^DeAndereKrant

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken liet zich onlangs in een persconferentie in ronkende bewoordingen uit over de situatie in Oekraïne. “We zullen landen in de hele wereld overhalen om Oekraïne te steunen en ervoor te zorgen dat de Russische agressie een strategische mislukking zal blijven”, zei hij.

“Poetin heeft al gefaald in het bereiken van zijn belangrijkste doel: om Oekraïne van de kaart te vegen en bij Rusland in te lijven. Het is een zwaar jaar geweest op het slagveld, maar de Oekraïners hebben gedaan wat niemand voor mogelijk had gehouden. Ze hebben tegenover de grootste militaire macht ter wereld gestaan, hebben geen territorium prijsgegeven en Ruslands marine teruggedreven in de Zwarte Zee. Rusland is economisch, diplomatiek en militair verzwakt. De Navo is sterker en meer verenigd dan ooit.”

EU-‘president’ Ursula von der Leyen drukte zich bij het World Economic Forum (WEF) in Davos deze week in soortgelijke termen uit: “Rusland faalt in zijn strategische doelen. Toen Rusland Oekraïne binnenviel, waren we bang dat Kiev binnen dagen zou vallen. Dit gebeurde niet. Rusland heeft ruwweg de helft van zijn militaire capaciteiten verloren. Oekraïne heeft Rusland teruggedreven uit de helft van het territorium dat het had veroverd.”

De Oekraïense president Zelensky toonde zich in Davos al evenzeer positief over de vooruitzichten van Oekraïne. Met voldoende financiële en militaire steun zou het land erin moeten slagen een bruggenhoofd te slaan naar de Krim en dit voor Rusland cruciale schiereiland terug te winnen, zei hij. Zelensky sprak in Davos onder meer met de machtige baas van investeringsbank JP Morgan, Jamie Dimon, over financiële steun.

Persbureau Reuters meldde dat er een plan in de maak is om 300 miljard dollar aan “oorlogsobligaties” uit te geven ten behoeve van Oekraïne. Die zouden door westerse overheden moeten worden gegarandeerd. De Amerikaanse president Biden liet doorschemeren dat de VS van plan is de 300 miljard dollar aan buitenlandse deviezen van Rusland, die nu ‘bevroren’ zijn in Amerikaanse en Europese banken, te confisceren. Dat zou grote repercussies kunnen krijgen: het zou een signaal zijn aan alle niet-westerse landen dat hun tegoeden in het Westen niet meer veilig zijn.

Ondertussen schetsen onafhankelijke waarnemers een volledig tegenovergesteld beeld van de werkelijke situatie in Oekraïne. Buitenlandspecialist Alexander Mercouris van videokanaal The Duran bestempelt Zelensky’s idee van de herovering van de Krim als “een totale fantasie”. Volgens Mercouris heeft Rusland de afgelopen tijd zware slagen toegebracht aan Oekraïne. “Er hebben drie grote luchtaanvallen plaatsgevonden die enorme schade hebben toegebracht aan de militaire infrastructuur in Oekraïne. Belangrijker, ze hebben aangetoond dat het luchtafweersysteem dat Oekraïne vorig jaar van de Navo heeft gekregen, is ingestort. Dit heeft een enorme schok teweeg­gebracht binnen de Navo.”

De Oekraïense autoriteiten erkennen inmiddels dat ze niet meer in staat zijn de meeste Russische raketten tegen te houden. In een recente briefing gaven ze aan dat ze achttien van de 51 raketten hadden gestopt, iets meer dan een derde. Voorheen was dat 95 procent. De Russische luchtmacht, die in het eerste jaar van de oorlog nauwelijks een rol speelde, is volgens Mercouris nu “alom aanwezig”. De overwinning die Oekraïne zou hebben geboekt in de Zwarte Zee noemt hij een “fantasie”, waar “de westerse media massaal in zijn getrapt”. Het totaalbeeld is “catastrofaal” voor Oekraïne, zegt Mercouris.

Zijn lezing wordt bevestigd door de invloedrijke blogger Simplicius die aan de hand van openbare bronnen laat zien dat de Russische luchtaanvallen enorme schade hebben toegebracht. Zo werd een munitiefabriek in Kiev, waar vijftig mensen aan het werk waren, compleet weggevaagd. Het voormalige hoofd van de Oekraïense Speciale Strijdkrachten, generaal Krivonos, verklaarde dat diverse belangrijke wapen- en ­munitiefabrieken zijn vernietigd. Rusland zou er verder in zijn geslaagd Oekraïense luchtaanvallen op Belgorod en de Krim volledig af te slaan en domineert ook op het gebied van elektronische oorlogvoering, zo werd onlangs bevestigd in de Financial Times. Volgens Simplicius heeft Oekraïne verder nauwelijks nog schepen in de Zwarte Zee.

Het lijdt ook geen twijfel dat Oekraïne zware verliezen heeft geleden aan manschappen. De voormalige procureur-generaal van Oekraïne, generaal Lutsenko, verklaarde onlangs dat Oekraïne 30.000 doden en gewonden per maand incasseert, 360.000 in 2023.

