“Thorium kan de hele mensheid van energie voorzien”
Bert Weteringe | Datum: 21 november 2025
Deze kogel van thorium is, indien omgezet in een thoriumcentrale, voldoende voor alle energie die een welvarend mens tegenwoordig gedurende zijn of haar hele leven verbruikt, inclusief verre vliegvakanties.
nieuwe technologie maakt olie, kolen, gas én hernieuwbare energie op termijn overbodig
De opkomst van de thoriumreactor kan een revolutie inluiden in ons energiesysteem, waardoor we binnen afzienbare termijn niet of nauwelijks nog fossiele brandstoffen nodig hebben — en geen windturbines en zonnepanelen. Thorium is overvloedig beschikbaar, veilig en superefficiënt, zeggen kenners. China nam onlangs de eerste experimentele thoriumreactor in gebruik, maar ook in Nederland en andere landen bestaan vergevorderde plannen.
Europa stevent af op een regelrechte energiecrisis. Het klimaatbeleid vereist dat het gebruik van olie, gas en steenkool wordt afgebouwd. De EU wil bovendien vanaf 2027 geen Russische olie en gas meer importeren. De redding moet komen van zon en wind, maar die kunnen door hun sterk wisselende energieopwekking met geen mogelijkheid de fossiele brandstoffen volledig vervangen. Daar is ook geen ruimte voor in het dichtbevolkte Europa en de enorme hoeveelheden grondstoffen die nodig zijn voor windturbines en zonnepanelen zijn eenvoudigweg niet voorhanden.
De Nederlandse regering heeft zijn zinnen gezet op de bouw van twee nieuwe kerncentrales, maar aan de huidige kernenergiecentrales kleven nadelen, met name op het gebied van veiligheid. De laatste tijd is er toenemende interesse in een andere vorm van kernenergie die niet gebaseerd is op verrijkt uranium als brandstof, maar op thorium (Th): de thorium gesmolten-zoutreactor, in het Engels de Thorium Molten Salt Reactor (MSR).
Dit type kernreactor wekt net als de huidige kerncentrales energie op met splijtingsreacties, maar maakt gebruik van het radioactief materiaal thorium. Thorium is weliswaar zelf niet direct splijtbaar, maar kan in een thoriumreactor worden omgezet in uranium-233, dat wél splijtbaar is en energie kan opwekken. Thorium is overvloedig aanwezig op aarde. Het komt voor in de meeste gesteenten en bodems en is op veel plaatsen makkelijk te winnen, waaronder in de Scandinavische landen. Bij het delven van zeldzame aardmetalen en tin komen op dit moment al grote hoeveelheden thorium naar boven die ongebruikt blijven.
Bij het Shanghai Institute of Nuclear Applied Physics (SINAP) in China is in 2023 ’s werelds eerste thorium-gesmolten-zout-reactor in gebruik genomen. In juni 2024 bereikte de reactor zijn volledige vermogen. Er volgde nog een wereldprimeur toen de Chinese onderzoekers in oktober 2024 thoriumbrandstof bijvulden, terwijl de reactor in bedrijf bleef. Het SINAP maakte recent bekend dat de experimentele reactor van 2 megawatt voor het eerst de omzetting van thorium in uranium realiseerde, waarmee de haalbaarheid van het gebruik van thorium is aangetoond. Doel van de Chinezen is tegen 2035 de bouw en demonstratie van een prototype van 100 MW thermische energie te voltooien en een toepassing op commerciële schaal te realiseren.
Ook buiten China wordt hard gewerkt aan de thoriumtechnologie. In september 2025 kreeg Samsung Heavy Industries goedkeuring van de Amerikaanse overheid om een schip dat vloeibaar aardgas vervoert, uit te rusten met een kleine modulaire gesmolten-zoutreactor die het schip gedurende zijn levensduur voorziet van voortstuwing. Ook in Europa zijn er initiatieven. Het Nederlandse bedrijf Thorizon hoopt in 2030 de eerste thoriumreactor in gebruik te nemen. Het Deense Copenhagen Atomics denkt zelfs al aan 2028. De Amerikaanse bedrijven Terrapower en Thorcon werken ook aan de ontwikkeling van thoriumreactoren, evenals het Canadese Terrestrial Energy.
Volgens Piet-Hein Bellaar, expert op het gebied van geavanceerde kernenergietechnologieën en in 2020 oprichter van de Nederlandse Vereniging Thorium Energie, is de thoriumreactor een van de meest efficiënte manieren om warmte en elektriciteit te produceren. Bellaar denkt dat “een thoriumreactor gebaseerd op de technologie van Copenhagen Atomics en met een vermogen van 1 gigawatt (1 GW), een investering van slechts 1 miljard euro zal vergen en in een tot twee jaar gebouwd kan worden”. 1 GW (1000 Megawatt) is evenveel als de capaciteit van de elektriciteitscentrales in Diemen en Geertruidenberg bij elkaar opgeteld. Ter vergelijking: de kosten voor de twee nieuw geplande, op verrijkt uranium gebaseerde kerncentrales in Nederland zijn geraamd op ongeveer 10 miljard euro per gigawatt en de bouwtijd wordt geschat op tussen de vier en tien jaar.
De Nederlanders Lucas Pool en Sander de Groot werken al sinds 2018 aan de thoriumtechnologie met hun bedrijf Thorizon, een spin-off van NRG Pallas in Petten, het nationale nucleaire onderzoeksinstituut van Nederland. Thorizon, dat kantoren heeft in Amsterdam en Lyon, werkt momenteel aan het ontwerp van de centrale en aan prototypes van systemen en wil in 2030 starten met de bouw van de eerste reactor, de Thorizon One, met een vermogen van 250 MW. Die zou in 2034 operationeel kunnen zijn.
Het Deense Copenhagen Atomics, opgericht in 2014 door vier Deense ingenieurs, heeft al twee prototypen gebouwd om het reactorconcept te testen en is bezig met de bouw van een derde reactor, waarmee in 2027 voor het eerst met thorium getest gaat worden. Copenhagen Atomics mikt op een mini-thoriumcentrale van 100 MW ter grootte van een zeecontainer die gemakkelijk in massa kan worden geproduceerd. Deze kleine centrales zou je overal kunnen neerzetten. Om de reactoren sneller op de markt te krijgen, biedt Copenhagen Atomics aan om de verantwoordelijkheid voor de verwerking van het nucleair afval en de ontmanteling aan het einde van de levensduur op zich te nemen. “Wij nemen dat allemaal voor onze rekening en leveren alleen betrouwbare en groene energie aan de klant.”
De grootste uitdaging voor Thorizon op dit moment is de financiering van ongeveer 1 miljard euro, zo verklaarde Kiki Lauwers, directeur van het bedrijf onlangs op een conferentie. Zij heeft haar hoop gevestigd op Big Tech bedrijven die elektriciteit nodig hebben voor hun data-centers.
Volgens John Kutsch, die al in 2006 in de VS de ‘Thorium Energy Alliance’ (TEA) oprichtte, is thorium “het meest bizarre element in het periodiek systeem” vanwege de vele mogelijke toepassingen, zoals onder andere in magnetrons, radarsystemen en voor energieopwekking. Kutsch gelooft dat thorium een belangrijke rol kan spelen bij het bereiken van “een wereld van gelijkheid, welvaart en overvloed voor de hele mensheid”. Dat komt onder andere doordat alleen al de bewezen voorraden thorium voldoende zijn om de hele wereld voor 1300 jaar te voorzien van elektriciteit.
Belangrijk voordeel van een thoriumreactor is dat het risico op een explosie of meltdown effectief is uitgesloten. “Thorium is een ongelooflijk veilige brandstof en de architectuur van de gesmolten zoutreactor is ook veilig”, aldus Kutsch. Daarnaast produceert de thoriumreactor slechts minimale hoeveelheden kernafval. Per jaar is namelijk slechts 2,3 gram thorium nodig om aan de totale energiebehoefte van de gemiddelde Nederlander te voldoen. Die 2,3 gram levert 2,3 gram splijtstof op, waarvan driekwart deel ongeveer tien jaar moet worden opgeslagen en het overige deel rond de 300 jaar. Na die tijd is het stralingsniveau gezakt tot onder het niveau van uraniumerts.
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
