“De waarheid verdeelt altijd”

Hendriëlle de Groot | Datum: 15 oktober 2025

Jonathan Krispijn | mkfotografie

“Ik wil zelf bepalen waar het over moet gaan. Niet reageren, maar agenderen”

Na ruim vier jaar bij Ongehoord Nederland (ON) gooit verslaggever Jonathan Krispijn het roer om. Hij verlaat de omroep en begint zijn eigen onafhankelijke journalistieke kanaal: KrisPijnpunt. In dit gesprek vertelt hij over zijn vertrek, zijn kritiek op de koers van alternatieve media en zijn plannen om journalistiek te bedrijven zonder terughoudendheid of partijpolitieke belangen. “Verbinding is een utopie”, zegt Krispijn over de alternatieve media. “De waarheid verdeelt altijd.”

Je hebt onlangs aangekondigd dat je stopt bij ON. Wat was voor jou het moment waarop je dacht: nu is het genoeg?
De afgelopen tijd was heel hectisch, ook privé. Er speelden allerlei externe zaken die voor stress zorgden en dat dwong me na te denken over wat ik echt wilde. Ik merkte dat mijn karakter eigenlijk niet gemaakt is om binnen een vaste structuur te functioneren. Ik wil vrij en onafhankelijk kunnen werken. Die conclusie kwam niet van de ene op de andere dag, het was een proces. Op een bepaald moment wist ik: als ik écht de journalistiek wil bedrijven die ik voor ogen heb, dan moet ik dat op eigen kracht gaan doen.

Hoe reageerde ON op jouw vertrek?
We zijn zonder modder gooien uit elkaar gegaan. Dat vind ik belangrijk, daar heb ik geen behoefte aan. Daar schiet niemand iets mee op.

Je vertrek kan ook geïnterpreteerd worden als een teken van onvrede met de koers van ON. Is dat terecht?
Voor mij is het vertrek vooral een persoonlijke keuze. Maar als buitenstaander maak ik me nu wel zorgen over de toekomst van de publieke omroep en daarmee ON in het algemeen. De NOS meldde onlangs dat er zogenoemde omroephuizen aankomen. Dat betekent dat kleine omroepen straks verplicht onder één bestuur komen met andere omroepen. Dat hebben we eerder gezien bij PowNed: eerst waren ze zelfstandig, toen gingen ze samenwerken met WNL. We weten allemaal hoe dat is afgelopen. De scherpe randjes verdwenen.

Ik weet niet of ON daaraan gaat meedoen, maar tegen de ledenraad zou ik nu willen zeggen: dit is het moment om te kiezen. Of je gaat volledig op in de NPO-structuur of je kiest voor radicale onafhankelijkheid met een duidelijke exit-strategie. Een tussenweg bestaat niet meer. Het probleem is dat veel ledenraadsleden volgens mij die keuze niet durven te maken. Ze worden bovendien voorgedragen door het bestuur, wat hun onafhankelijkheid beperkt. Dit is een beslissend moment voor de koers van ON. Er was een interne ledenenquête en die laat zien dat de achterban verdeeld is. Je hebt aan de ene kant de ‘mainstream rechterflank’, die zich herkent in Vandaag Inside of De Telegraaf. Aan de andere kant heb je de alternatieve achterban — lezers van De Andere Krant, Gezond Verstand, Blckbx. Die laatste groep is in de meerderheid en dat maakt de koerskeuze extra spannend. Want wie wil ON eigenlijk vertegenwoordigen?

Hoe kijk je terug op je tijd bij ON? Waar ben je bijvoorbeeld trots op?
Toen ik 4,5 jaar geleden begon, stond ON nog echt in de kinderschoenen. In die periode hebben we bijzondere televisie gemaakt: echte confrontaties in de Tweede Kamer, reportages op plekken waar andere media niet kwamen. De confrontatie met Hugo de Jonge is voor mij nog steeds een moment waarop ik precies deed wat je als journalist zou moeten doen: prikkelen, ontmaskeren, zichtbaar maken.

Wat ik misschien nog wel belangrijker vind, zijn de korte documentaires met meer diepgang die ik later ben gaan maken. Die behandelden onder meer de doofpot rond de oversterfte, de vaccinatiepilot tegen vogelgriep, de invoering van de digitale euro, de rechtszaken van de coronartsen en de rol van Fleur Agema daarin — en de BMR-kindervaccinaties. Ik werd op een gegeven moment echt moe van de waan van de dag. Iedere dag achter incidenten aanrennen, dat put je uit. Ik wilde de diepte in, maar wel met confrontatie. Dat kan functioneel zijn.