De Duitse luitenant-generaal Andreas Marlow schreef in een rapport van de Bundeswehr dat “van de 200.000 professionele militairen die beschikbaar waren in februari 2022, de overgrote meerderheid dood of gewond is. De overgrote meerderheid van de soldaten van de Oekraïense strijdkrachten die op dit moment aan het front vechten, zijn burgers of reservisten.” Volgens de Russische minister van Defensie Shoigu is er sprake van 383.000 Oekraïense doden en gewonden sinds het begin van de oorlog, waarvan 215.000 in 2023.

Oekraïne zit dan ook te springen om nieuwe manschappen. De New York Times citeerde een voormalige bataljonscommandant die zei dat Oekraïne 20.000 soldaten per maand nodig heeft om zijn leger in stand te houden. Zelensky zelf heeft gezegd dat het Oekraïense leger 450.000 tot 500.000 rekruten nodig heeft. Die zouden moeten worden gevonden door een grootscheepse nieuwe mobilisatiecampagne. Hiervoor is al enige maanden een wetsvoorstel in de maak, maar dat is nog steeds niet aangenomen in het Oekraïense parlement. Niemand wil graag verantwoordelijk worden gehouden voor de wet die voorziet in een dienstplicht van onbepaalde tijd en strenge straffen voor weigeraars. Er circuleren nu al veel berichten over mannen die op straat en in het ov zouden worden opgepakt en naar het front gestuurd.

Volgens de onafhankelijke analist Scott Ritter, voormalig marine­officier en VN-wapeninspecteur, zijn er zo’n 270.000 Oekraïners in de dienstplichtige leeftijdsgroep het land ontvlucht. Hij stelt daar tegenover dat Rusland een heel succesvolle mobilisatie achter de rug heeft. Sinds het begin van de oorlog zijn 300.000 reservisten opgeroepen en 475.000 vrijwilligers gerekruteerd. Anders dan de Oekraïners zouden de Russische rekruten maandenlange trainingen krijgen. “Het Russische leger is nu het meest ervaren leger in de wereld.”

Volgens een andere onafhankelijke commentator, Larry Johnson, voormalig CIA-analist, telt het Russische leger nu 1,3 miljoen manschappen, inclusief marine en luchtvaart 2,2 miljoen. Dat is meer dan de 1,4 miljoen van de VS.

Het Britse Institute for the Study of War (ISW) erkende onlangs dat Rusland in staat is de eenheden aan het front regelmatig te rouleren. “Ruslands vermogen operationele rotaties door te voeren, zal de Russische strijdkrachten waarschijnlijk in staat stellen het tempo van lokale offensieve operaties in het oosten van Oekraïne vol te houden”, aldus het ISW.

Ritter, Johnson en andere analisten noemen de uitlatingen van Blinken en Von der Leyen volstrekt losgezongen van de realiteit. “Ze verzinnen Russische doelen, om dan te zeggen dat ze die doelen niet hebben bereikt”, stelt Ritter. “Rusland heeft nooit tot doel gehad Oekraïne te veroveren of te vernietigen. Ze hebben steeds gezegd dat het gaat om demilitarisering van Oekraïne. Het hele doel van de speciale militaire operatie was ervoor te zorgen dat Oekraïne neutraal blijft en geen lid wordt van de Navo.”

Ritter wijst erop dat Rusland en Oekraïne al in april 2022 een vredes­overeenkomst hebben gesloten in Istanboel, waarbij Rusland alleen harde eisen stelde aan Oekraïne’s neutraliteit. De Russen wilden geen Oekraïens grondgebied. Dit is onder meer bevestigd door Davyd Arakhamia die namens Zelensky de onderhandelingen voerde. “Dit vredesakkoord is getorpedeerd door Boris Johnson. De Navo beloofde Zelensky massale militaire steun als hij de oorlog zou opvoeren.” Volgens Ritter staat Oekraïne er nu veel slechter voor en zal Rusland een deel van het Oekraïens grondgebied dat het heeft veroverd, opeisen bij eventuele nieuwe vredesonderhandelingen.

Westerse media lijken inmiddels hun publiek voorzichtig voor te bereiden op een Oekraïense nederlaag. De Washington Post verwijderde onlangs de vaste banner op de website die naar de Oekraïne oorlog verwees. De Wall Street Journal schreef: “Zelfs als de hulp voor Oekraïne wordt verlengd, dan is het essentieel rekening te houden met een realistisch einde aan de oorlog.” Westerse leiders “moeten onderzoeken of onderhandelingen mogelijk zijn om een einde te maken aan de gevechten”, stelt de krant, die dit omschrijft als “een bittere pil”.

Zelensky is zover nog niet, maar zijn positie in Oekraïne staat steeds meer onder druk. De Oekraïense bevelhebber Zaluzhny heeft openlijk verklaard dat Oekraïne een “verdedigende strategie” zou moeten gaan voeren. Een herovering van de Krim hoort daar voor hem niet bij. Volgens blogger Simplicius zouden parlementsleden na 31 maart 2024 Zelensky willen afzetten. Dan loopt zijn verkiezingsmandaat af: op die dag zouden nieuwe presidentsverkiezingen worden gehouden, maar die zijn door Zelensky opgeschort.

Meer informatie over de vredesonderhandelingen van april 2022: