^DeAndereKrant

De verloofde wil een paar zakjes potgrond en ik zie de bui al hangen: een slepende safari door een oneindig labyrinth met metershoge schappen en stellages vol Chinese bouwmeuk, waarvan ik geen idee heb wat het is, maar ik heb dan ook - net als mijn vader - twee linkerhanden. Mijn pa kon zelfs geen ei koken maar verrichtte vreemd genoeg wel onderzoek in een testreactor voor kernenergie bij de KEMA in Arnhem.

Ik moet nog ergens een foto van hem hebben in een ruimtepak. De goede man vertelde me ooit met enige schaamte dat het radioactieve afval gewoon de grond in ging. De zoon van de opzichter van de KEMA speelde altoos in het zand op het terrein en overleed aan kanker. Bij mij bleef de schade beperkt tot twaalf tenen en twee enorme piemels maar desondanks bleek ik - als geëxcommuniceerd lid van de Linkse Kerk - niet interessant genoeg voor het programma Andere Tijden, dat een hele aflevering aan het schandaal wijdde. Tegenwoordig staat het hippe Paviljoen van de Kookplaats op de verdoemde KEMA-grond. De menukaart is lichtend groen.

Al deze overpeinzingen schieten door mij heen als ik met het loodzware karretje - uiteraard met kapotte zwenkwieltjes - al hotsenbotsend de Leroy Merlin betreed. Lasciate ogni speranza, voi ch’entrate nell’inferno, declameer ik Dante, want ik ben niet van de straat. Enfin.

Ruim een uur later staan we - ik heb acute rhinosinusitis gekregen van de meur van Chinese verf in dit voorportaal van de hel - met drie zakjes potgrond voor de batterij kassa’s, waarvan er slechts één in gebruik is.

Drie in een rij, kassa erbij is een volslagen onbekend begrip in Portugal. Overal staat personeel te lummelen maar het komt niet in de breinen op om nog een kassa te openen. De lethargische werknemers worden van bovenaf in een verstikkende wurggreep gehouden door een ijzeren hiërarchie, strenge sturing en een strikte begrenzing van competenties.

Dat is dan ook het geheim van de lage productiviteit in Portugal: iedereen wordt slechts geacht te doen wat hem van hogerhand is opgedragen en moet daar geen vragen over stellen. ­Eigen initiatief is streng verboden. Ieder poppetje heeft zijn afgebakende functie en opdracht. Stel je voor: zomaar een kassa openen, zonder toestemming! Improviseren, ho maar.

Onthaasten is uitgevonden in de Algarve. Lekker exotisch natuurlijk, maar nu wordt het even teveel voor mijn calvinistische en dus efficiënte inborst. Er staat inmiddels een rij van twintig mensen voor die ene functionerende kassa: professionele klussers, apetrots op hun buit. Ik ben de schandvlek op het blazoen van de mondiale mannelijkheid en voel ineens verschrikkelijk veel sympathie voor Michael Douglas in Falling down, de pendelende sukkel die helemaal uit zijn bol gaat als zijn auto het begeeft op een bloedhete doordeweekse dag in Los Angeles. Zo begint fascisme. Was ik maar nooit naar Portugal geëmigreerd en gewoon lekker chill in mijn geboorteplaats Ede blijven wonen. Het schijnt tegenwoordig goed toeven te zijn in de parel van Gelderland en de gemeente gebruikt dan ook de wervende slogan Ede Genieten. Voor de ontelbare Nederlanders die voorgoed naar Portugal willen vertrekken, heb ik slechts één advies. Bezoek met uw partner Leroy Merlin, bij voorkeur op een stinkend hete zondag, en herzie dan uw relatie en uw emigratieplannnen.