De Tweede Kamer is wat dat betreft echt een slangenkuil. Je hebt te maken met mensen die tegen je liegen of die daar met een heel ander belang zitten. Als je te lang in die energie leeft en werkt, gaat dat aan je vreten. En op zo’n moment moet je kiezen: blijf je erin hangen of kies je voor jezelf? Ik heb dus voor dat laatste gekozen.

ON kreeg veel aandacht, zowel positief als negatief. Hoe heb jij die kritiek ervaren toen je daar werkte?
De kritiek vanuit de mainstream media, dat we zogenaamd ‘extreemrechts’ zouden zijn, heb ik eigenlijk nooit als negatief ervaren. Sterker nog: ik beschouwde het bijna als een geuzennaam, als een soort compliment. Als je geen irritatie oproept bij de gevestigde media, ben je waarschijnlijk iets aan het napraten in plaats van aan het blootleggen.

Wat ik veel moeilijker vond, was de kritiek vanuit de hoek waarmee ik mezelf juist het meest verwant voel: van de achterban van platforms als Gezond Verstand, Blckbx, Weltschmerz en De Andere Krant. Vooral de afgelopen anderhalf jaar kwam daarvan stevige kritiek. Dat raakte me meer. Want dat zijn mensen die ik serieus neem en met wie ik inhoudelijk vaak dezelfde zorgen deel.

Abonneren

Waarom rommelt het de laatste tijd in de alternatieve media, denk je?
We leven in een tijd waarin velen verlangen naar eenheid en verbinding, het idee van ‘we doen het samen’. Maar eerlijk gezegd denk ik dat dat een utopie is. De waarheid verdeelt mensen altijd.

Tijdens corona zag je een soort schijneenheid ontstaan door het strijden tegen een gezamenlijke vijand. Daarna kwamen de onderwerpen die de alternatieve media echt splijten: Oekraïne, Israël, Trump en kunstmatige intelligentie. Bij elk van die onderwerpen zie je weer een groep afvallen. De één zegt: ‘Trump pakt de deepstate aan.’ De ander zegt: ‘Dat is een illusie.’ De één is kritisch op Israël, de ander niet. Of kijk naar de Musk-discussie: mensen die eerst kritisch waren op transhumanisme omarmen nu ineens Musk als held. Dat zijn de momenten waarop duidelijk wordt waar iemand echt staat.

Ik zie dat niet als iets negatiefs. Splijtzwammen brengen waarheid naar boven. Journalistiek is er niet om mensen bij elkaar te houden, maar om zichtbaar te maken waar de breuklijnen zitten. In de alternatieve media zie je vaak dat wordt geprobeerd die pijnpunten te vermijden. Er wordt strategisch gedacht: ‘Onze donateurs vinden X, onze achterban Y, laten we er tussenin gaan zitten’. Dan krijg je schijnobjectiviteit. Daar geloof ik niet in.

Politici moeten compromissen sluiten en dingen mooi verpakken. Journalisten moeten publiceren wat waar is. Punt. ‘Publish and be damned’. Ik hou niet van dat politiek strategisch denken in de journalistiek. Als iets wringt, moet je juist daarop ingaan. Daar moet je zijn.”

Waarom kies je voor volledige onafhankelijkheid, in plaats van aansluiting bij een bestaand platform of collectief?
“Veel media doen aan wat ik ‘actualiteitenjournalistiek’ noem: ze laten hun onderwerpkeuze afhangen van wat de NOS of De Telegraaf brengt en voegen daaraan dan een ‘ander geluid’ toe. Dat vind ik mee in de pas lopen. Wat zij publiceren, is hún wereldbeeld. In onze kritische hoek moeten we juist onze eigen agenda bepalen.

Ik wil zelf bepalen waarover het moet gaan. Niet reageren, maar agenderen. Dat betekent dat je naar plekken gaat waar niemand anders komt en dat je onderwerpen laat zien die anders niet in het nieuws zouden verschijnen, simpelweg omdat ze niet in een bestaand frame passen. Dat mis ik nu in het medialandschap.

Hoe financier je je eigen platform?
Publieke middelen zijn handig, maar ze komen altijd met voorwaarden. Ik wil daar helemaal van loskomen. Geen subsidies, omroepstructuren of redacties die me vertellen wat ik wel of niet moet doen.

