Onderwijs in eenheid met de natuur
💨
Een kindvriendelijke, stressvrije educatievorm
Een kindvriendelijke, stressvrije educatievorm
Datum: 21 mei 2023
Samen Leven
Anja Veerman
Maatwerkonderwijs gegeven in een prachtig stukje bos aangrenzend bij een boerenbedrijf. In januari 2024 gaat de buitenschool ‘Being The School’ van start. Voor Franka Dammerman, oprichter van de eigentijdse staatsvrije school, gaat daarmee een lang gekoesterde droom in vervulling.
Franka Dammerman (34) ontwikkelde de kindvriendelijke stressvrije educatievorm van ‘Being The School’ vanuit haar passie voor onderwijs. Haar ouders, beiden werkzaam in het onderwijs, kozen voor hun drie dochters het Montessorionderwijs. “Ik had zelf een fijne schooltijd. Voor mijn jongere tweelingzusjes was school echter een worsteling. Toen een van mijn zusjes een leerkracht kreeg die haar begreep, veranderde haar schoolbeleving en heeft ze een prettig schooljaar gehad. Ik vond het heel bijzonder dat een juiste klik met een leerkracht zoveel invloed had. Mijn zusjes doen nu waar ze gelukkig van worden, daarvoor hoef je dus niet de gebaande paden in het onderwijs te bewandelen. De een geeft sportles, de ander studeert voor ergotherapeut.”
Na haar studie Economie vond Franka een werkplek bij Frisse Blikken, een team jonge projectmanagers die grote organisaties inspireren en ondersteunen bij veranderingen. “Ik deed veel ervaring op in alle facetten van het ondernemerschap. Onder deze vlag startte ik de tak onderwijs en ondersteunde diverse onderwijsorganisaties. Het viel mij op dat bij grote organisaties burn-out vaak voorkomt onder de werknemers. Ik dacht na over een vorm van onderwijs, waardoor leren luisteren naar je innerlijke stem vanzelfsprekend wordt.”
In de coronatijd kwam voor Dammerman een omslagpunt. “Ik had een Zoommeeting en voelde letterlijk dat de afstand tot het werk te groot werd. Ik nam een nieuwe uitdaging aan als zij-instromer op de Pabo. Ik gaf les op een reguliere basisschool en liep tegen dingen aan waar ik niet achter kon staan. In mijn optiek kan het onderwijs juist heel simpel anders. Mensen zitten vaak lang geconditioneerd in een systeem en weten dan niet beter.”
Toen ze bijna de Pabo had afgerond, overleed de vriend van haar zus totaal onverwachts. Het kwam ook bij Dammerman hard aan. “De Pabo voelde al als een keurslijf en in die heftige tijd begon het te schuren. Ik vroeg me af: waar gaat het nu eigenlijk om in het leven? Ik stopte met de Pabo en verkocht mijn huis om mezelf financieel vrij te maken om een school op te kunnen richten. Mijn angst om het zekere los te laten, overwon ik. Ik ben erop gaan vertrouwen dat de toekomst het beste voor me zou brengen.”
Dat gebeurde. Sinds een paar weken weet Dammerman dat ze haar school mag starten op een boerenbedrijf in hartje Noord-Holland – tussen Amsterdam, Zaandam, Alkmaar en Purmerend in. In het aangrenzende prachtige stukje bos kunnen de kinderen buitenonderwijs volgen. Binnenkort volgen matchgesprekken. “Voor de ouders is het belangrijk te weten waar ze voor kiezen. Dat vind ik ook heel belangrijk voor de leerkrachten met wie ik ga samenwerken. Ik geloof heel erg dat je er echt voor de kinderen kunt zijn, wanneer je als leerkracht goed in je vel zit en basisrust ervaart. Werken in de natuur zal daar positief aan bijdragen. Op dit moment zijn er 19 aanmeldingen. Als er 21 leerlingen zijn, komt er een tweede leerkracht bij.”
Dammerman groeide op in een gezin dat van de natuur houdt. Vakanties werden steevast gevierd in een natuurrijke omgeving. “In mijn studententijd zocht ik de natuur minder vaak op, maar de behoefte kwam vanzelf weer terug. Als ik lange wandelingen maak in bosrijke gebieden, merk ik direct hoe blij ik daarvan word. Ik oriënteer mij op de lucht en de zon in plaats van op Buienradar en Google Maps. Dit soort simpele wijsheden gun ik de nieuwe generatie ook. Door in verbinding te staan met de natuur, werd ik me ervan bewust hoeveel antwoorden ik daar vind. Bij kinderen werkt verbinding maken nog organisch, zij denken niet in kaders en gaan op in het geheel en het speelse.”
De leeractiviteiten van Being The School zijn ontworpen door leerkrachten en sluiten aan op de leerlijnen van het primair onderwijs. De school voldoet daarmee aan de leerplicht voor B3-scholen, maar gaat geen standaardmethodes gebruiken, noch de Cito-toetsen afnemen. “We gebruiken geen boeken met licenties vanuit Malmberg en andere grote corporaties. Ik heb me vaak verbaasd over wat ik daarin lees. Er zijn genoeg fijne boeken die kinderen uitdagen tot breed nadenken. Wat de ouders betreft, is het heel belangrijk dat zij zich betrokken voelen bij de school. Vier keer per jaar houden we bloeigesprekken. We nemen dan een uur de tijd voor de ouders en het kind. Verder zou ik het geweldig vinden als we projectmatig fondsen en donaties kunnen werven. Partijen die denken: wij vinden deze onderwijsvorm mooi en willen dat steunen. Dan kunnen we zo’n potje gebruiken bij gezinnen waarvoor de kosten te hoog zijn, maar die wel heel graag aan ons onderwijs willen deelnemen.”
“Kind moet in contact staan met natuur”
“Het is belangrijk dat kinderen weer in contact staan met de natuur”, stelt Richard Louv, auteur, journalist en docent, in zijn boek Last Child in the Woods. “Hun leervermogen en verbeeldingskracht verbeteren significant”. Hij stelt dat kinderen die te weinig tijd in het groen doorbrengen een ‘natuurtekortstoornis’ hebben en met concentratieproblemen, meer stress, angst en zelfs depressies kampen. David Sobel, een deskundige op het gebied van onderwijs en natuur, vindt het ongepast dat kinderen via schoolboeken worden geconfronteerd met milieurampen. Hij ziet ‘ecofobie’, angst voor ecologische achteruitgang, vooral ontstaan bij mensen die verder afstaan van de natuur. “Mensen die de natuur veel te abstract beleven, vormen juist een probleem. In onze ijver kinderen zich verantwoordelijk te laten voelen voor grote wereldproblemen, snijden we ze van hun wortels af en ontnemen hen plezier en verwondering”, schrijft Sobel. Hij prijst de pionierende pedagogen die zich wereldwijd inzetten voor een uitbreiding van de natuureducatie in en vooral buiten de klaslokalen.
Voor verdere informatie en kennismakingdagen: beingtheschool.nl
Wil je meer weten?
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.