^DeAndereKrant

Dat weten we niet. Het is een groot, ongecontroleerd experiment, het wordt niet onderzocht. Maar uit gecontroleerde experimenten met proefdieren weten we dat de eerste generatie gmo’s zowel giftige als allergene effecten veroorzaakten. De gmo’s waren met name giftig voor de nieren en lever, en gaven immuunreacties. Dat is zorgwekkend, want vooral onder kinderen nemen voedselallergieën toe. Ik denk dat dit in de EU niet aan de gmo’s kan worden toegeschreven, want die zijn maar in beperkte mate beschikbaar. Maar in de VS eten mensen veel genetisch gemanipuleerd voedsel. Ik ken kinderartsen die biologische, non-gmo diëten voorschrijven met opmerkelijk resultaat.

Ook dat weten we niet, want niemand doet onderzoek naar de risico’s van de nieuwe gmo’s. Dat geldt trouwens zowel voor gezondheids­effecten als voor verspreiding in de natuur. Er is niemand die de dierstudies doet, die wel bij de traditionele gmo’s zijn uitgevoerd. De houding van de Europese Commissie verbaast me. Ze stellen dat deze nieuwe genetische manipulatietechnieken vergelijkbaar zijn met natuurlijke processen en dat ze daarom gedereguleerd kunnen worden. Echter, we hebben alle reden om aan te nemen dat ze risico’s met zich meebrengen als traditionele gmo’s. We weten het niet. Daarom zouden we juist goede risicoschattingen moeten maken, op basis van experimentele data.

Daar is veel over bekend. Dat onderzoek werd uitgevoerd door onafhankelijke wetenschappers, niet door de ontwikkelaars. Het pesticiden verbruik nam met gmo-gewassen enorm toe en dat heeft zijn weerslag gehad op verschillende insectensoorten, waarvan sommigen bijna niet meer voorkomen. Door kruisbestuiving vermengen gmo’s zich ook met natuurlijke planten. De gmo’s zijn gemaakt om pesticiden te weerstaan, maar die eigenschap verspreidt zich dan ook naar wilde planten. Dat ‘superonkruid’ krijgen de boeren dan zelfs mét pesticiden niet meer weg. De reactie van de biotechsector op glyfosaat resistent onkruid, is nieuwe gewassen creëren die tegen meerdere soorten pesticiden kunnen. Daarnaast waaien bij zwaar sprayen de pesticiden soms over en doden dan aanliggende gewassen. In Argentinië, rond de plekken waar veel gmo-soja groeit, is het bekend dat er onder de bevolking meer geboortedefecten en kankers voorkomen.

De gmo-bomen zijn niet op de markt beschikbaar, volgens mij zijn deze met traditionele genetische manipulatie gemaakt. Die ontwikkeling roept veel weerstand op. Het editen van vee gebeurt al wel, maar dat is geen succesverhaal. In de VS ontwikkelden ze koeien zonder hoorns, en zeiden dat er geen neveneffecten waren opgetreden. De media namen die claims kritiekloos over. Maar toen een wetenschapper van de Amerikaanse voedselautoriteit FDA de genetische sequenties nakeek, bleek het bacterieel DNA te bevatten, dat resistent was tegen meerdere soorten antibiotica. De praktische implicaties van zo’n modificatie is dat die genen via bacteriën kunnen verspreiden, waardoor antibiotica­resistentie, die al een probleem vormt, nog meer toeneemt. De ontwikkelaars hebben toen hun uitvinding van de markt gehaald. Zo’n ontwikkeling laat zien dat er onvoorziene effecten zijn. Hoe gaan we die tijdig afvangen? Want de houding van de Commissie is nu: als we niet kijken, dan vinden we het ook niet.

Al die nieuwe technieken, laboratoriumvlees, laboratoriummelk maken meestal gebruik van genetische manipulatietechnieken. En dat brengt risico’s met zich mee. Ik heb anekdotische verhalen gehoord van mensen die nepvlees probeerden en er erg ziek van zijn geworden. Bij dit soort productieprocessen weten we gewoon nog niet: wat voor proteïnes worden er aangemaakt? Er kunnen hele nieuwe stoffen in voorkomen die nooit eerder in de voedselvoorziening zijn voorgekomen.

Waarschijnlijk wel. Ze willen geen barrières voor het introduceren van nieuwe producten. Als je die wegneemt, dan komen alle risico’s bij de burgers te liggen, terwijl de bedrijven winst maken.

De EU-wetgeving heeft als model gediend voor veel andere landen. Er zijn wereldwijd veel landen die naar de EU kijken en de EU volgen, ook vanuit praktisch oogpunt, omdat ze toegang willen tot de markt. Als de EU gaat dereguleren, dan zullen velen volgen.

Deel 1 van dit interview: deanderekrant.nl/nieuws/genetische-manipulatie-gaat-om-controle-van-voedsel-niet-om-duurzaamheid-2022-10-31

Achtergrondinformatie: gmwatch.org/en/20012.gmo-myths-and-facts-what-they-don-t-want-to-tell-you-about-genetically-modified-crops-and-foods

Petitie wetenschappers: ensser.org/publications/ngmt-statement