^DeAndereKrant

“Van die maatregel profiteert vooral één Oekraïense oligarch, die 90 procent van de productie daar beheerst”, reageert Oplaat, tevens Eerste Kamerlid voor de BBB. De consument kiest volgens nieuw Europees marktonderzoek bij meer dan 5 procent prijsverschil voor goedkope kip, niet de dier- en milieuvriendelijke versie. En zo drukt goedkope dumpkip uit Oekraïne de meer ‘duurzame’ Nederkip uit de markt.

Van de in totaal 920 duizend ton geïmporteerd kippenvlees, komt nu plots 220 duizend ton uit de Oekraïne. Vóór de maatregel van kracht werd, was dat nog 90 duizend ton. “En als een nieuw vrijhandelsverdrag met Zuid-Amerikaanse landen doorgaat, Mercosur, dan komt daar nog eens 180.000 ton bij”, stelt Oplaat in reactie. “Ik ben een voorvechter van vrijhandel. Zolang het product aan dezelfde normen voldoet. Maar de geïmporteerde kip is op meerdere aspecten van lagere standaarden. De Nederlandse agrosector is de duurzaamste ter wereld op gebied van dierwelzijn en milieubelasting. Maar dat brengt (hogere) kosten met zich mee.”

De maatregel die als steun voor de Oekraïense economie is bedoeld, betreft de ‘tariefvrije handelsvrijgave voor pluimveevlees’. Plots mag het land daardoor zonder eerdere volumebeperkingen haar 30 procent goedkoper geproduceerde vlees exporteren. Daardoor groeide het Oostblokland in een jaar uit tot de tweede kipexporteur van Europa. 60 procent van die uitvoer loopt via Nederland. Zoals agrarisch vakblad Boerderij op 25 november optekende, zou mede dankzij lage graanprijzen in Oekraïne, deze kip via ‘dumpprijzen’ op de Europese markt terecht komen. Daardoor daalt de vleesprijs. En zo kan de eigen diervriendelijker en duurzamer producerende vleessector niet meer concurreren.

De EU-steunmaatregel is een uitbreiding van een vrijhandelsverdrag, de DCTFA (EU-Ukraine Deep and Comprehensive Free Trade Area) dat de Europese Commissie al in 2016 met het land sloot. Deze uitbreiding was mede verantwoordelijk voor een stijging in de Oekraïense pluimvee-export met 18 procent naar 853 miljoen dollar. De profiteur van die tariefvrije kipinvoer in Europa is het agribusinessbedrijf MHP van de oligarch Yuriy Kosyuk. Kosyuk behoort volgens de Schotse krant The National tot de top vijf oligarchen in de invloedscirkel van president Volodymyr Zelensky.

“Zelensky’s regering staat onder de immense invloed van mannen als ­Rinat Akhmetov (vermogen van 5,7 miljard dollar en belangen in de energiesector), Victor Pinchuk (vermogen 2,1 miljard dollar, staal-investeerder), Igor Kolomoyski (vermogen 1 miljard dollar, banken en olie), Gennadiy Bogolyubov (vermogen 1,7 miljard dollar, bankier) en Yuriy Kosyuk (vermogen 789 miljoen dollar, agri-business)”, schrijft The National op 17 september van dit jaar in het artikel Corruption, oligarchs and how to secure a lasting peace. Kosyuks bedrijf is zowel graanverwerker als kippenvleesproducent. Zijn MHP etaleert op haar website het vleesmerk Nasha Ryabi. Van die productie is 53 procent voor export bedoeld.

Oplaat heeft goede ingangen bij de Europese Commissie om zijn noodoproep te doen landen. Maar of hij dreigende omzetverliezen voor de eigen sector kan keren is nog onduidelijk: “Ik heb nog overleg met de Europese Landbouwcommissaris deze week. En met verschillende andere invloedrijke andere partijen. Er is een breed besef, dat er maatregelen moeten worden genomen ter bescherming van de eigen sector. Maar of die maatregelen op tijd komen is nog afwachten. Ingrijpen in verdragen met Oekraïne ligt namelijk politiek nog heel gevoelig.”