^DeAndereKrant

Wie de Vision Pro-bril opzet, stapt binnen in een nieuwe wereld waarin de echte omgeving – bijvoorbeeld een woonkamer – verder aangekleed wordt met geprojecteerde digitale objecten die echt aanwezig lijken te zijn. In eerste instantie gaat het om het startscherm van de Macbook of iPhone, terwijl de gebruiker daarachter ‘live’ de woonkamer ziet. De bekende pictogrammen uit de ­Applestore zijn te activeren door ze aan te wijzen, via spraak of door het oog erop te focussen. Een bedieningspaneel, zoals muis of toetsenbord, is niet meer nodig. Het is slechts het begin van een reeks nieuwe, nu nog ongekende mogelijkheden.

Met een knop aan de zijkant van de bril, is de echte omgeving – bijvoorbeeld die huiskamer – in meer of mindere mate weg te filteren. “Waarmee de omgeving in potentie te maken is tot een oneindig canvas”, aldus Apple-baas Tim Cook. “Het is computeren in de ruimte (spacial computing – red.).” Het geavanceerde besturingssysteem visionOS kan een volledig kunstmatige, maar levens­echt lijkende omgeving projecteren met de Vision Pro, bijvoorbeeld een strand, een bos of een stad. In een Apple-trailer wordt iemand getoond die op de bank een film kijkt, maar met de bril op zijn hoofd het idee heeft onderdeel te zijn van de scene op het witte doek. “Het voelt echt alsof je deel uitmaakt van de actie”, jubelt Apple.

De ontwikkeling van de Vision Pro sluit naadloos aan bij de parallelle digitale wereld die Facebook in 2021 al introduceerde, de zogenaamde ­meta­verse. Meta – sinds oktober 2021 ook de ­officiële naam van het bedrijf dat in de volksmond nog Facebook is – ­presenteerde toen al in diverse filmpjes zijn gedroomde werkvloer van de toekomst. Personen die in werkelijkheid thuis zijn, die met behulp van geavanceerde techniek in een kantooromgeving bivakkeren, inclusief collega’s. Het zou een hoop tijd, reiskosten en milieuvervuiling besparen, zo luidt de achterliggende gedachte. De Vision Pro lijkt, door het vermogen de techniek augmented reality in te passen, de missing link voor de metaverse, die tot nu toe niet echt van de grond is gekomen.

Online technieuwsplatform RedShark News ziet deze ontwikkeling als iets geweldigs.

“Als we alle recente technische ontwikkelingen samenvoegen, ontstaat een realtime digitale overlay bovenop de natuurlijke wereld. Wat er dan ontstaat, noemen we de metaverse. Met ontwikkelingen als de Vision Pro hoeven we straks geen binaire keuze meer te maken tussen erbinnen of erbuiten. We kunnen er komen en gaan wanneer we willen en het zal de normaalste zaak van de wereld lijken.”

Er zijn vele critici die zich zorgen maken over de ontwikkelingen. Youtuber Moon schetst in de video ‘Vision Pro is worse than you think’ een verontrustende dystopie. “Mensen zullen langzaam in een digitale wereld worden gezogen waar alles beter is. Speel spellen, ontmoet vrienden, ga naar het werk en uiteindelijk ontmoet je geliefde in dit nieuwe universum. Hoe meer mensen horen dat het aantrekkelijk is, hoe meer mensen inpluggen door de fear of missing out. Op een gegeven moment zal de Vision Pro net zo nodig zijn om te functioneren in de maatschappij als een smartphone nu is. Stel dat jij er geen wilt en je bent daardoor niet in staat de belangrijke Vision Pro-vergadering bij te wonen, dan word je misschien niet eens meer aangenomen.”

Michael Rechtenwald, schrijver van het boek Google Archipelago: The digital Gulag and the simulation of freedom, spreekt in The Defender van The Children’s Health Defence, de Amerikaanse activistengroep van presidentskandidaat Robert Kennedy jr., zijn vrees uit voor potentieel verslavingsgevaar, vooral onder kinderen. “De kans op verslaving aan zo’n gesimuleerde realiteit is groot. Het zal de psychosociale ontwikkeling waarschijnlijk negatief beïnvloeden, zo niet onherkenbaar verstoren.” Hij verwacht dat de gedragsbeïnvloeding die door de huidige social media al groot is, nog eens exponentieel vergroot zal worden als kinderen de bril op hun hoofd krijgen. Ook Jon Rappoport, onderzoeker en auteur van het boek The matrix revealed, waarschuwt voor de gevaren bij de jeugd en jongeren. “Vision Pro is een stand-in voor de eigen verbeelding van de gebruiker. De dromen van een kind, die hem voortstuwen om wat te bereiken in deze wereld, zullen verdwijnen in een bubbel. Dat is een misdaad en een tragedie op zich.” Hij ziet The Matrix (1999), een Hollywoodfilm over een samenleving die opgesloten zit in een digitale gevangenis zonder zich daarvan bewust te zijn, voor zijn ogen ontstaan.

Rechtenwald stelt dat de uitvinding van Apple – een bedrijf dat nauw samenwerkt met de Amerikaanse en Chinese overheid – eveneens een mogelijke propagandatool is. “Vision Pro laat media overlappen met het natuurlijk waarnemingsveld van de mens. De kunstmatige realiteit kan en zal waarschijnlijk worden gebruikt om interpretaties van elementen die in overeenstemming zijn met officiële verhalen van de overheid en het bedrijfsleven naar voren te brengen. Het kan zo dienen als een uitbreiding van massamedia, direct naar de waarnemingsvelden van individuen. Het advertentiepotentieel in deze kunstmatige realiteit is groot. De uitvinding vergemakkelijkt heimelijke of zelfs flagrante propaganda.”

Volgens professor Scott McCullough van de Indiana Wesleyan University, die onderzoek doet naar gezondheids- en privacykwesties van elektromagnetische apparaten, brengt de komst van Vision Pro ook privacy- en gezondheidsgevaren met zich mee. “De headset heeft een heleboel sensoren en reactieve componenten, waaronder Led en Lidar”. Deze technieken kunnen ogen en oren van mensen schade berokkenen. Ook kan het apparaat mogelijk de blootstelling van de gebruiker aan draadloze radiofrequente straling verhogen, stelt McCullough: “Er zijn studies die duiden op hersenbeschadiging, dementie en de ziekte van Alzheimer als gevolg daarvan. Apple is tot nu toe erg geheimzinnig over de specificaties, dus speculatie is alles wat we hebben.”

Het grootste gevaar van de hele ontwikkeling, is volgens Rechtenwald dat de Vision Pro de deur opent voor mensen die het moeilijk hebben in het leven “om te ontsnappen aan de echte wereld” door simpelweg hun bril op te zetten en zich zo af te sluiten voor de realiteit. Apple-baas Cook zegt zich bewust te zijn van deze mogelijke ‘isolatie’, maar brengt ertegenin dat “dit apparaat juist mensen over de hele wereld zal verbinden met elkaar”.