^DeAndereKrant

Vrij zijn de Friezen al sinds mensenheugenis. De Friese landen langs de Noordzee, die oorspronkelijk van Vlaanderen en later van het IJsselmeer tot aan Denemarken liepen, werden in Romeinse en middeleeuwse bronnen Frisia genoemd. In de middeleeuwen weken deze af van de meeste andere Europese gebieden. Hier was namelijk geen landsheer (een graaf of een hertog) die het land centraal bestuurde. De Friezen bestuurden zichzelf. Elk jaar kozen ze uit hun midden een rechter-bestuurder die een van de vele landsgemeenten een jaar lang bestierde. En drie keer per jaar kwamen de vrije mensen bij elkaar op het Thing, een soort parlement annex rechtsvergadering, waar ze politieke en juridische beslissingen namen.

Middeleeuwse Friese teksten vertellen niet alleen hoe de Friezen hun vrijheid verkregen door dapper te vechten, maar ook dat die vrijheid voor eeuwig was. Zij dachten daarbij aan hun kinderen en de kinderen van hun kinderen. Of zoals de Oudfriese teksten het zeggen: de Friezen verkregen hun vrijheid voor thi berna and thi uneberna (de geborenen en de ongeborenen) en voor altijd: to mannes liif ende to landes leghere (zo lang als de mensen leven en het land bestaat). Ook ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was Friesland een autonome provincie. Het is pas sinds de opname in het Koninkrijk der Nederlanden in 1815, dat Friesland niet langer autonoom is.

De Friezen stonden bekend als een rijk en machtig volk. Ze waren eeuwenlang autonoom. De verschillende Friese landen langs de kust van de Noordzee waren mini-republieken, die aan geen enkele vorst onderworpen waren. Deze periode staat daarom ook wel bekend als de Friese Vrijheid. Zonder overheersers regelden zij alles onder elkaar. De dragers van deze Friese Vrijheid waren de vrije mensen en de edelen. Als groep werden zij in het middeleeuwse Fries, met fria fresa of ‘vrije Fries’ aangeduid. Deze groep bestond uit een brede laag van vrije mensen, in het Oudfries friling, en een kleinere toplaag van edelen, etheling genoemd. Naar deze vrije Friezen is de Friling genoemd.

Vaste bestanddelen van de Friese economie zijn al eeuwenlang veeteelt en handel. Vanwege die handel in het gehele Noordzeegebied werd die zee mare Frisicum of Friese zee genoemd. Om handel te drijven gebruikten de Friezen kleine zilveren munten die zij penning noemden (net als de Engelsen de penny kenden). Daarom is de benaming vrijheidspenning niet alleen een verwijzing naar het moderne gebruik van het woord, maar ook een herinnering aan vervlogen tijden, toen een penning nog gewoon een munt was om mee te betalen.

Met de Friling is vrijheid nu dus in zilver gemunt. Het is een penning (munt) van puur zilver (99,9 procent) en weegt precies één troy ounce (31,1 gram), het standaardgewicht voor zilveren munten. De penning heeft meerdere bijzondere eigenschappen. De meest in het oog springende zijn het woord “vrijheid” in verschillende Friese talen en de verkorte versie van de eerste ‘keur’ van de Zeventien Keuren, de oudste rechtstekst van de Friezen die door henzelf is opgesteld, stammend uit de late tiende of vroege elfde eeuw na Christus. De tekst kan gezien worden als de Declaration of Indepence van de Friezen en somt de rechten en privileges op die de Friezen claimden ten opzichte van het Heilige Roomse Rijk.

Binnen Frij Fryslân wordt tevens hard nagedacht en reeds gewerkt aan een uitwisselingssysteem dat de menselijke waarde weer voorop plaatst. Geld, waarde en uitwisseling zijn zeer complexe concepten. Onze financiële systemen zijn door de millennia heen altijd onderhevig geweest aan veranderingen. In de huidige tijd zijn deze systemen volgens Frij Fryslân echter onmenselijk geworden, onverzadigbaar en zelfs too big to fail. ­Momenteel zien we wereldwijd grote veranderingen. De BRICS-landen gaan terug naar de goudstandaard en laten andere assets aan hun munt ten grondslag liggen. Crypto blijkt het hele systeem in de war te kunnen schoppen en mensen worden na privatiseringsgolven ineens geconfronteerd met de prijsoorlogen op de markt.

Als we kijken naar historische crises, is te zien dat edelmetalen en met name goud en zilver altijd de commodities waren waar mensen op terugvielen, in ieder geval tijdelijk. Om voorbereid te zijn op een dergelijke situatie, kan het handig zijn enig zilver te bezitten. Maar dat is niet het belangrijkste doel van deze munt. De munt is een statement voor vrijheid. Vrijheid in het verleden, het heden én de toekomst.

De Friling wordt op dit moment door de producent verwerkt en zal naar verwachting nog voor het einde van het jaar geslagen en geleverd worden. De munt is nu al te bestellen in de online webshop.