoniem een streepje zetten en 75 procent vond dat er maar twee genders zijn. Linkse studenten gingen klagen bij de Facilitaire Campus Organisatie (FCO) en die heeft ons weggestuurd. Wij moesten stoppen omdat zij zich sociaal geïntimideerd voelden. Zo wordt ons de mond gesnoerd. In plaats van hun standpunt met argumenten te verdedigen, gaan ze ons wegpesten. Daar schieten ze zelf uiteindelijk ook niks mee op. Een van de belangrijkste vaardigheden van een student is weerbaarheid. Je moet er tegen kunnen als mensen het niet met je eens zijn. Maar we leven in een slachtoffercultuur. Zwakte wordt geïdealiseerd. Safe spaces zorgen dat studenten behandeld worden als kleine kinderen.”
Volgens Uljee worden studenten “geïndoctrineerd” om in een bepaalde richting te denken door “een linkse kliek” van bestuurders, docenten en wetenschappers die elkaar de hand boven het hoofd houden. “Zij bepalen de richting en houden hun ideologische monopolie in stand door geen personeel aan te nemen dat anders denkt over woke, gender, klimaatverandering of politiek. Als studenten binnen de ideologische kaders blijven, worden ze niet tegengewerkt en halen ze gemakkelijk hun punten.”
Waar komt die dwang vanuit de universiteit vandaan? “Interessante vraag. Ik denk vanuit het cultuurmarxisme. Die stroming, ontstaan in de jaren ’60 van de vorige eeuw, bestaat uit een links-marxistische elite die de traditionele westerse cultuur wil afbreken via radicale sociale hervormingen. Als je dat wilt onderzoeken, krijg je geen steun van docenten. Die censuur geldt voor veel onderwerpen. Hoeveel effect heeft de mens op klimaatverandering? Mag niet. Wat zijn de negatieve gevolgen van immigratie? Mag niet. Ikzelf zou graag onderzoeken hoe de bevolking reageert op demografische verschuivingen door de komst van immigranten. Wat is het effect op sociale cohesie? Dat is een no-go. Voor het schrijven van mijn scriptie mag ik kiezen uit een lijst met 22 onderwerpen waar ik me helemaal niet in herken. De scriptie is een test of de indoctrinatie is gelukt.”
Vrijuit spreken: studenten moeten het opnieuw leren. Vooral gendervraagstukken liggen hypergevoelig. Uljee: “Volgens de woke-beweging is gender fluïde en moet ik mezelf een cisman noemen. Het wordt extreem belangrijk gevonden hoe je iemand aanspreekt. We hadden een ‘transferweekend’. We gingen op stap met de oude en nieuwe VU-studentenraad. Ik was ingedeeld bij een groep meiden. Ik zei: ‘Hé meiden, wat moeten we doen?’ Nou, een van hen gaf me de volle laag: ‘No, I’m not a she! I’m a he! You can’t call me like that!’ Met alle respect maar hoe moet ik dat nou weten? Zij had een vrij grote boezem. Maar goed, ze voelde zich sociaal onveilig en ik werd weggestuurd. Iedereen moet zich hier veilig en geaccepteerd voelen. ‘Verschillen maken ons sterker’, beweert de universiteit. Dan zou je toch wat meer support verwachten voor ons geluid. Daarom zullen we ons blijven inzetten voor echte diversiteit in denkbeelden.”
Uljee voelt zich gesterkt door de grote belangstelling voor de VSP, en niet alleen vanuit Nederland: “Ons geluid leeft internationaal. We zijn bij het Donau Instituut in Boedapest geweest en uitgenodigd voor een congres in Zweden, gefinancierd door de European Conservative Students, een onderdeel van het Europees Parlement. We zijn in Rome geweest bij de Atreju-conferentie, een evenement georganiseerd door Fratelli d’Italia, de partij van Giorgia Meloni. Daar hebben we gesproken over academische vrijheid met studenten uit Roemenië, Tsjechië, Polen, Duitsland, IJsland, Spanje, Argentinië en Venezuela. De beweging groeit. Wij vertegenwoordigen de zwijgende meerderheid.”
Een woordvoerder van de Vrije Universiteit stelt als reactie op het artikel: “De VU-campus moet een plek zijn waar mensen met verschillende achtergronden, ervaringen en perspectieven zich vrij kunnen uitspreken. Op een universiteit hoort ruimte te zijn voor diverse opvattingen. De dialoog mag schuren, maar altijd met wederzijds respect als uitgangspunt. Dit geldt ook voor de VSP, een studentenpartij die democratisch is verkozen in de Universitaire Studentenraad door onze studenten. Het is echter geen vrijbrief om anderen niet met respect te behandelen of erger, uit te sluiten. Dan spreken we elkaar hierop aan en gaan we het gesprek met elkaar aan. Als VU staan we voor diversiteit en inclusie. Dat hebben we altijd gedaan en dat zullen we altijd blijven doen. Hoewel meningen kunnen verschillen, het uiteindelijke doel is om tot oplossingen te komen die het beste zijn voor alle studenten.”