ON verder zonder Karskens – overwinning voor het vrije woord?
Beeld: MKFOTOGRAFIE
💨
Redactie mocht geen kritiek leveren op rechtse partijen en Dick Schoof
Redactie mocht geen kritiek leveren op rechtse partijen en Dick Schoof
Datum: 10 augustus 2024
Media
Karel Beckman
Ongehoord Nederland (ON) gaat na de zomer vrijwel zeker verder zonder oprichter en boegbeeld Arnold Karskens. Die is door de Raad van Toezicht van de omroep op non-actief gesteld na een hoogoplopend conflict. Karskens zou, volgens een groot deel van de medewerkers, hebben gezorgd voor een angstcultuur. Hij zou ook hebben bepaald dat ON niet meer kritisch mocht berichten over de politieke partijen die bij de kabinetsformatie waren betrokken, omdat hij de komst van een rechts kabinet niet wilde tegenwerken. Verslaggever Jonathan Krispijn ziet de nieuwe start van ON als “een overwinning voor het vrije woord”.
De rijen bij ON lijken weer gesloten nadat bestuursvoorzitter én hoofdredacteur Arnold Karskens op een zijspoor is gezet na een heftig intern conflict. In een persverklaring van afgelopen dinsdag kiest de Raad van Toezicht van ON, bestaande uit Rob Legeland en Gert-Jan Mulder, een duidelijke koers met betrekking tot Karskens. “De Raad van Toezicht hecht eraan te vermelden dat problemen met het functioneren van Karskens al speelden voor de brandbrief aan het toezichthoudende orgaan en aan de Ledenraad werd toegezonden. Karskens wilde drie belangrijke medewerkers binnen Ongehoord Nederland per direct ontslaan, maar kreeg daarvoor geen toestemming van medebestuurder Peter Vlemmix. Daarop gaf Karskens aan dat Vlemmix dan ook ontslagen moest worden en stapte naar de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht gaf aan dat er, wat het toezichthoudende orgaan betreft, niemand ontslagen zou worden en daarmee keerde Karskens zich – op dreigende wijze – ook tegen het toezichthoudende orgaan”, aldus de persverklaring.
Op de sociale media werd gesproken van een “coup” bij ON, maar de Raad van Toezicht benadrukt dat van een “coup, machtsstrijd of richtingenstrijd” geen sprake is. Waar het om gaat is “ernstig wangedrag van Karskens waar een toezichthoudend orgaan op moet acteren”, aldus de verklaring. Dit “wangedrag van Karskens duurt helaas nog altijd voort. Hij deelt momenteel privacygevoelige informatie van medewerkers, verspreidt smaad en laster en grove leugens – ook over de Raad van Toezicht. Hij neemt eveneens op intimiderende wijze contact op met leden van de Ledenraad. Tevens weigert Karskens, tot op heden, met de Raad van Toezicht, het orgaan waaraan hij in eerste instantie formeel verantwoording schuldig is, te spreken.”
Karskens zelf wilde ondanks aandringen geen commentaar geven tegenover deze krant. Hij is ziek, liet hij per app weten. Medebestuurslid Peter Vlemmix benadrukt tegenover De Andere Krant dat de Ledenraad en het bestuur van de omroep volledig achter de Raad van Toezicht staan.
Op 13 augustus is een overleg gepland met Karskens, maar de kans dat hij terugkeert lijkt klein. ON zal op zoek moeten naar zowel een nieuwe voorzitter – het voorzitterschap wordt tijdelijk waargenomen door ex-PVV-parlementariër Harm Beertema – en een nieuwe hoofdredacteur. Karskens vervulde beide functies – een ongewenste dubbelrol, erkent Vlemmix, wat ervoor zorgde dat teveel zeggenschap binnen ON bij één persoon lag. Zelf wil hij als bestuurslid ook niet meer direct betrokken zijn bij het maakproces, zegt hij. “Ik moet ook in de spiegel kijken. Ik was erbij toen het gebeurde.”
De “ijzeren vuist” waarmee Karskens ON regeerde was de belangrijkste reden voor de onvrede die was ontstaan bij de medewerkers. De crisis rond de oprichter van ON kwam tot uitbarsten nadat personeelsleden een brandbrief stuurden naar de Ledenraad en Raad van Toezicht. Veertien van de 18 personeelsleden ondertekenden de brief. Zij klaagden daarbij niet alleen over de “afrekencultuur” die zou zijn ontstaan bij ON, maar met name ook over de inhoudelijke koers. Karskens verbood volgens hen alle kritiek op de vier politieke partijen – PVV, BBB, NSC, en VVD – die betrokken waren bij de formatie. Later bleek dat ON-bestuurslid Reinette Klever kandidaat was voor een ministerspost in het nieuwe kabinet. Zij is op 2 juli aangetreden als minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. Alleen Karskens zou hiervan hebben af geweten.
De personeelsleden schrijven in hun brandbrief onder meer: “Vanaf januari 2024 heeft er een significante wijziging plaatsgevonden in de koers van ON. Deze verandering werd expliciet aangekondigd door Arnold Karskens tijdens de eerste grote redactievergadering van het nieuwe seizoen op maandag 22 januari 2024, waarbij hij benadrukte dat de formerende partijen BBB, NSC, PVV en VVD niet langer kritisch benaderd zouden worden.” De medewerkers voelden zich hierdoor sterk beperkt. Zij voeren in hun brief diverse redenen aan om de formerende partijen wel kritisch te blijven benaderen. “NSC heeft zich als een inhoudelijk linkse partij gepositioneerd en zou volgens de oorspronkelijke missie van ON daarom juist extra in de gaten gehouden moeten worden. Geert Wilders heeft significante concessies gedaan in zijn politieke standpunten, waaronder zijn steun voor de oorlog in Oekraïne, zijn immigratiestandpunt, het Nexit-standpunt en hij erkende dat er een klimaatprobleem zou zijn. De VVD is direct verantwoordelijk voor de vele, grote en diverse maatschappelijke problemen in Nederland waar we in Ongehoord Nieuws altijd zo kritisch op zijn, zoals: massa-immigratie, inflatie, woningnood, de militaire escalatie met Rusland en de controversiële aanpak van de coronapandemie. Ook op de BBB werd kritiek verboden.”
