^DeAndereKrant

Het patroon van de vogelgriep komt bekend voor. Paniek wordt aangewakkerd met pcr-testen. Waar bij Covid gezonde mensen in lockdown werden geplaatst, worden met de vogelgriep gezonde dieren massaal geruimd. De uitweg die wordt geboden: massavaccinatie.

Wereldwijd zijn er sinds oktober 2021 maar liefst 272 miljoen vogels geruimd, ter bestrijding van de vogelgriep. Sinds 5 oktober 2022 geldt in Nederland voor ‘risicovogels’ (kippen, kalkoenen, ganzen en eenden) een landelijke ophok- en afschermplicht. Dit betekent dat de vogels binnen, in een afgesloten ruimte moeten verblijven. De gedomesticeerde vogels zijn dus al maanden in lockdown.

De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) onderzoekt verdachte bedrijven met een team van specialisten. De genomen monsters worden vervolgens in Wageningen onderzocht op virussen. Net als bij mensen, wordt de vermeende aanwezigheid van het virus aangetoond met een PCR-test, die niet geschikt is voor het stellen van medische diagnose, en tijdens de corona­crisis is ingezet om het idee in stand te houden dat er een pandemie heerste. De PCR-waarden werden gemanipuleerd om ‘besmettingen’ te kunnen blijven rapporteren en op te voeren, zo is inmiddels duidelijk geworden. Dat lijkt nu weer te gebeuren met de vogelgriep.

Wanneer het onderzoeksteam in de monsters het hoog pathogene vogelgriepvirus vinden, wordt het bedrijf verplicht geruimd. Als er pluimveebedrijven in de buurt zijn binnen een straal van 1 kilometer, dan kan het gebeuren dat deze ook preventief geruimd worden. Bedrijven met pluimvee in een straal van 3 kilometer worden ook getest, en binnen een straal van 10 kilometer geldt een vervoersverbod van onder andere vogels en eieren.

De media berichten regelmatig over miljoenen vogels die aan de vogelgriep zouden zijn overleden. Dat is misleidend, want het gaat voornamelijk over vogels die geruimd zijn. In oktober 2022 bericht de NVWA dat er in Nederland sinds oktober 2021 bijna 6 miljoen vogels geruimd zijn, in Europa in totaal 50 miljoen vogels.

Maar hoe gevaarlijk is de vogelgriep eigenlijk? Is het echt nodig zoveel gezonde dieren te doden om ‘besmetting’ te voorkomen? Pluimveeboer Piet Baars maakte een ruiming mee. Hij is erg begaan met het welzijn van zijn kippen, die hij naast de gangbare zorg gezond houdt met een preventieve behandeling met gevitaliseerd water, probiotica en voeding die rijk is aan mineralen. Op de vraag of alle dieren ziek waren, antwoordt hij: “Nee, hoogstens een paar. Die neem ik normaal gesproken apart, die behandelen we. De meeste redden het dan.” De autoriteiten staan niet open voor alternatieve oplossingen. “Je staat met je rug tegen de muur”, vertelt hij geëmotioneerd.

Joe Salatin, een van ’s werelds bekendste ‘eco-boeren’, waarschuwt in een artikel Why are the chickens so sick? voor het blind volgen van het voorgeschotelde narratief: “Weinig van de vermoorde vogels hadden symptomen of pijn. Wanneer één kip in een boerderij waar er miljoenen gehuisvest zijn positief test, komt de overheid met man en macht. Alle vogels worden dan omgebracht.”

Salatin wijst erop dat er in het wild altijd vogels zijn die de griep overleven en weerstand opbouwen tegen de ziekte: “Het beleid van massa-exterminatie zonder te kijken naar immuniteit en zonder te onderzoeken waarom sommige vogels ziek worden en andere niet, is waanzinnig”. Die immuniteit wordt juist vernietigd door vogels in gigantische aantallen in industriële leefomstandigheden te houden. Daarom pleit hij voor een radicaal andere oplossing: “Laat de ziekte zijn verloop hebben. De overlevers kunnen we dan verder fokken.”

Hij benadrukt het welzijn van de dieren en hygiëne in stallen. Elk dier heeft een optimale groepsgrootte en een natuurlijke omgeving waarin het zich senang voelt. Zodra die groepsgrootte wordt overschreden en dieren zich anderszins in onnatuurlijke omstandigheden bevinden, worden ze ongelukkig en ongezonder.

