^DeAndereKrant

Ongehoord Nederland, opgericht door onder meer de journalisten Arnold Karskens en Joost Niemöller, heeft vanaf zijn eerste uitzending voor heel wat beroering gezorgd, zeker in het kamp van politiek ­correct Nederland. De omroep, die eind 2019 startte op internet en in februari 2022 zijn eerste uitzending verzorgde op televisie, durfde het aan kritiek te hebben op het coronabeleid, het stikstofbeleid, de westerse propaganda over Oekraïne, de woke-agenda, en andere gevoelige thema’s. Tot ontzetting van weldenkend Nederland. De Volkskrant uitte de vrees dat ON “als een wolf in schaapskleren het bestel van binnenuit zou gaan opeten” en Trouw had het over een “paard van Troje”. Volgens dat dagblad moest de Mediawet worden aangescherpt om ON de mond te snoeren.

De NPO trok alles uit de kast om ON uit het bestel te krijgen. Het overkoepelende orgaan van de publieke omroepen legde ON drie boetes op vanwege vermeende schendingen van de ‘journalistieke code’. Dit gebeurde onder meer op basis van twee rapporten van de Ombudsman van de NPO, Margo Smit. ON verdedigde zich fel en beschuldigde het NPO-bestuur en Smit van partijdigheid. ON wees erop dat de NPO al jaren wordt geleid door oud-politici of mensen met politieke connecties, met name met VVD, CDA, PvdA en D66. Smit maakte volgens ON deel uit van een netwerk van insiders met connecties met de VVD en linkse programma’s als KRO-NCRV’s Pointer, dat door de EU en de staat wordt betaald om ‘desinformatie’ te bestrijden.

Uiteindelijk trok ON aan het langste eind. Op 27 november 2023 meldde staatssecretaris Gunay Uslu dat zij onvoldoende juridische grond had om ON te verbieden.

Na deze overwinning van ON, verwachtten vriend en vijand dat de aspirant-omroep zich verder zou ontwikkelen als een onafhankelijke luis in de pels van de publieke omroep. Dat gebeurde echter niet. Vanaf het begin van dit jaar waren er steeds meer signalen dat ON niet meer zo onbevangen opereert als in de begintijd. Symptomatisch was het vertrek eind januari van de populaire presentatrice Raisa Blommestijn na een conflict met voorzitter Arnold Karskens. Volgens Blommestijn werd zij door Karskens gecensureerd omdat zij zich in tweets onder andere kritisch had uitgelaten over BBB – die bij een stemming in de Kamer de boeren in de steek zou hebben gelaten – en VVD, omdat die partij voor de spreidingswet stemde.

Blommestijn stelt dat ON zich steeds meer verbonden heeft met de PVV. Reinette Klever, sinds 1 januari 2022 bestuurslid van ON en vaste commentator, werd onlangs zelfs benoemd tot minister voor de PVV in het nieuwe kabinet. Zij heeft haar bestuursfunctie bij ON opgezegd. Sinds de PVV onderhandelingen voerde over een nieuw kabinet, wilde ON niet teveel kritiek meer laten horen op de beoogde coalitiepartners BBB, VVD en NSC, zegt Blommestijn. Zij verwijst naar een kritische column die zij had geschreven, waarin zij de VVD anti-democratisch had genoemd. Die wilde Karskens volgens haar niet publiceren.

Diverse redactieleden bij ON bevestigen het beeld dat door Blommestijn wordt geschetst. Zo zou de redactie een kritisch portret hebben willen maken van de nieuwe premier, Dick Schoof, maar dat zou door de hoofdredactie zijn afgekeurd. Volgens enkele redacteuren is er bij ON “geen enkele journalistieke vrijheid” en bepaalt Karskens volledig de inhoud van alle progamma’s.

Redacteuren hebben ook ontstemd gereageerd op het nieuws, in juni naar buiten gebracht door NRC, dat Karskens, Klever en bestuurslid Peter Vlemmix zich in 2023 hoge salarissen hebben laten betalen, tot 150.000 euro voor Karskens. Dat bedrag zit dicht bij het wettelijk bezoldigingsmaximum van 158.000 euro voor bestuurders van een aspirant-omroep. Dit terwijl ON bij de oprichting had gesteld dat bestuurders nooit meer dan de helft van de Balkenende-norm (223.000 euro) zouden ontvangen.

Ondertussen doemt een dilemma op voor ON. De omroep moet naar de 100.000 leden om als volwaardige omroep te worden toegelaten tot het bestel. Volgens het jaarverslag bedroeg het aantal leden per 31 december 2023 51.000. De vraag is of dit cijfer klopt. Het jaarverslag erkent dat “een flink aantal leden” hun contributie nog niet had betaald. Ook zouden na het vertrek van Blommestijn veel mensen hun lidmaatschap hebben opgezegd. ON zou volgens sommige bronnen op dit moment rond de 38.000 leden hebben. Dat is lang niet genoeg om de status van volwaardige omroep te verwerven. Er zijn twee mogelijkheden om hier iets aan te doen. De aspirant-omroep kan volop campagne gaan voeren om de 100.000 leden te halen. Of het kan fuseren met een andere omroep. Bronnen bij ON melden dat de directie lijkt aan te sturen op een fusie met omroep Max. Zij vrezen dat hierdoor de profilering van ON nog verder zal afzwakken.

Op 2 november houdt het in Rijswijk gevestigde ON een “groot ledenfeest” om zijn 5-jarig bestaan te vieren. In het mediapark in Hilversum. De vraag is of dit een demonstratie van onafhankelijkheid gaat worden – of een sprong richting de Gooise matras.

De Andere Krant heeft ON-voorzitter Arnold Karskens gevraagd om een reactie. Wij hebben gevraagd of ON overweegt een fusie aan te gaan met Omroep Max en of het klopt dat ON 38.000 leden heeft op dit moment. Karskens reageerde per e-mail als volgt.

Een woordvoerder van het Commissariaat van de Media stelt dat ON enkel aspirant-omroep kan blijven gedurende één concessieperiode (ook wel aanwijzingstermijn genoemd). “De huidige concessieperiode is 2022-2026. Aan het einde van die periode moet ON tenminste 100.000 leden hebben om als zelfstandige omroep door te gaan. Dit alles is uiteraard wel voorbehouden aan wetswijzigingen, waarin de systematiek kan worden aangepast, of tijdelijke verlengingen van concessieperiodes, zoals nu ook op de planning staat.”