Karskens zou ook hebben geweigerd een kritisch item uit te zenden over de nieuwe premier Dick Schoof. “Het feit dat Arnold Karskens kritiek door de redactie op zowel de PVV als Dick Schoof actief tegenhield in een tijd dat zijn medebestuurslid Reinette Klever in een traject zat om minister te worden námens de PVV en in een kabinet onder leiding van Schoof wekt de suggestie dat Karskens de onafhankelijkheid van de redactie van Ongehoord Nieuws ernstig en verwijtbaar heeft geschonden en ON tot schoothondje van de macht heeft gemaakt”, aldus de brandbrief.
Een ander controversieel onderwerp was Israël. “De redactie mocht niets brengen over publicist David Icke die de toegang tot Nederland en 24 andere Europese landen zonder eerlijk proces werd ontzegd, omdat hij volgens Arnold Karskens ‘antisemitisch’ zou zijn. In een interview met Amerikaans activiste, Candace Owens, mocht vier minuten uit het interview waarin zij onder andere vraagtekens plaatst bij de macht en invloed van Israël niet in de eindmontage voorkomen. Gasten die kritiek uiten op Israël worden niet of nauwelijks meer uitgenodigd. Zo wordt (gepensioneerd hoogleraar) Kees van der Pijl sinds hij met Arnold Karskens in discussie ging niet meer uitgenodigd in de uitzending. Pro-Israël gasten mogen altijd komen. In het conflict tussen Israël en Hamas worden in Ongehoord Nieuws enkel de gruwelen van Hamas/Palestijnen belicht.”
Verslaggever Jonathan Krispijn, een van de initiatiefnemers achter de brandbrief, ook bekend als cabaretier bij het collectief Hart voor Humor, ziet het conflict met Karskens vooral als “een strijd om het vrije woord”, die nu door de redactie is gewonnen. Vlemmix erkent dat de onafhankelijkheid van ON “in het gedrang was gekomen”, en belooft dat ON weer “vrijer” gaat opereren.
Volgens presentatrice en redacteur Raisa Blommestijn, die eind januari vertrok na een conflict met Arnold Karskens en nu weer terugkeert bij ON, viel de “censuur” die Karskens uitoefende samen met zijn dominante manier van leidinggeven. “Het was deels een inhoudelijk conflict en deels persoonlijk.” Zij “hoopt dat we weer die echte oppositierol gaan pakken”. Daarbij zal de rol van de nieuwe hoofdredacteur heel bepalend worden. Volgens haar zijn er “intern goede kandidaten” voor deze functie.
Zie ook ons eerdere artikel over de onafhankelijkheid van ON: dakl.nl/hoe-onafhankelijk-is-on
Conflict op straat
Veel leden en kijkers van ON zijn teleurgesteld doordat het interne conflict bij de omroep ‘op straat’ is uitgevochten, met name op X (Twitter). Volgens de schrijvers van de brandbrief is dat geheel aan Karskens te wijten. Krispijn benadrukt dat het nooit de bedoeling is geweest om de brandbrief naar buiten te brengen. Hij zegt niet te weten wie de brief heeft gelekt.
Karskens publiceerde op X een ‘concept-brief’ gericht aan de Ledenraad. Op dat moment was de brandbrief nog niet uitgelekt, stellen diverse betrokkenen. Het schrijven van Karskens is erg persoonlijk van aard. Zo beschrijft hij hoeveel Blommestijn verdiende als zzp’er bij ON. Hij laat zich ook denigrerend uit over Blommestijn en andere redacteuren. “Uitstraling doet ertoe op tv”, schrijft Karskens. “Columnist Jan Dijkgraaf typeerde haar uitdrukking (van Blommestijn) als een persoon met ‘omgekeerde mondhoeken’. Bij een aankondiging zie ik graag een glimlach. Ik wist overigens niet dat Raisa in die tijd moeite had met glimlachen omdat ze haar bovenlip had volgespoten met fillers.”
Medewerker George Woodham, wordt door Karskens omschreven als een holocaustontkenner en antisemiet. “Wat hij over George schrijft is totaal ten onrechte”, zegt Blommestijn desgevraagd. Krispijn, die zelf een joodse achtergrond heeft: “George een antisemiet noemen slaat echt nergens op.”
De Raad van Toezicht zegt het in haar persverklaring te “betreuren” dat privacy-gevoelige informatie “op straat is komen te liggen”. Zij stelt Karskens daarvoor verantwoordelijk.
De vraag is hoe ON zich zal herstellen van deze zware klap. De belangen zijn enorm, stelt een betrokkene. “ON is het moederschip van de alternatieve media. Zij zitten als enige niet gevangen in de algoritme-bubbels. Zij hebben geen last van de toenemende censuur. Ze hebben financiering en komen rechtstreeks de huiskamer binnen. Dat is allemaal van levensbelang.”
Wil je meer weten?
Wil je meer weten?