^DeAndereKrant

Harry van Bommel (1962) werd in 1994 raadslid voor de SP en belandde in 1998 bij de SP-fractie in Den Haag. Hij profileerde zich in de jaren daarna als een van de vertolkers van het tegengeluid bij de Nederlandse referenda rond de Europese Grondwet (2005) en het EU-Oekraïne Associatieverdrag (2017). In 2016 zei hij al in interviews al dat “we Oekraïne kapotmaken”. In 2017 vertrok hij uit Den Haag. Hij zegde zijn lidmaatschap van de SP op vanwege een gebrek aan zelfkritiek bij de partij, zo liet hij weten.

Hij koos voor een baan in de luwte als beleidsmedewerker van de Gemeente Zwolle, maar zo nu en dan laat hij van zich horen. Nadat op 14 december 2023 de Europese Raad had besloten onderhandelingen te beginnen met Oekraïne, Moldavië en Georgië voor toetreding tot de EU, veroordeelde hij wat hij noemde deze “confrontatiepolitiek”. De drie ex-Sovjetrepublieken voldoen volgens hem niet aan de ‘Kopenhagen-criteria’, die onder andere staan voor een stabiele democratie en een functionerende markteconomie. Ze hebben alle drie afgescheiden Russische regio’s binnen hun internationale grenzen en dat vergroot de kans op nog scherpere polarisatie met Rusland.

Er moet niet de fout gemaakt worden, net als met Cyprus is gebeurd, dat landen die een intern conflict hebben, deel worden gemaakt van de EU. Eerst de conflicten oplossen voordat je serieus gaat praten over lidmaatschap van de Europese Unie.

Ja, het heeft allemaal met elkaar te maken. Het associatieakkoord was zeer vergaand en een opstap naar het lidmaatschap van de EU waar nu over wordt gesproken. Het was een voorlopig alternatief, omdat in de EU onvoldoende draagvlak was voor het lidmaatschap van Oekraïne. Langs de lat van de ‘Kopenhagen’-toelatingscriteria kan Oekraïne helemaal geen lid worden. Ik was bij de verkiezingen waarbij Janoekovitsj president werd. (Janoekovitsj was pro-Russisch en probeerde goede relaties te onderhouden met zowel Rusland als de EU – red.) Die is afgezet in de Maidanrevolte. Dat mag geen staatsgreep heten, maar was het wel. Deze crisis is door het Westen aangemoedigd.

Volgens mij is dat een feit. Men heeft Rusland altijd gezien als risico. De kern van de Navo is artikel 5: de collectieve verdediging. Als de bipolaire wereldorde niet meer bestaat, waarom heb je dan nog een Navo nodig? De Amerikanen hebben zich altijd verzet tegen de opkomst van Europa, mede omdat het verwijdering zou kunnen geven. 2008 is daarin een belangrijk jaar. Op de Boekarest-top is toen besloten dat Oekraïne en Georgië ooit lid van de Navo konden worden en dat had direct negatieve consequenties. Georgië begon vlak daarna een militaire operatie in Zuid-Ossetië, die door Rusland militair werd afgeslagen.

Als Amerika zijn steun voor Oekraïne intrekt, is de oorlog voorbij. Ik kijk alleen liever naar onze eigen rol. We leveren nu voor bijna twee miljard aan wapens. Die westerse wapenleveranties zijn olie op het vuur. We worden steeds meer die oorlog ingezogen.

Joe Biden komt zeer onzeker over. De filmpjes op internet spreken boekdelen. En Donald Trump maakt zich op. Hij heeft op een paar cruciale punten groot gelijk: onder zijn bewind zijn geen nieuwe buitenlandse oorlogen begonnen. De Navo is volgens hem achterhaald. Deze organisatie is voortgekomen uit de Koude Oorlog en functioneert nu niet meer als collectieve verdedigingsorganisatie. De Navo is nooit afgestapt van de oude Oost-West-tegenstelling in de Koude Oorlog. Het is onderdeel van een probleem en veroorzaker van nieuwe problemen geworden.