Hotels steeds vaker verbouwd tot asielzoekerscentra
Sjoukje Dijkstra | Datum: 8 augustus 2025
Illustratie: Wilfred Klap
“Bed, bad en brood is iets anders dan luxe voorzieningen”
Hotels in Nederland worden steeds vaker ingezet om asielzoekers langdurig of zelfs structureel op te vangen. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) gaf in de eerste zeven maanden van 2025 373 miljoen euro aan hotelopvang uit en heeft in totaal zo’n 10.000 opvangplekken in zeker zestig hotels in het land gerealiseerd. Er dreigt een negatief sentiment te ontstaan in Nederland als gevolg van deze ontwikkeling: asielzoekers in een luxe hotel, terwijl veel Nederlanders geen woning kunnen vinden.
In 2022 werden de 3500 inwoners van het Overijsselse dorpje Albergen onaangenaam verrast door het COA, dat achter de rug van hen om hotel ’t Elshuys had gekocht. Hoewel het COA aantoonbaar sjoemelde met de vergunningen en veel inwoners van het 3500 inwoners tellende Twentse dorp protesteerden, huizen inmiddels zo’n 150 asielzoekers in het hotel. Het blijkt drie jaar later slechts het begin te zijn geweest van een landelijke ontwikkeling: hotels worden steeds vaker ingezet als asielzoekerscentra (azc).
Af en toe levert het kolderieke situaties op. In juni werd een hotelboeking in het Holiday Inn-hotel in Voorburg geannuleerd. Het volledige gebouw was ruim van tevoren volledig gereserveerd voor 125 Navo-medewerkers die er rond de Navo-top van 24 en 25 juni dachten te kunnen overnachten, maar drie maanden van tevoren kregen zij te horen dat slechts 45 van de 125 geboekte kamers nog beschikbaar waren. De hotelketen had een deal gesloten met het COA. Het hotelpand in Voorburg is verbouwd en de bovenste verdiepingen zijn inmiddels ingenomen door zo’n 200 asielzoekers. Dat brengt geregeld de nodige problemen met zich mee. Het Voorburgse Dagblad schreef vorige week dat er ‘Verhoogde politie-inzet bij azc-hotel in Voorburg’ is.
Het zijn allang geen incidenten meer. Het COA kampt al jaren met een structureel tekort aan opvangplekken. Hotels worden steeds vaker — en bovendien voor een langere periode — ingezet als azc, zo blijkt ook uit de cijfers (zie kader). Het Van der Valk-hotel in Voorschoten kan er intussen ook over meepraten. Wat begon als tijdelijke noodopvang voor statushouders van juli 2022 tot januari 2023, is uitgegroeid tot een meerjarige oplossing. De opvang is goedgekeurd tot 1 december 2025 en het zal niemand verrassen als ook daar een verlenging op komt. Op dit moment verblijven er 190 statushouders, de maximale capaciteit ligt op 200.
Tweede Kamerlid Gideon van Meijeren (FVD) deelde onlangs zijn verwondering over deze ontwikkeling met zijn volgers in een filmpje op X. Hij liep langs Van der Valk Voorschoten en vroeg zich af waarom er zoveel fatbikes voor de deur staan. “Mijn oprechte vraag was: hoe komen ze aan die fatbikes?” aldus Van Meijeren. “Het filmpje maakte veel los. Je ziet hoe breed het sentiment leeft dat dit niet klopt: asielzoekers in luxe hotels, drie keer per dag eten, soms zelfs een fatbike. Terwijl er in Nederland gezinnen zijn die zich afvragen of ze de energierekening nog kunnen betalen. Als ze al een woning hebben.”
Hij is niet principieel tegen azc’s , maar volgens Van Meijeren moet het COA terug naar sobere opvang: “Bed, bad en brood is iets anders dan luxe voorzieningen. We moeten geen onmenselijke situaties creëren, maar dit is doorgeslagen. Het contrast is te groot. Iedereen begrijpt vanuit hun perspectief waarom deze mensen naar Nederland komen. Maar we moeten de verantwoordelijkheid leggen bij de mensen die dit beleid maken, niet bij de mensen die ervan profiteren.”
Volgens het COA is het beeld dat Van Meijeren schetste in zijn filmpje niet representatief. Dat het hotel in Voorschoten nog steeds actief is als opvanglocatie, ondanks het tijdelijk karakter, is volgens het COA het gevolg van een transparant proces. “De verlenging is gewoon gecommuniceerd, ook via regionale media”, aldus het COA. “Er is geen sprake van een tussenpersoon, het gaat om directe afspraken met de hoteluitbater. De gemeente Voorschoten is daarin nauw betrokken.” Het idee dat het COA asielzoekers aan een fatbike helpt, is zelfs helemaal onjuist. “Wij helpen bewoners soms met het regelen van een fiets via gemeentelijke regelingen, maar betalen die niet zelf. Fatbikes worden nooit vergoed. Het komt voor dat statushouders, die mogen werken, zelf een fatbike aanschaffen. Dat kunnen we hen niet verbieden.” De gemeente Voorschoten zegt slechts als motivatie te hebben dat “iedereen een fatsoenlijk dak boven het hoofd moet hebben”, waarmee dakloosheid voorkomen wordt.
Het COA stelt na vragen van De Andere Krant dat daarbij “hotels niet de voorkeur hebben, maar gezien de druk op het systeem kan het soms niet anders. In Voorschoten is het bovendien een goed functionerende locatie. Veel bewoners hebben werk in de omgeving of zelfs in het hotel. Het heeft daardoor steeds meer een structureel karakter gekregen.” Hoewel hotels niet de voorkeur hebben, roept het COA gemeenten wel op een beroep te doen op de in 2023 in het leven geroepen hotel- en accommodatieregeling (HAR) voor statushouders. De HAR maakt het mogelijk dat statushouders die op definitieve huisvesting wachten, via een beroep op de HAR alvast tijdelijk in hun toekomstige gemeente kunnen gaan wonen. “Bijvoorbeeld in een hotel of recreatiewoning”, staat op coa.nl. De verwachting is dus dat de komende jaren steeds meer hotels ingezet zullen worden als azc.
Volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid bedragen de kosten voor hotelopvang gemiddeld tussen de 53.000 en 91.000 euro per persoon per jaar. Ter vergelijking: een reguliere opvangplek in een asielzoekerscentrum kost jaarlijks circa 27.000 euro. Alleen al in de eerste zeven maanden van 2024 gaf het COA 373 miljoen euro uit aan hotelopvang.
Wat je alleen leest in De Andere Krant
Dossiers
