Eeuwenoude boerderijen in Teylingen dreigen grond kwijt te raken
Beeld: Lakenvelder Boerderij Boterhuispolder
“Boeren zijn tegen elkaar opgezet en hun toekomst hangt nu af van juridische procedures”
In Teylingen dreigt een aantal boeren hun grond en de daarop eeuwenoude boerderijen te verliezen, als gevolg van een juridische uitspraak over de verpachting van agrarische grond. In de Zuid-Hollandse gemeente legde wethouder Heleen Hooij (Trilokaal) na een spoeddebat haar functie neer. Zij is verantwoordelijk voor een aantal grote procedurefouten. Het aanbestedingsproces start daardoor weer van voren af aan. De rel heeft als gevolg dat verschillende boeren nog lange tijd in onzekerheid moeten leven. “Het college van B en W is moreel en juridisch door het ijs gezakt”, aldus Forum voor Democratie-fractievoorzitter Milan Schenk.
Teylingen verpacht al jarenlang vijf agrarische gronden aan dezelfde boeren. Na een besluit van de Raad van State, werd de gemeente verplicht een nieuwe openbare aanbestedingsperiode te starten. In plaats van privileges te verlenen aan de boeren met het historische ‘recht’, zoals de eigenaren van de eeuwenoude boerderijen Sophiahoeve en de Lakenvelder Boerderij Boterhuispolder, besloot gemeente Teylingen opportuun te gaan voor de hoogste bieder. De fractie van Forum voor Democratie sprong daarop onmiddellijk in de bres voor de aloude boeren die hun grond — en dus bedrijf en boerderij — dreigen kwijt te raken. “Het lijkt wel alsof de menselijkheid volledig verdwenen is. Alles draait alleen nog om procedures en regels”, aldus fractievoorzitter Milan Schenk van Forum voor Democratie tegenover De Andere Krant.
Volgens het gemeenteraadslid heeft de gemeente haar morele plicht om op te komen voor de belangen van de historische pachters verzaakt. “Ze hadden gewoon kunnen kiezen voor een pachtconstructie waarbij het voortbestaan van deze eeuwenoude boerderij gewaarborgd werd, maar gingen voor de hoogste bieder.” Schenk en andere raadsleden bezochten voorafgaand aan een door hem aangevraagd spoeddebat samen de boerderij om met eigen ogen te aanschouwen wat de gevolgen zouden zijn. “De boeren hebben hun hele leven hier opgebouwd en het is hartverscheurend om te zien hoe hun toekomst door bureaucratische fouten op losse schroeven staat”, stelt hij. “Boeren zijn tegen elkaar opgezet en hun toekomst hangt nu af van juridische procedures. De agrarische sector wordt stelselmatig uitgeknepen, terwijl er steeds wordt gepraat over biodiversiteit en duurzaamheid. En toch wordt nu juist een boerderij (de 450 jaar oude Boterhuispolder — red.) die op de meest diervriendelijke en milieuvriendelijke manier werkt, in de problemen gebracht.”
Voor het spoeddebat kwam aan het licht dat het college van burgermeester en wethouders juridisch de fout in is gegaan, door de procedure en selectiecriteria onduidelijk te formuleren. B en W heeft daarop op dinsdag 11 februari besloten de voorlopige gunning van alle percelen in te trekken. Gevolg: er komt een nieuwe openbare selectieprocedure. “Dit besluit is genomen nadat extern juridisch advies heeft uitgewezen dat de procedure niet correct is verlopen”, meldde de gemeente in een reactie aan De Telegraaf. Het spoeddebat leidde uiteindelijk tot het vertrek van de verantwoordelijke wethouder Heleen Hooij van de lokale partij Trilokaal. Voor de rest van het besturende college van B en W had het geen consequenties. FVD diende daarop een motie van afkeuring in, die tot verbijstering van Schenk geen meerderheid kreeg: “Binnen ons bestel is er sprake van collegiale verantwoordelijkheid. De beslissing van de coalitie (VVD, CDA, Trilokaal, PvdA en GroenLinks) om de motie van afkeuring van de oppositie (FVD, D66, Progressief Teylingen, ChristenUnie en Partij voor Teylingen) aan het gehele college van B en W niet te steunen, is dan ook volstrekt onbegrijpelijk. Het vertrouwen in de gemeente Teylingen als lokale overheid is ernstig geschaad.”
Het opstappen van Hooij biedt de betreffende boeren voorlopig geen enkel soelaas. Zij moeten nog tijden in onzekerheid leven, omdat het aanbestedingsproces weer van voren af aan begint.
B en W erkende wel dat de gang van zaken bij een aantal boeren tot verdriet en onzekerheid heeft geleid en dat dit maatschappelijke onrust heeft veroorzaakt. “Dat is nooit de bedoeling geweest”, liet de gemeente weten in een verklaring. Er is nog geen duidelijkheid over de planning van de nieuwe aanbesteding, maar de gemeente heeft aangegeven in gesprek te gaan met de huidige pachters om tot een tijdelijke oplossing te komen.”
Schenk blijft op zijn hoede: “De kaarten zullen opnieuw geschud worden. De bedrijven die hun grond weer ‘terugkregen’, zouden het zomaar alsnog kunnen verliezen. Aan de andere kant is er voor Boerderij Boterhuispolder weer volop kans dat ze het wel krijgen. Cruciaal dus voor de gemeenteraad, er nu bovenop te zitten en ervoor te zorgen dat zittende bedrijven een streepje voor hebben op de aanbesteding, zodat agrarisch erfgoed beschermd kan worden. Als je dat niet waarborgt als gemeente, durft niemand nog in een boerenbedrijf te stappen en hangt het voorbestaan van alle boerderijen die pachten aan een zijden draadje. Er moet toekomstgarantie zijn. Daarom moet de gemeente binnen de kaders van het Didamarrest maatwerk toepassen. Dat wil zeggen: wel openbaar aanbesteden, maar bijvoorbeeld veel punten toekennen als je er al zit als boerderij of het behoud van agrarisch erfgoed een zwaarwegend criterium maken.”
Boer Theo Warmerdam van boerderij De Sophiahoeve, die dreigde land te verliezen bij de eerdere aanbesteding, reageerde in De Telegraaf nuchter op het nieuws. “Ik snap wel dat ze het doen. Als de bezwaren gerechtvaardigd waren, kwamen die er ook voor de andere gronden. Nu kunnen ze alles in één keer overdoen. Hopelijk nu wél op de juiste manier”, zei hij. Hij gaf aan dat de afgelopen weken een ware achtbaan van emoties waren geweest. “Het is wel zo netjes dat we in deze nieuwe procedure meegaan. Als het tegenzit, wordt het weer een lange tijd spannend.”
Wat je alleen leest in de andere krant
Dossiers
