^DeAndereKrant

De afgelopen weken heeft de Amerikaanse Congrescommissie die onderzoek doet naar de oorsprong van het sars-cov-2-­virus de ene onthulling op de andere weten te stapelen. Het meest werd uitgezien naar het openbare verhoor van de Britse viroloog Peter Daszak, baas van de in New York gevestigde EcoHealth Alliance die Amerikaanse onderzoeksgelden naar het Wuhan Institute of Virology (WIV) zou hebben gesluisd voor gain of ­function-onderzoek. Bij dit type laboratoriumonderzoek worden virussen bewust gevaarlijker gemaakt, om ze beter te kunnen bestuderen. De verdenking is dat het sars-cov-2-virus op deze manier in het lab is gecreëerd. Daszak werd stevig aan de tand gevoeld.

In zijn inleiding zei de republikeinse commissievoorzitter Brad Wenstrup dat Daszak, wiens naam al jarenlang kleeft aan het lablek-dossier, “problematisch gedrag” vertoont. Daarmee doelde hij op diens matige medewerking aan het onderzoek van de commissie. Wenstrup betitelde EcoHealth Alliance als een “bedreiging voor de nationale veiligheid”. Congresleden stelden Daszak indringende vragen over mogelijk valse verklaringen die hij zou hebben afgelegd. Daszak moest toegeven dat hij geen toegang had tot de verborgen Wuhan-virusdatabase, terwijl hij eerder had beweerd te weten wat daar in zat. Dat hij elk sars-achtig virus van het WIV had gepubliceerd, bleek eveneens een leugen: virussen van na 2015 had hij niet gepubliceerd. Republikeinen én democraten concludeerden eensgezind dat EcoHealth moet worden uitgesloten van verdere onderzoeksgelden van de Amerikaanse overheid. De onderzoekscommissie adviseert bovendien justitieel onderzoek naar Daszak.

Op 15 mei nam het Amerikaanse ministerie van Gezondheid (HHS) de aanbeveling van de commissie over en schortte alle overheidsfinanciering van EcoHealth op. “EcoHealth Alliance en Peter Daszak mogen nooit meer een cent van de Amerikaanse belastingbetaler ontvangen”, verklaarde Wenstrup tevreden. Hij noemde EcoHealth een “corrupte” organisatie.

Door de val van Daszak neemt de druk op coronapaus Anthony Fauci toe. Hij wordt op 3 juni verhoord. Fauci trof het ook al niet met het verhoor van Laurence Tabak, op 16 mei. De adjunct-directeur van de National Insitutes of Health (NIH), waaronder Fauci’s afdeling (NIAID) ressorteerde, viel Fauci opzichtig af. Tabak gaf toe dat de NIH gain of function-onderzoek in Wuhan financierde via een subsidie aan EcoHealth. Iets wat Fauci steeds heeft ontkend, onder meer tegenover senator Rand Paul. De volgende dag drong Elon Musk op X aan op vervolging van Fauci.

De vraag is wie nog geassocieerd wil worden met Daszak en zijn EcoHealth Alliance. Welnu: het Erasmus MC in Rotterdam. Op diens website staat nog altijd dat de afdeling Virologie “partner” is van EcoHealth Alliance. Naar verluidt kan Marion Koopmans, hoofd van die afdeling, het goed vinden met Daszak. Beiden maakten in het voorjaar van 2021 deel uit van de omstreden WHO-missie naar Wuhan, om te ‘speuren’ naar de herkomst van sars-cov-2. Ze keerden terug met dezelfde boodschap die ze al vanaf het begin uitdragen, dat het sars-cov-2 virus hoogstwaarschijnlijk een natuurlijke ofwel zoönotische oorsprong heeft. Die boodschap werd breed uitgemeten in de Nederlandse media. Later in 2021 antwoordde Koopmans in een uitzending van Zembla op de vraag of zij begin 2020 rekening had gehouden met de mogelijkheid van een lablek: “Alleen maar omdat het in een gebied was waar ook een lab staat waar aan coronavirussen wordt gewerkt, was voor mij geen enkele associatie, want ja, dat is voor mij geen associatie”. Wat ze er niet bij vertelde is dat zij, samen met haar naaste collega Ron Fouchier, op 1 februari 2020 had deelgenomen aan een door Fauci geïnitieerde geheime teleconferentie met een select groepje internationale virologen. Daarbij verklaarden enkelen van hen dat zij ‘onnatuurlijke’ kenmerken hadden ontdekt in het nieuwe virus, wat zou betekenen dat het in een lab was gemaakt. Dankzij e-mails die door Woo-procedures zijn vrijgekomen, weten we dat Fouchier de volgende ochtend Fauci een samenvatting mailde van de conferentie. Daarin schreef hij dat er sprake was van zes potentieel “onnatuurlijke” kenmerken van het virus, maar hij gaf er argumenten bij waarom deze mogelijk toch natuurlijk konden zijn ontstaan. Die argumenten stonden vervolgens centraal in een controversiële publicatie, die al op 17 maart 2020 verscheen in Nature Medicine (The proximal origin of sars-cov-2). Die moest alle speculaties over een lablek de kop indrukken.

