China roept wereld op: keer je af van de VS
Wang Wenbin | Fotografie: Greg Baker | AFP
💨
Chinees vredesvoorstel Oekraïne
Chinees vredesvoorstel Oekraïne
Datum: 25 februari 2023
Geo-politiek
Eric van de Beek
China haalt hard uit naar de VS, beklemtoont het belang van de internationale rechtsorde en werpt zich in Oekraïne op als vredesduif. Een geopolitieke aardverschuiving tekent zich af. China-kenner Jonathan Holslag van de Vrije Universiteit Brussel sprak deze week van een “frontale aanval” van China op de VS zoals hij in geen decennia heeft meegemaakt. “Eigenlijk is het een oproep aan de rest van de wereld: keer de Amerikanen de rug toe, wij bieden een beter alternatief, laten we samen bouwen aan een nieuwe wereldorde waarin we de Amerikanen naar de zijlijn duwen.”
Holslag refereerde onder meer aan de woorden van Wang Wenbin, woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, die fulmineerde: “We laten ons niet de les lezen door de VS. De VS moeten ophouden met olie op het vuur gooien. Ze verspreiden desinformatie over wapenleveranties. De VS zeggen voor vrede te ijveren, maar profiteren enorm van de oorlog. De Amerikaanse wapenindustrie verdient
kapitalen. Waar is hun geweten?”
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken had even daarvoor dreigende taal gesproken in de richting van China. Als het land wapens zou gaan leveren aan Rusland, dan zou dit “serieuze gevolgen” hebben voor de relatie tussen de VS en China.
Het was het zoveelste incident in korte tijd. Eerder was er al het ballon vooral. De VS hadden een Chinese ballon neergeschoten, volgens de
Chinezen een weerballon. Het kwam bovenop een reeks aan militaire en economische spanningen tussen de landen. Zo oefenen de Amerikanen druk uit op landen om bepaalde Chinese producten en diensten in de ban te doen, waaronder communicatieapparatuur van Huawei en het
medium TikTok, of om bepaalde producten en diensten niet langer aan China te leveren, zoals machines voor de productie van geavanceerde chips, zoals die van het Nederlandse ASML.
De VS werken ook gestaag aan een militaire opbouw rond China. Ze doen dit onder meer via de Navo. Op een Navo-top, vorig jaar in Spanje, waren voor het eerst in de geschiedenis van het militaire bondgenootschap vertegenwoordigers van Japan, Zuid-Korea, Australië en Nieuw-Zeeland te gast. De VS ziet graag dat deze landen samenwerken met de Navo voor een militair antwoord op ‘China’s toenemende assertiviteit’. De VS werken nu al met Nederland en andere Navo-bondgenoten aan een vlootopbouw in de Zuid-Chinese zee.
China haalt hard uit naar VS, komt met vredesvoorstel Oekraïne
Eerder deze maand werd bekend dat de VS het aantal militaire bases dat ze hebben op de Filipijnen flink gaan uitbreiden. Ook de kwestie Taiwan blijft de gemoederen bezighouden. Het officiële standpunt van de VS is nog steeds dat de afvallige provincie bij China hoort, maar het gedrag van Washington doet iets anders vermoeden. Zo was er in augustus vorig jaar het provocatieve bezoek aan het eiland van de toenmalige voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi. Vier maanden na haar bezoek nam het Amerikaanse Congres een wet aan die het de president toestaat voor 10 miljard dollar aan militaire steun aan Taiwan te bieden.
China lijkt inmiddels de hoop te zijn verloren dat de relatie met de VS nog hersteld kan worden. Dit was niet alleen te merken aan de scherpe reactie van de woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken op het dreigement van de VS over eventuele Chinese wapenleveranties aan Rusland.
Ook verscheen deze week op de website van het ministerie een document in de Chinese taal, getiteld Hegemonie VS en diens gevaren, waarin ongewoon hard wordt uitgehaald naar de VS. In het document worden alle Amerikaanse daden van agressie, van de genocide op de Indianen
tot en met de staatsgreep in Oekraïne en de daaropvolgende militaire inmenging in het land opgesomd. Daarbij wordt kwistig geciteerd uit
Amerikaanse bronnen. Zo wordt de voormalige president Jimmy Carter aangehaald, die verklaarde dat de VS het meest oorlogszuchtige land
is uit de wereldgeschiedenis. De Chinezen citeren ook uit het boek America invades: How we’ve invaded or been militarily involved with
almost every country on earth’, van Christopher Kelly en Stuart Laycock uit 2015. Daaruit blijkt dat de Verenigde Staten hebben gevochten
of militair betrokken zijn geweest bij bijna alle 190 landen die door de Verenigde Naties zijn erkend, met slechts drie uitzonderingen. “De drie
landen werden gespaard omdat de Verenigde Staten ze niet op de kaart konden vinden.”
Uit het document wordt duidelijk dat de Chinezen de VS niet zien als een land waarmee op basis van gelijkwaardigheid kan worden omgegaan.
Washington heeft de mond vol van democratie, mensenrechten en een op “regels gebaseerde internationale orde”, maar dat zou zijn om te
maskeren dat de VS in werkelijkheid streven naar hegemonie, een totale controle over andere landen, waarbij het Amerikaanse belang steeds
vooropstaat en waarbij geen middel geschuwd wordt om dat doel te bereiken, zo valt te lezen.
China-kenner Jonathan Holslag van de Vrije Universiteit Brussel spreekt van een “frontale aanval” van China op de VS. Het taalgebruik van de Chinezen en de verwijten die zij de VS maken in het document zijn “ongezien in de afgelopen decennia” en doen denken aan de periode voor 1972, toen de toenmalige president Richard Nixon met zijn bezoek aan China een begin maakte met een normalisering van de betrekkingen met het land. “Dit is echt wel een diplomatieke aanval, met de voeten vooruit. Ze betichten de Amerikanen over de hele lijn van onbetrouwbaarheid en roekeloosheid. Eigenlijk is het een oproep aan de rest van de wereld: keer de Amerikanen de rug toe, wij bieden een beter alternatief, laten we samen bouwen aan een nieuwe wereldorde waarin we de Amerikanen naar de zijlijn duwen.”
Met dat laatste verwijst Holslag naar een tweede document op de website van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, getiteld The Global security initiative concept paper, waarin China landen oproept conflicten op een vreedzame wijze op te lossen, het Handvest van de Verenigde Naties te respecteren en te streven naar een nauwere economische samenwerking via onder meer de BRICS en de Shanghai Cooperation Organisation (SCO)
The Global security initiative concept paper: dakl.nl/globalsecurity-initiative
Persconferentie woordvoerder buitenlandse zaken: dak.nl/persconferentie-wang-wenbin
Wil je meer weten?
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.