^DeAndereKrant

De nuchtere Pyt Sipma, eigenaar van biologisch dynamisch akkerbouwbedrijf Timpelsteed, zat in november 2021 met de handen in het haar. “Een Duitse afnemer wilde graag een specifiek ras wortels, geteeld op onze kleigrond. Prijs en aflevercondities waren vastgelegd in een pagina’s tellend contract. Wij voldeden aan alle kwaliteitseisen, onder andere de belangrijke brixwaarde (voedingswaarde, red.). De eerste vrachten waren al geleverd, toen we ineens kregen te horen: de wortel vlokt als we deze persen voor sap, we hoeven de rest niet. Wat er precies aan de hand is, weet ik tot op de dag van vandaag niet. Vooralsnog kan ik naar mijn geld fluiten”, stelt Sipma over wat hij ‘de peensoap’ noemt. “Hoelang ben je als boer verantwoordelijk voor de geleverde wortelen? Als er in het seizoen iets misgaat, dan hoef ik echt niet bij die afnemer aan te kloppen. Nu word ik wel gedwongen dit miljoenenbedrijf ‘uit coulance’ te helpen. Iedereen die de wortelen heeft gezien, heeft aangegeven dat de kwaliteit goed is. Deze kwestie kost niet alleen geld, maar het raakt me als vakman. Het incident staat niet op zich, maar is een uitwas van een gecorrumpeerd systeem”, vertelt hij.

Streekgenoot Piet Regnerus komt regelmatig bij Sipma over de vloer om onder het genot van een bakje koffie te filosoferen over de penibele staat van de wereld. Toen hij merkte dat ze beiden hetzelfde dachten over het niet-kloppende coronanarratief, gingen de gesprekken meer en meer de diepte in. “In november vorig jaar reed ik langs en zag ik de bulk wortels liggen. Boer Pyt vertelde me het verhaal erachter en liet doorschemeren dat hij bereid is dingen uit te proberen die niet passen in het huidige voedselsysteem. Ik hou van dat soort types. Wakkere mensen weten wat de elite van plan is met de Great Reset en Agenda 2030: ons afhankelijk maken van hun totalitaire systeem. In de voedselsector zijn ze daar al heel ver mee gevorderd. Een boer is al vaak geen boer meer, maar een manager van koeien of gewassen die aan allerlei data-eisen moeten voldoen. Doe een kleine ‘follow the money’ en je ziet dat Vanguard en Blackrock (de twee grootste investeringsmaatschappijen ter wereld, red.) ook deze sector domineren. Als de elite ons voedselsysteem volledig in handen krijgt, verwacht ik dat ze ook voor schaarste gaan zorgen. Een hongerlijdend volk gaat nog makkelijker overstag.”

Regnerus – die zichzelf ondernemer in de breedste zin van het woord noemt – is niet het type dat lijdzaam afwacht. “Ik dacht dus gelijk: we moeten nu wat doen en zelf de regie in handen nemen. Die wortels moeten we aan de man zien te krijgen, al is het maar om boer Pyt te helpen. We schieten er niks mee op als dit soort dwarsdenkende boeren stopt. Ik weet wel hoe je producten verkocht krijgt, maar niet hoe je heel snel mensen moeten bereiken. Ik dacht gelijk aan Hans, die ik ken van een bijeenkomst georganiseerd door het blad Gezond Verstand.”

Hans van der Mey is communicatiespecialist en zeker in coronatijd aanjager van allerlei burgerinitiatieven en bijeenkomsten die erop gericht zijn zoveel mogelijk onafhankelijk te opereren van ‘het systeem’, losgevochten van het coronanarratief van de overheid. “Dat is zo ontstaan omdat bijvoorbeeld de Leeuwarder Courant steeds naar buiten kwam met eenzijdige berichten over de coronacijfers. Ik heb een achtergrond in data-analyse en constateerde steeds dat ze in de uitleg van de data manipuleerden. Toen ik daarover ging bellen met de redactie en geen goed antwoord kreeg, ben ik op Facebook de pagina Coronacijfers Friesland gestart waarop ik ook de andere kant van de medaille toon. Inmiddels heb ik al zo’n 2450 volgers, al lang niet meer alleen uit Friesland. Op die pagina plaatste ik na het belletje van Piet zo subtiel mogelijk het verhaal van de wortels van boer Pyt, met een link naar een van mijn sites waarop een bestelling geplaatst kon worden.”