De namen van Koopmans en Fouchier ontbraken overigens bij dat artikel. Robert F. Kennedy jr. speculeert in zijn boek The Wuhan cover-up dat ze liever onvermeld bleven, omdat ze vreesden “dat hun betrokkenheid ongewenst daglicht zou werpen op hun eigen veelvuldige samenwerkingsverbanden met Peter Daszak en EcoHealth Alliance op het gebied van coronavirus gain of function-onderzoek en andere voor hun geloofwaardigheid vernietigende belangenverstrengelingen”. Koopmans en Fouchier ondertekenden evenmin de brief die al eerder was verschenen in The Lancet en waarin 27 wetenschappers de lablek-theorie afdeden als “complottheorie”. Collega-viroloog dr. Bart Haagmans van Erasmus MC was wél ondertekenaar. Inmiddels weten we dat deze brief een initiatief was van Daszak.

Koopmans en Fouchier, die in virologische kringen beroemd is vanwege riskante gain of function-onderzoeken die hij deed met het vogelgriepvirus H5N1, willen nog altijd niets weten van een mogelijk lablek en vinden elke aandacht daarvoor onzinnig. Dit verklaart wellicht waarom de Nederlandse media de geheime teleconferentie en ook de actuele onthullingen uit de VS massaal negeren. Het lijkt er op dat zij, evenals de virologen, zich te veel in een fuik hebben gewerkt om de waarheid nog onder ogen te kunnen zien. Voor de virologen komt daar nog bij dat zij groot belang hebben bij het kunnen blijven uitvoeren van gain of function- onderzoek.

En zo is het in Nederland business­ as usual. Erasmus MC blijft op zijn website onbekommerd banden met EcoHealth ­Alliance vermelden. Media kijken de andere kant op, evenals de Tweede Kamer­leden, want zij stellen evenmin vragen. Laat staan dat politieke stemmen opgaan om de financiering van de afdeling Virologie in Rotterdam op te schorten nu die gelieerd blijkt aan een dubieuze organisatie. Voormalig Kamerlid Wybren van Haga (BVNL) deed overigens wel een poging. In januari 2023 stelde hij schriftelijke Kamervragen over de herkomst van sars-cov-2 en het onderdrukken van de lablek-theorie door OMT-lid Koopmans. Daarbij zaten ook vragen over de betrokkenheid van Fouchier en Koopmans bij de geheime teleconferentie. Toenmalig minister Ernst Kuipers, zelf voormalig directeur van Erasmus MC en een goede bekende van Koopmans, antwoordde dat het een “wetenschappelijke gedachte­wisseling” betrof waar de regering zich niet mee wenste te bemoeien.

Fouchier bezocht in mei 2023 het Tweede Kamergebouw voor een rondetafelgesprek met de commissie Buitenlandse handel en Ontwikkelingssamenwerking over “pandemische paraatheid in internationaal perspectief”. Bij die gelegenheid maakte hij reclame voor gain of function-onderzoek. In zijn ‘positiepaper’ voor de rondetafel schreef Fouchier: “Investeren in fundamentele en toepassingsgerichte kennis over zoönosen en pandemieën om die vervolgens toe te passen in preventieprogramma’s wereldwijd, kan al kosteneffectief zijn wanneer we in de komende honderd jaar één pandemie kunnen voorkomen.” Hij verzuimde te vermelden dat diezelfde ‘kennisvergaring’ kan ontsporen, en dat we al blij mogen zijn wanneer het deze eeuw blijft bij die ene pandemie, die veroorzaakt lijkt door het type onderzoek dat Fouchier al jarenlang beoefent en propageert.