En de winnaar is… de wolf!
Saskia Frederiks | Datum: 13 augustus 2025
Haagse rechtbank wijst Veluwe versneld aan als beschermd gebied voor wolf
Op 30 juli is een 6-jarig kind door een wolf meegesleurd in een drukbezocht recreatiegebied bij de piramide van Austerlitz op de Utrechtse Heuvelrug. Twee dagen later besloot de Haagse rechtbank dat de Veluwe versneld als beschermd gebied voor de wolf moet worden aangemerkt. Het ministerie van Landbouw (LVVN) wilde daar tot 2029 mee wachten, De Faunabescherming vond dat het eerder kon en kreeg gelijk.
Stichting De Faunabescherming behartigt sinds 1976 ‘de belangen van in het wild levende dieren.’ In 2024 werd de eis van deze club om de Veluwe aan te wijzen als speciale beschermingszone voor de wolf door LVVN afgewezen. Het ministerie hanteert een termijn van tien jaar om te bepalen of een nieuwe soort zich permanent in Nederland heeft gevestigd. Die termijn zou pas in 2029 eindigen. Vrijdag 1 augustus besloot de rechter dat de bescherming van de wolf niet langer kon wachten en stelde De Faunabescherming in het gelijk.
De aanwijzing van de Veluwe als beschermd Natura 2000-gebied kan verstrekkende gevolgen hebben voor bewoners, recreanten, natuurbeheer en bouwplannen. Nestplaatsen van wolven mogen dan niet worden verstoord en het beheer — zoals het afschieten — van de prooidieren van de wolf, zoals herten en zwijnen, kan worden beperkt. Omdat nog allerlei procedures moeten worden gevolgd, is onduidelijk wanneer wolven de definitief vrij spel krijgen.
De gerechtelijke uitspraak kwam twee dagen na de wolvenaanval op een 6-jarige jongen in een drukbezocht recreatiegebied bij de piramide van Austerlitz, nabij landgoed den Treek waar eerder problematische confrontaties met de wolf waren. De jongen werd vermoedelijk meegesleurd door ‘wolf Bram’, die pas losliet toen omstanders met stokken op het dier insloegen. Sinds het incident zijn er matrixborden langs wegen naar de piramide gezet om bezoekers weg te houden.
De Veluwe is het grootste aaneengesloten natuurgebied van Nederland. De meeste van de elf wolvenroedels in ons land rekenen dit terrein al tot hun territorium. Voor De Faunabescherming kan het beschermde gebied voor wolven niet groot genoeg zijn. Voorman Niko Koffeman liet in het AD weten: “Ook in het Drents-Friese Wold en op de Utrechtse Heuvelrug leven wolven. Die gebieden hebben na de Veluwe de grootste kans om ook beschermd gebied voor wolven te worden.” Tegen Omroep Gelderland stelde hij zelfs dat er in bepaalde situaties delen van natuurgebieden afgesloten zouden moeten worden voor mensen, bij afwijkend gedrag van wolven of als er welpen zijn.
Annet-Muller ter Veen van Stichting Wij(s) met Wolven is kritisch op het rechterlijke besluit dat de Veluwe eerder dan 2029 beschermd wolventerrein moet worden. Wij(s) met Wolven is opgericht door burgers die zich zorgen maken over de snelle toename van wolven in Nederland. “Op de Veluwe wonen, werken en recreëren mensen”, zegt Ter Veen. “Daar wordt makkelijk overheen gestapt.” Een wolvenroedel gebruikt volgens Ter Veen een territorium van gemiddeld 200 tot 350 km2. Op de Veluwe zitten meerdere roedels op 1000 km2. “Hoe wil je dat gaan afsluiten voor mensen?”
Ze wijst op de situatie in Austerlitz: “Als je bedenkt dat die wolf zelf de drukte opzoekt, dan geeft dat aan dat het afsluiten van gebieden geen enkele zin heeft. Dat zal geen effect hebben op de veiligheid van mensen, noch op de rust van wolven. Daarbij heeft een mens ook recht op recreatie en een veilige woonomgeving. De balans tussen ontspanning en werk komt in het gedrang als je mensen de bewegingsvrijheid ontneemt. Het raakt zo ook aan mensenrechten.”
Wij(s) met wolven onderzoekt of er juridische mogelijkheden zijn om de wolvenproblematiek aan te vechten.
Ook Jean Rummenie, staatssecretaris van LVVN namens de BBB, liet in juni in een kamerbrief weten dat hij zich zorgen maakt over de wolvensituatie. Voor hem heeft het “beperken van aanvallen of bedreigende situaties met wolven voor mens en vee en het adequaat ingrijpen wanneer deze incidenten zich toch voordoen” de hoogste urgentie. Volgens Jet Otten, persvoorlichter van het ministerie, wordt de uitspraak van de Haagse rechter eerst bestudeerd, voordat er een definitief besluit genomen voor een hoger beroep. Dat geldt ook voor een eventueel aanwijzingsbesluit, waarmee de grenzen en doelstellingen van het beschermde gebied (Natura 2000-gebied — red.) beschreven moeten gaan worden. Otten merkt daarbij op dat er nu aan conceptwetgeving wordt gewerkt om op te kunnen treden bij probleemwolven.
Nationaal Park de Hoge Veluwe wacht het aanwijzingsbesluit van de overheid af. Woordvoerder Jakob Leidekker weet dat er nog een heel traject volgt voor het zo ver is. Ook sociaal-economische aspecten zullen moeten worden meegenomen in verdere besluitvorming. Hij vult aan: “Je kunt je afvragen wie hier winnaar is. De wolf?”
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