Maar de rigoureuze bestrijding van de vogelgriep dient wellicht een ander doel. Deze nieuwe pandemie past namelijk naadloos in de One Health-benadering die vanaf 2008 is ontwikkeld door de internationale gezondheidsautoriteiten, met name de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de diergezondheidstak van de VN (WOAH), de landbouw- en voedingstak van de VN (FAO), en het VN-milieuprogramma (UNEP). Zij hebben de afgelopen vijftien jaar, samen met particuliere ­geldschieters als de Rockefeller Foundation en de Bill & Melinda Gates Foundation, en met onderzoeksinstellingen in de hele wereld, waaronder de universiteit van Wageningen en de Erasmus Universiteit, een uitgebreide ‘gezondheidsinfrastructuur’ opgebouwd die vooral is gericht op controlemaatregelen als vaccinaties.

In een omschrijving van het overkoepelende One Health High Level Expert Panel (OHHLEP), waarvan namens Nederland professor Marion Koopmans deel uitmaakt, staat ‘One Health’ voor een “geïntegreerde, uniforme benadering die gericht is op het duurzaam balanceren en optimaliseren van de gezondheid van mensen, dieren en ecosystemen”. Volgens een recent artikel in het gezaghebbende medische tijdschrift The Lancet leidt dit One Health-principe tot een “revolutionaire verandering van perspectief”, waarbij de mens niet langer primair is, maar “al het leven gelijk is en van gelijk belang”. Bedreigingen voor de mens zoals Covid vloeien hierdoor over in bedreigingen voor het dier, zoals de vogelgriep, en het milieu, zoals klimaatverandering. Het wordt hierdoor mogelijk maatregelen op te leggen aan mensen, ook al worden alleen de dieren of het milieu rechtstreeks bedreigd.

Eén van de speerpunten van de One Health-benadering is het bestrijden van zoönosen – ziekten die van dieren op mensen kunnen overspringen. Al een tijd wordt via de massamedia het narratief verspreid dat dit bij vogelgriep wel eens zou kunnen gebeuren. Eerst kwamen de berichten dat de vogelgriep zich niet tot vogels beperkt, maar dat nu ook zoogdieren ziek worden: “Vogelgriep treft ook zoogdieren: risico voor de mens”, berichtte de NOS op 3 januari 2023. Op 12 januari meldde de NOS dat het virus nu ook een mens heeft getroffen: “In Ecuador werd deze week een 9-jarig meisje opgenomen op de intensive care van een ziekenhuis in Quito. Zij was ernstig ziek door besmetting met de virusvariant H5N1”.

De New York Times waarschuwde op 8 februari dat de vogelgriep zich herhaaldelijk verspreidt naar zoogdieren, zoals vossen, wasberen, beren en nertsen. Vooral de nertsen zijn een probleem, want ze zouden verhoogd ‘zoönotisch potentieel’ hebben. “Nertsen pikken sneller virussen op van andere dieren en ontwikkelen nu ook varianten die op mensen overspringen”, berichtte de Britse krant The Guardian op dezelfde dag in het artikel Be warned: the next deadly pandemic is not inevitable, but all the elements are in place (Wees gewaarschuwd: de volgende dodelijke pandemie is niet onvermijdelijk, maar al de elementen zijn aanwezig).

Het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) en andere autoriteiten wijten verspreiding van het virus aan wilde vogels. De boeren zouden via hun schoenen het virus verder verspreiden. Maar ook voor wilde dieren kunnen mensen een ­gevaar zijn, volgens het WOAH jaarrapport Protecting wildlife health by enhancing surveillance systems uit 2022: “Ziektekiemen die door mensen worden verspreid, kunnen verwoestend zijn voor bedreigde of kwetsbare soorten”.

De implicatie is dat wilde vogels een gevaar vormen voor vee en mensen, mensen een gevaar voor de natuur, en de dierhouderij een bron is van virusuitbraken – dit op basis van positieve PCR-testen. Zo lijken de ingrediënten voor nieuwe vaccinatiecampagnes en lockdowns klaar te liggen. Het is mogelijk dat mensen niet meer naar buiten mogen of geen natuurgebieden mogen betreden, om de planetaire gezondheid te beschermen. De wijzigingen in de Wet publieke gezondheid waarover de Eerste Kamer op 16 mei stemt, en de voorgestelde wijzigingen in de International Health Regulations (IHR) van de WHO, zorgen ervoor dat alle maatregelen volgens de wet mogen worden genomen. Bescherming van de grondrechten van mensen staat niet langer voorop.