Anti-democratische staatsgreep Roemenië – Brussel zwijgt

Georgescu won de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen op 24 november 2024 met 23 procent van de stemmen. In de tweede ronde zou hij op 8 december tegenover de liberale kandidaat Elena Lasconi staan. Twee dagen daarvoor, op 6 december, werden de verkiezingen door het constitutionele hof van Roemenië afgelast en de uitslag van de eerste ronde ongeldig verklaard. De Roemeense geheime dienst beschuldigde Georgescu van kiezersmanipulatie via het sociale medianetwerk Tiktok.

De Russische geheime dienst zou daarin een rol hebben gespeeld. Bewijs daarvoor is nooit geleverd. De Europese Unie besloot tot een formeel onderzoek naar verkiezingsbeïnvloeding door Tiktok. Daar is niets uitgekomen. Volgens het Roemeense medium Snoop is uit documenten van de Roemeense belastingautoriteiten gebleken dat de Tiktok-campagne werd betaald door de pro-westerse Nationale Liberale Partij en uitgevoerd door het bureau Kensington Communication. Kensington Communication heeft dit indirect erkend door te laten weten dat haar campagne was gehackt.

Georgescu’s opponent Elena Lasconi koos de zijde van haar opponent: “De beslissing van het Constitutionele Hof is illegaal, amoreel en verplettert de essentie van de democratie, het stemmen”, heeft zij verklaard.

De nieuwe verkiezingsdatum werd bepaald op 4 mei 2025. Op 26 februari werd Georgescu gearresteerd “voor het aanzetten tot acties tegen de constitutionele orde”. Bij een aantal van zijn aanhangers werden invallen gedaan. Op zondag 9 maart besliste de centrale kiescommissie dat Georgescu voor altijd zal worden uitgesloten van presidentiële verkiezingsdeelname.

Volgens de kiescommissie vormt Georgescu een bedreiging voor de democratie. Zijn partij zou een “fascistisch, racistisch en xenofoob karakter” hebben. Hij zou ook “valse verklaringen” hebben afgelegd met betrekking tot campagnefinanciering.

Internationaal is grote beroering ontstaan over de ingreep van de Roemeense autoriteiten. De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance zei dat de rechtelijke uitspraak gebaseerd was op “zwakke vermoedens” en onder “enorme druk” van de buren van Roemenië werd gedaan. Hij stelde tevens dat “Roemenië niet de Amerikaanse waarden” deelt. Trump-adviseur Elon Musk noemde de ­opperrechter van de rechtbank een “tiran”. Ook de plaatsvervangende Italiaanse vicepremier Matteo Salvini en de voorzitter van de Spaanse Vox partij Santiago Abascal hebben het besluit veroordeeld.

Landbouwkundige Calin Georgescu (1962), die in westerse media consequent wordt neergezet als ‘extreem rechts’, werkte decennialang op het gebied van milieu en duurzaamheid. Opvallend is dat hij van 2013 tot 2015 voorzitter was van het Europees onderzoekscentrum van de Club van Rome, een klassiek bolwerk van linkse duurzaamheidsideologie. Daarvoor was hij speciaal rapporteur bij het Bureau van de hoge VN commissaris voor de mensenrechten (2010-2012). Hij presenteert zichzelf als Roemeense nationalist, opteert voor conservatieve waarden en belijdt de Roemeens-orthodoxe godsdienst. Hij beschrijft zichzelf als ‘ultra-pro Donald Trump’. Hij pleit voor zelfvoorzienendheid op het gebied van energie en landbouw en streeft naar vrede met Rusland. “Veiligheid komt voort uit dialoog, niet uit confrontatie”, heeft hij gezegd.

De heksenjacht op Georgescu heeft vrijwel zeker een geopolitieke achtergrond. Met Georgescu aan de macht zou Roemenië zich voegen in het groeiende Zuidoost-Europese kamp dat een einde wil aan de oorlog in Oekraïne. De Hongaarse premier Orban, de Slowaakse premier Fico, de Kroatische president Milanovic en de Servische premier Vucic hebben zich tegen de Europese steun voor de Oekraïne oorlog uitgesproken.

Orban heeft onlangs een referendum aangekondigd over het Hongaarse lidmaatschap van de EU. De Roemeense regering heeft vorig jaar toestemming gegeven voor de bouw van wat de grootste Navo-luchtmachtbasis in Europa moet worden. Het land speelt ook een cruciale rol bij de doorvoer van Pakistaanse wapens naar Oekraïne, meldt de bekende klokkenluider van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Mike Benz. Nederlandse militairen zijn in 2022 samen met Belgische en Franse collega’s begonnen met de bouw van een militaire basis in Roemenië.