Aanvankelijk was Sipma sceptisch. “Ik dacht: ach die tien man die dan nog wat wortels komen afnemen, daar heb ik niet veel aan.” De website ging zaterdagochtend online. Op maandagavond waren er al duizenden bestellingen binnen. Het noopte Van der Mey ertoe al snel de rem te zetten op de actie. “Om het hele logistieke proces van de verkoop goed op te zetten en de wortels in te pakken. Dat is gelukkig uiteindelijk gelukt met allemaal vrijwilligers, die zich spontaan aanmeldden. We hadden echt geen idee dat het zoveel respons op zou leveren”, aldus Van der Mey. In totaal zijn er drieduizend zakken wortels – vijf euro voor vijf kilo – verkocht, verdeeld over twee zaterdagen. “Het heeft voor een enorme boost aan positiviteit gezorgd, ook bij mezelf. Er zijn blijkbaar zoveel mensen die belang hebben bij goede, gezonde producten. Mensen reden met een big smile weer van het erf af waar we het verkochten”, blikt Regnerus terug.

Het gaf bovendien inzicht, zeker bij boer Sipma, dat rechtstreeks verkopen aan de consument toekomst heeft, zeker in een mogelijke parallelle samenleving die aan het ontstaan is. Sipma: “Wij hebben al een zorgboerderij en -winkel. Dat is echt een andere tak van sport. Maar als het toekomst heeft, dan gaan we het graag aan. Mijn kinderen willen ook het boerenleven kunnen leiden. Dan moet er wel wat veranderen.” Regnerus, die met zijn bedrijf REMA onder andere landbouwmachines ontwikkelt: “Het kan anders. De meeste boeren zijn gewend om hun producten te leveren aan één afnemer, vaak ook nog afkomstig uit het buitenland. Dat is bedrijfskundig gemakkelijk en overzichtelijk, maar de keerzijde is dat je afhankelijk en naar nu blijkt ook kwetsbaar bent, omdat je als boer alle risico’s draagt. Het valt bovendien ook niet langer uit te leggen dat wij onze wortels verkopen aan Duitsland en in de supermarkten staat er op een zak penen: afkomstig uit Egypte. Hoezo: we werken aan een beter klimaat?”

Sipma onderschrijft die lezing. “Het land dat ik heb, beschouw ik niet als van mezelf. Het is van ons allemaal. Ik heb het in beheer en mag erop verbouwen, maar het voedsel is van iedereen. Het is ook de verantwoordelijkheid van iedereen om een gezonde samenleving te creëren. Ik heb niet het idee dat de overheid dat als prioriteit heeft. In de 20 jaar dat ik met biolandbouw bezig ben, heb ik nauwelijks medewerking gehad. Diezelfde overheid krijgt het wel voor elkaar om in no time overal benauwende mondkapjes in de winkels te krijgen. Dat klopt niet.”

Het trio gaat daarom een poging wagen een alternatieve voedselketen op te zetten en zoekt enthousiastelingen die de schouders er mede onder willen zetten. “De consumenten, de boeren en bijvoorbeeld de eerlijke supermarkten zullen wakker moeten worden en lef tonen. Samen kunnen we het veranderen. Voedsel is het sluitstuk geworden van de begroting. Als er vijf tot tien procent van het gezinsinkomen aan wordt besteed, is dat veel. Terwijl het juist een van de allerbelangrijkste voorwaarden voor een gezond leven is. Geloof me: de helft van wat er in de supermarkten ligt, is rotzooi. Veel is ultabewerkt, bespoten en genetisch gemanipuleerd. Laten we met zijn allen een eerlijk, fairtrade voedselvoorzieningssysteem uit de grond stampen. Ik hoop dat ik na dit artikel minimaal tien mailtjes ontvang van mensen uit het land die willen helpen dit op te zetten”, besluit Sipma. “De wortelactie heeft mij doen inzien dat het kan.”