“Twaalf procent erbovenop, dat heb ik nog nooit meegemaakt”
Hendriëlle de Groot | Datum: 11 augustus 2025
Stemmingen in de Tweede Kamer op de laatste dag voor het zomerreces. Midden: Sandra Beckerman (SP) | Fotografie: Dirk Hol | Hollandse Hoogte | ANP
Demissionair kabinet maakt vakantie onbetaalbaar voor doorsnee gezin
Vanaf 1 januari 2026 stijgt het btw-tarief op overnachtingen voor campings, hotels, bed and breakfasts en bungalows van 9 naar 21 procent, waardoor een gemiddelde vakantie of weekendje weg in een klap honderden euro’s duurder wordt. Een officiële impactanalyse, in opdracht van het ministerie van Financiën, voorziet een leegloop in de toerismesector. Ondanks felle kritiek van onder andere de Raad van State en diverse gemeenten, zet het demissionaire kabinet de verhoging gewoon door. Toerisme-ondernemers vrezen groot omzetverlies, voor een modaal gezin dreigt vakantie onbetaalbaar te worden.
De geplande btw-verhoging zou 1,1 miljard euro moeten opleveren voor de staatskas, volgens het Kabinet. Volgens de impactanalyse van het onderzoeksbureau Significant Ape zijn de neveneffecten fors: prijzen stijgen gemiddeld met 8,5 procent, het aantal boekingen daalt met ruim 6 procent, en in grensregio’s gaat zo’n 30 procent van de gasten kiezen voor een verblijf in het buitenland. Daarmee verliest Nederland niet alleen toeristen, maar ook werkgelegenheid, lokale bestedingen en de vitaliteit van toeristische gebieden.
Joop Roodenrijs runt een kleinschalige bed and breakfast in Marrum, Friesland. Hij verhuurt drie kamers. “Het is geen vetpot”, zegt hij. “Gelukkig hoef ik er niet van te leven, want dat zou gewoon niet kunnen.” De aankomende btw-verhoging noemt hij zorgwekkend. “Tien tot twintig euro erbij per nacht — dat trekken veel mensen nu al niet.” Hij ziet boekingen teruglopen. “Begin 2023 was het nog tussen de 40 en 50 euro voor een overnachting met ontbijt. Nu zit ik al tegen de 100. En daar komt straks nog eens 21 procent btw bovenop. Dan haken mensen gewoon af.” Wat hem stoort, is de afstand tussen beleid en praktijk. “Zelfs bij de gemeente wisten ze van niets. ‘Ja, jammer dan’ — dat was het antwoord.” Alles stapelt zich op, zegt Roodenrijs. “De toeristenbelasting stijgt ook. Maar onze prijzen moeten zogenaamd hetzelfde blijven? Onzin. We moeten wel verhogen.”
Corinne Nieman runt Boheems Paradijs in het Drentse Holsloot, waar gasten kunnen overnachten in sfeervolle zigeunerwagens en kleine caravans. Ze voorziet dat de btw-verhoging er flink in gaat hakken. “Een weekend met een groep? Dan komt er straks zomaar 400 tot 500 euro bij”, berekent ze. “Een gezelschap dat nu 3650 euro betaalt, moet volgend jaar ineens 4000 neertellen. En dan heb ik het nog niet eens over toeristenbelasting en andere extra’s.” Haar eigen kosten stijgen ook, zegt ze. “Denk aan stomerij, verwarming, afval. Maar ik kan dat niet volledig doorberekenen. Dan zou ik mijn prijzen met 17 procent moeten verhogen en blijven veel mensen weg.”
Ze maakt zich grote zorgen over de toekomst. “Mijn gasten zijn vaak gezinnen of vriendengroepen die bewust kiezen voor een betaalbare, authentieke vakantie. Maar als de prijzen te veel stijgen, wijken ze uit naar het buitenland. In België en Duitsland is het gewoon goedkoper. Als ik niet iets unieks had qua sfeer en beleving, waren ze allang de grens over.”
De gemeente Zandvoort schreef een brandbrief aan de Tweede Kamer, omdat dit beleid hun inwoners snoeihard treft. Wethouder Lars Carree noemt het beleid “een politieke keuze die gewone ondernemers en inwoners de rekening presenteert.” Volgens hem wordt het verschil met buitenlandse kustplaatsen als het Belgische Knokke en het Duitse Borkum veel te groot. “Als een overnachting hier tientallen euro’s duurder wordt, kiezen buitenlandse toeristen sneller voor de overkant.” Volgens de wethouder zijn de gevolgen niet alleen economisch, maar ook sociaal. “Investeringen in duurzaamheid worden uitgesteld, personeel wordt ontslagen en voorzieningen lopen terug. Het beleid is generiek, maar de schade is lokaal.”
De Raad van State uitte al in een vroeg stadium forse kritiek. Het hoogste adviesorgaan van de regering wees op onvoldoende inzicht in de effecten op werkgelegenheid, concurrentiepositie en de beschikbaarheid van betaalbare publieke voorzieningen. Het kabinet legde deze waarschuwing naast zich neer.
