^DeAndereKrant

NBD Biblion heeft aangekondigd haar boekrecensies niet langer door mensen te laten schrijven. NBD Biblion is de Nederlandse bibliotheekorganisatie en iedere boekenuitgever die wil dat de bibliotheken zijn boeken inkopen, stuurt van elk boek dat verschijnt twee exemplaren ter recensie op naar NBD Biblion. Vervolgens geeft iemand uit NBD’s pool van zo’n 700 recensenten zijn of haar mening, en dat in 1100 tekens. Best lastig, lijkt me. Ter vergelijking: deze column heeft ongeveer 3700 tekens, zonder spaties. Op basis van die mening kopen de bibliotheken dat boek in of niet. Het gaat jaarlijks om zo’n 15.000 titels. Zo ging het dus voorheen.

Mijn tweede roman, het oorlogsverhaal Van de liefde en de zee, kreeg in 2019 een uitstekende recensie en de bibliotheken kochten zo’n 120 exemplaren in. Dat is geen bestselleraantal, maar toch zeer welkom. Mijn derde, ‘coronakritische’ roman Oogst van de angst, verscheen in april 2021 en werd de grond in geboord. De recensent was een rechter uit Limburg die ook na zijn pensionering meende het establishment te moeten verdedigen. (Ter opfrissing: “Het establishment werd het establishment door alle land en bezittingen van de armen te stelen, zichzelf titels toe te kennen en vervolgens ter bescherming een legertje zwakzinnige hielenlikkers aan te stellen”, aldus wijlen Tony Benn, Engelsman, voormalig minister en 47 jaar lang parlementslid voor Labour.) Ik protesteerde tegen de overduidelijk vooringenomen recensie en kreeg door NBD Biblion een second opinion toegezegd, die nooit is verschenen.

En nu heeft NBD-directeur Nina Nannini niet alleen de ­gepensioneerde Limburgse magistraat, maar alle besprekers van bibliotheekboeken naar het recensentenequivalent van Huize Avondrood verbannen. Heet dat wellicht Dood op Krediet? Voortaan gaat één eenzame entiteit, die schuilgaat achter het pseudoniem AI, Artificial Intelligence, kunstmatige intelligentie (KI), alle recensies schrijven. En ik vroeg alleen maar om een second opinion!

Maar serieus, steeds vaker lees ik dat kunstmatige intelligentie zo ver ­ontwikkeld is, dat ‘het’ inmiddels intelligenter is dan de mens. Geen kunst, zou ik zeggen, als je ziet hoe de meerderheid van de mensheid de afgelopen twee jaar op een stevige griep heeft gereageerd. Die mensen hebben zich ook nog eens laten injecteren met een serum dat, volgens de bijsluiter die Pfizer onder gerechtelijke dwang heeft moeten openbaren, een zekere achteruitgang van de intelligentie tot gevolg heeft. En hoelang zijn er al systemen in werking die het zelfstandig denkvermogen van de mens aantasten? Televisie, onderwijs, computers? Zo kan ik ook iets creëren dat slimmer is dan ‘de mens’! En toch… AI heeft tegen een gemiddeld intelligent en zelfstandig denkend mens geen schijn van kans. Die trekt gewoon de stekker van het ding eruit.

De stap van NBD Biblion is er één in een lange lijst manoeuvres in de richting van totale controle door het establishment. Over zeven, acht maanden heeft NBD Biblion geen gepensioneerde hielenlikker meer nodig om mijn vierde, opnieuw establishmentkritische roman Toen de kraaien… neer te sabelen, dat doet dan het strak geprogrammeerde ‘ding’, KI (Kill Insubordination?). Stinkt minder dan boeken verbranden. Of niet?

De directeur die leiding heeft gegeven aan deze ontmens(elijk)ing, Nina Nannini, heeft er veel kritiek mee geoogst. Terecht. Volgens haar Linkedin-profiel is ze een Highly driven enthousiastic transformation manager. Empower and inspire people to change, work hard and meet goals in a respectful, and pleasant way. (Engels, Nina!) N.N. lijkt me bij uitstek iemand die door AI vervangen kan worden en ik wed dat als dat superslimme ding het voor het zeggen had gehad, mensen de recensies van NBD Biblion waren blijven schrijven. Zoals vroeger. Zoals het hoort.