Daarom werk ik met crowdfunding. Het idee is eenvoudig: als ik duizend mensen vind die 5 euro per maand bijdragen, heb ik een structureel budget. 5000 euro is genoeg om twee modale salarissen te betalen. Daarmee kan ik samen met een bevlogen cameraman tachtig uur per week volledig aan de slag. Zo kan ik journalistiek op niveau bedrijven, zonder afhankelijk te zijn van adverteerders of politieke belangen.

Wat mensen vaak niet beseffen, is hoe duur journalistiek werk in Den Haag is geworden. De toegang is moeilijker, apparatuur is duur en je hebt anderen nodig die kunnen meedraaien. Met crowdfunding kun je die drempels slechten. En als het lukt, kun je echt zieke projecten neerzetten.”

Vertel, aan welke projecten werk je nu?
“Ik heb een documentaire gemaakt die een totaal ander perspectief laat zien op de Israëlkwestie. Die heb ik op 7 oktober gepubliceerd en is terug te vinden op mijn Youtubekanaal. Het gaat over de zogenoemde Hannibal Directive, een militair bevel dat door het Israëlische leger is toegepast. Daardoor kwamen ook eigen gijzelaars om, om te voorkomen dat ze in vijandelijke handen zouden vallen. Daardoor vielen veel meer slachtoffers dan officieel werd erkend. In de documentaire laat ik fragmenten van soldaten zien die vertellen dat zij zeer opmerkelijke orders kregen. Ook ga ik in op de desinformatie over de onthoofde baby’s.

Daarnaast maak ik korte documentaires met scherpe focus. Geen talkshows of eindeloze podcasts waarin mensen drie uur praten zonder dat er iets blijft hangen. Ik wil met beelden werken, met emotie. Journalistiek moet iets oproepen.

Een ander concreet voorbeeld: we hebben het voortdurend over ‘de digitale gevangenis’, over surveillance, maar bijna niemand laat zien hoe dat er in de praktijk uitziet. Ik wil met een privacy-expert een rondleiding doen door Utrecht en laten zien hoe de infrastructuur is ingericht op controle: de poortjes op stations, gezichtsherkenning, camera’s en toegangssystemen. Dan is het niet meer abstract.

Voor de verkiezingen wil ik een mini-documentaire maken over Geert Wilders, een van de grootste charlatans van onze tijd. In de rechtse anti-establishmentbeweging is er bij velen een bijna religieus geloof dat Wilders ‘iets gaat doen voor ons’. Maar als je kijkt naar wat hij in twintig jaar daadwerkelijk heeft bereikt voor zijn achterban, is dat schrikbarend weinig.

Mensen zien hem als een vijand van GroenLinks of de PvdA, maar vergeten dat hij structureel meestemt met allerlei sociaal-economische voorstellen die de verzorgingsstaat uitbreiden. Hij stemde tegen de digitale euro, maar voor hogere toeslagen en meer overheidsbemoeienis. Dat is geen tegenmacht, maar meebewegen met het systeem. In de documentaire wil ik ingaan op de vraag: ‘Wie is Geert Wilders écht?’ Ik ken oud-PVV’ers die bereid zijn daar eerlijk over te praten. Niet om mensen tegen elkaar op te zetten, maar om kritisch te kijken naar de iconen van de beweging.

Tot slot: waar zie je jezelf over vijf jaar?
Stel, ik kan hieraan — met mijn duizend donateurs die 5 euro per maand betalen, met een fulltime cameraman die ook edit — tijd besteden, dan zullen er nog veel meer donateurs komen. Mijn visie is uiteindelijk een onafhankelijk onderzoeksjournalistiek platform op te bouwen. KrisPijnpunt is het startschot, maar op termijn wil ik een productiehuis neerzetten en het kanaal omvormen tot PijnPunt: een platform met meerdere redacteuren dat echte onderzoeksjournalistiek mogelijk maakt.

Als 10.000 mensen 5 euro doneren, kunnen we meer personeel aannemen. We kunnen undercoveroperaties doen met bezielde mensen die er fulltime voor gaan. Ik wil daarnaast een journalistieke academie opzetten en weekenden organiseren met topjournalisten die het vak kennen en lezingen gaan geven, zoals Eric van de Beek en Marcel van Silfhout. Ik wil een soort curriculum maken. Ik wil geven wat ik zelf in mijn leven heb gemist op de journalistieke school: een echt kritisch docententeam. Net als met mijn platform Hart voor Humor, wil ik journalisten de vrijheid geven. Totale vrijheid van expressie, daar sta ik voor, zodat ze kunnen doen wat écht nodig is.

Meer informatie krispijnpunt.nl