^DeAndereKrant

In de oude wijsheidsteksten, van ver voor het Christendom, wordt het apocalyptisch thema al geagendeerd. De gedachte dat deze wereld ooit ophoudt, is in oude wijsheidskringen gemeengoed. Zo houdt Hermes Trismesgistus, die duizenden jaren voor Christus leefde, ons al voor:

“Dat de kosmos vergrijsd is, ziet men aan de volgende kenmerken: goddeloosheid, gebrek aan eerbied, verachting voor de schone letteren. Wanneer die toestand is ingetreden, dan zal de Heere en Vader, de god die de bouwmeester van het heelal (in opdracht) van de eerste en enige God is, het oog richten op de gebeurtenissen. Dan zal hij zijn wil, die het goede beoogt, laten opwegen tegen de chaos. Hij zal de dwaling een halt toeroepen. Hij zal het kwade uit de wereld zuiveren.”

Zoals ik in mijn vorige bijdrage aanstipte heeft het apocalyptisch gedachtegoed een regisserende invloed gehad op de vormgeving van de westers-christelijke geschiedenis. In de Bijbel zijn tal van teksten te vinden over dit thema. Niet alleen in de Openbaringen. Ook tal van oudtestamentische profeten spreken over de Apocalyps. Het ontwerp ervan en de gebeurtenissen die erop volgen zijn in alle verhalen gelijk. Maar de afloop staat vast. Het kwaad wordt een definitieve nederlaag toegebracht. Gevolgd door een nieuw vredesrijk.

Het feit dat het thema van de Apocalyps duizenden jaren ouder is dan het Christendom, wordt bevestigd door het feit dat in alle religieus-mystieke tradities het apocalyptisch thema terug te vinden is. Met een vergelijkbaar basisscript. Na de ineenstorting van de oude wereld breekt er een tijd van voorspoed aan. Deze oude wereld – onze wereld – wordt in alle tradities als het grote Kwaad geduid. Nu moeten we oppassen om het woordje ‘kwaad’ niet te persoonlijk te maken en slechts in termen van ethiek en moraliteit te duiden.

In mijn eerdere schrijfsels, over de geestelijke evolutieleer, heb ik erop gewezen dat de aardse, stoffelijke schepping aan een ernstig tekort lijdt. Ze wordt derhalve in de oude teksten als een ‘misgeboorte’ geduid. Wat is het tekort? Een chronisch gebrek aan geestesenergie. De oude wijzen noemen dit tekort aan geest het grote kwaad. Omdat wie de geest ontbeert, niet tot het goede in staat is. De eindstrijd is de ultieme en definitieve strijd tussen Goed en Kwaad. Tussen Licht en de Duisternis.

Na deze strijd zal de wedergeboorte een feit zijn, een nieuwe wereld haar opwachting maken. Alle mystiek-religieuze teksten geven haar volgelingen deze belofte. In de Hindoeïstische mystieke teksten lezen we over het ijzeren tijdperk, de Kali Yuga, als het meest duistere en zware tijdperk. Dit zal, zo is de apocalyptische belofte, na zijn vernietiging gevolgd worden door een nieuw tijdperk: de Satya Yuga, het nieuwe ‘Gouden Tijdperk’.

Ook de Chinese mythologie kent verhalen over een paradijselijk land, dat de (rechtvaardige) mensheid toekomt aan het einde van dit tijdperk. Ook boeddhistische teksten beloven een nieuwe tijd. Hun ‘nieuwe Jeruzalem’ kennen we in deze traditie als ‘Shambhala’. Het is het mystieke koninkrijk, het zuivere land waar eenieder in vrede en geluk leeft. Het apocalyptische thema vinden we ook terug in de rijke geschiedenis van de mythologie.

Vaak gesymboliseerd in de terugkeer van de Jezus-figuur. Zo vertelt de Noorse mythe over de vernietiging van deze wereld om de terugkeer van de God Baldur mogelijk te maken. Ook de indiaanse mythologie van het oude Amerika kent vele legenden over de eindtijd. Gevolgd door een nieuw begin. De tijd die voorafgaat aan deze wederkomst noemen de Hopi-indianen de tijd van purificatie. Een zuivering en loutering, die gepaard gaat met dramatische crises, heftige gebeurtenissen en vreselijke natuurrampen.

Maar dan komt de oudste broeder van het licht terug, die het begin inluidt van een nieuw tijdperk. Een tijdperk dat gekenmerkt wordt door wijsheid, harmonie, vrede en terugkeer van het natuurlijke ritme. Ik kan niet wachten.