Ook in politieke kringen klinkt kritiek. Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP) noemde de maatregel via X “een aanslag op betaalbare vakantie voor gewone gezinnen”. Volgens haar dreigt vakantie een luxeproduct te worden, zeker nu steeds meer recreatieparken in handen komen van projectontwikkelaars en investeerders. Eerder riep Beckerman op tot meer bescherming van recreanten tegen opkooppraktijken. Er is namelijk een landelijke tendens dat buitenlandse investeerders campings opkopen, en die omvormen tot luxe recreatieparken, met bungalows van zo’n 200.000 euro. Gemeenteraadslid Edwin Versteeg (BVNL) waarschuwde eerder in De Andere Krant dat vakantieparken veranderen in ‘rijkeluisdorpen’, onbetaalbaar voor de gewone burger.
Elske Wind van SUP Centre Fryslân is eigenaar van een camping met zeven accommodaties en merkt nu al de gevolgen van prijsstijgingen. “Als dit doorgaat, moeten we de prijzen verhogen. Dat kan ertoe leiden dat mensen minder boeken. Die kans is echt aanwezig.” Vooral buitenlandse gasten — veelal Duitsers — blijven dan weg. “Toeristen geven hier geld uit, doen boodschappen, eten in restaurants. Het is dom beleid om juist daar belasting op te gooien.” Toch probeert ze te zoeken naar creatieve oplossingen. “Je kijkt: hoe maak je het toch aantrekkelijk? Wat kun je verbeteren, of waar kun je besparen? Maar gemakkelijk is het niet.”
Ook Jeroen Oordt, eigenaar van hotel Sanders de Paauw in Sluis, maakt zich grote zorgen. “Twaalf procent erbovenop: zo’n verhoging heb ik nog nooit meegemaakt. Dit is echt een donker scenario.” Zijn hotel ontvangt vooral toeristen, geen zakelijke gasten. “Een aannemer die zijn mensen laat overnachten, kan die btw nog doorberekenen. Wij niet.” Hij herinnert zich nog goed hoe zwaar de afgelopen jaren waren. “Tijdens corona moesten we dicht. Net toen we weer open mochten, vlogen de energieprijzen omhoog. En nu dit.”
Dat de overheid juist nu kiest voor een belastingverhoging op logies, vindt hij onbegrijpelijk. “Het aantal gasten trekt net weer een beetje aan. Over de grens, in Knokke en Brugge, geldt 6 procent btw. Hier gaat het naar 21. In plaats van gelijk trekken, maken ze het verschil groter. Dat is toch bizar?”
Sluis — een vestingstadje in Zeeuws-Vlaanderen — leeft van het toerisme, vertelt hij. “We ontvangen hier een miljoen bezoekers per jaar. Veel Belgen, maar ook Nederlanders die denken: hé, wat een levendig stadje, wat gebeurt hier veel.” Maar hij vreest dat een deel van de gasten wegblijft, zodra de prijzen stijgen. “Wie zegt dat het volgend jaar weer zo’n mooi seizoen wordt?” Het geeft hem een machteloos gevoel. “Ik ben ooit nog met de boeren meegelopen naar het Malieveld. Maar hotelondernemers? Die gaan niet met spandoeken naar Den Haag. Dan worden we uitgelachen.”
Vakantie in een andere omgeving, voor velen het hoogtepunt van het jaar, een moment van rust, verbondenheid en tijd om het leven te overdenken, los van het drukke bestaan, dreigt zeker voor het normale gezin tot het verleden te gaan behoren. “Juist de dingen waar mensen blij van worden, worden nu steeds duurder”, aldus Oordt. “Ik zie het als een aanval. Er moet echt een keer een kentering komen.”
Vakantie wordt steeds meer een luxeproduct. Dat is al langere tijd een tendens. In 2024 ging al 1 op de 5 Nederlanders niet op vakantie. Bijna 1 op de 4 thuisblijvers gaf financiële redenen als oorzaak, en onder de laagste inkomens kon zelfs 38 procent geen vakantie betalen. Hier bestaat nu zelfs een officiële, eufemistische term voor: de zogeheten ‘staycation’ — een samentrekking tussen vacation en stay. Oftewel: je blijft thuis. Uitstapjes met het gezin? Wordt lastig, want die zijn ook duur. Kortom: aan alle kanten wordt het leven duurder. Een simpel rekenvoorbeeld: wie een week met zijn gezin naar de Veluwe wil, betaalt nu op een camping in Voorthuizen voor een ingerichte safaritent met privésanitair gemiddeld zo’n 1150 euro (inclusief 9 procent btw, exclusief toeristenbelasting). Vanaf 2026 wordt dat ruim 1276 euro — oftewel bijna 127 euro duurder. Een week in een gemiddeld hotel of pension in Zuid-Limburg of Zeeland kost nu in het hoogseizoen 654 euro. Na de verhoging wordt dat 726 euro.
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
