^DeAndereKrant

Allard Andela, van stichting Samenleving Landbouw Natuur (SLN) en afgestudeerd aan Wageningen in voedselsystemen, schetst de enorme uitdagingen waarvoor de nieuwe minister staat. “De vorige regering heeft een berg complexe dossiers achtergelaten, waarbij de nadruk te veel lag op transitie zonder verdienmodel en stikstofmodellen die meer schaden dan helpen. Met nieuwe aandacht voor innovatie, vakmanschap en harmonisering van normen met buurlanden, kan er een realistischer beleid gevoerd worden. Dit vereist echter dat oude ambtenaren, die eerder sceptisch waren, meewerken of plaatsmaken”, stelt Andela.

Hij voegt toe dat de eerste honderd dagen cruciaal zullen zijn: “Directe aanpassingen in de Stikstof en Natuurherstelwet, en snelle herinrichting van Natura 2000-gebieden zijn nodig. Deze stappen kunnen al voor het einde van het jaar in gang gezet worden, mits er voldoende politieke wil en ambtelijke medewerking is.” De kans op succes is er: “De combinatie van Wiersma’s gedetailleerde dossierkennis als voormalig gedeputeerde in Fryslân en Rummenie’s diplomatieke achtergrond, lijken een strategische zet voor het aanpakken van de complexe uitdagingen binnen LVVN.”

Bart-Jan Oplaat, ambassadeur Landbouw bij Code Oranje en pluimveehouder, geeft aan gematigd optimistisch te zijn: “Ongeacht wie de minister is, het aanpakken van verouderde beleidsvoering en het tegengaan van ongefundeerde rapporten zal een uitdaging zijn. De bureaucratie is diepgeworteld en het veranderen van koers is als het draaien van een olietanker.” Toch geeft Oplaat aan goede hoop te hebben, ongeacht wie de nieuwe minister is. “Femke Wiersma is ter zake kundig. De vraag is: kan zij de vierde macht aan? Dat zal voor iedereen op die post gelden, daar gaat ze een zware kluif aan krijgen. Tot nu toe zijn er aldoor rapporten gerealiseerd die beleidsondersteunend zijn. Rapporten die het narratief tegengaan worden in de la gelegd. Een voorbeeld: hoe vaak heeft minister van der Wal niet gezegd: ‘De natuur staat op omvallen!’ Bij het recente kortgeding van Greenpeace tegen de Staat over snellere stikstofreductie zei de hoogste ambtenaar van het LNV Dik Bal iets heel anders. Namelijk dat de natuur helemaal niet op omvallen staat. Hij zei dit tegen de rechter, die op 6 juni een uistpraak deed in het voordeel van de boeren en in het nadeel van GreenPeace. Wat bijzonder is, is dat prompt daarna een rapport kwam van het RIVM, waarin staat dat de natuur wel op omvallen staat. Ik denk dat de minister het niet in een keer 180 graden gedraaid zal krijgen. Dat zie je op heel veel departementen. Als je ziet hoeveel ambtenaren niet voor een PVV’er willen werken bijvoorbeeld. Dat is diep triest. Je bent dienend aan het volk. Als je dat niet wilt, neem dan ontslag.”

Arnold van Woerkum, regeneratief boer en voorstander van kringlooplandbouw, benadrukt het belang van een inhoudelijk sterke minister: “We hebben een sterke minister nodig die het ministerie kan leiden met de juiste en feitelijke gegevens. Alleen dan kunnen we echte veranderingen teweegbrengen in hoe we met onze natuur en landbouw omgaan.” Hij memoreert: “Cees Veerman was een sterke minister (van 2002 tot 2007 - red.) en Henk Bleker (2010 tot 2012 - red.) ook. Je hoefde het niet altijd met ze eens te zijn, maar ze stonden er wel. Met kennis van zaken. Ik denk dat we zo’n persoon nodig hebben. Anders gaat het ambtenarenapparaat dat geen kennis van zaken heeft, maar wel regeert, de lijn uitzetten. Dan blijven de problemen zich opstapelen.” ¾

De stichting Samenleving Landbouw Natuur publiceerde het boek ‘Eerlijke verhalen, boer en burger aan het woord’ met interviews met deskundige boeren en burgers. Boeren vertellen over hun bedrijf in samenhang met de natuur en hun regio. De experts geven hun visie over de toekomst van landbouw en natuur. Het boek is nog te bestellen via samenlevinglandbouwnatuur.nl