^DeAndereKrant

Inderdaad, fiatvaluta als de dollar en de euro zijn iets waard, omdat overheden hun burgers verplichten ze te gebruiken om hun boodschappen en belastingen ermee te betalen. Zonder die dwang zouden ze hun waarde snel verliezen, want ze zijn niet gedekt door iets wat mensen waardevol vinden. Vroeger waren bankbiljetten tenminste inwisselbaar bij de bank voor een vaste hoeveelheid edelmetaal, nu niet meer. Terwijl u en ik hard moeten werken om ons geld te verdienen, kunnen politici en hun centrale bankiers honderden miljarden uit het niets creëren door wat cijfers in te typen in een computer. Dan moeten burgers gewoon maar wat harder werken om hun koopkracht te behouden.

Bitcoin wordt niet gedekt door een edelmetaal en ook niet door mensen met wapens, dus hoe kan het toch waarde hebben? Elke bitcoin is immers een simpele reeks tekens die je nergens anders voor kunt gebruiken. De niet-monetaire waarde ervan is nul, want in tegenstelling tot bijvoorbeeld goud kun je het niet gebruiken in elektronica of om je tanden te laten glimmen.

Veel economen hebben hun hoofd hierover gebroken, waarom deze cryptomunt toch zoveel waard kan zijn. Sommigen dachten namelijk dat geld alleen kan ontstaan uit iets wat al verhandeld werd en waarde had, zoals schelpen of edelmetalen. Anderen vonden dat geld een overheid vereist die erachter staat. Maar de bitcoinprijs is het bewijs dat beiden niet nodig zijn. In dat opzicht is deze monetaire innovatie zonder precedent en mag menig economieboek herschreven worden.

Bitcoin is iets waard, juist omdat dwang geen rol speelt, omdat iedereen mee mag doen, omdat niemand zomaar nieuwe munten kan creëren of transacties kan blokkeren. De euro heeft waarde door dwang, bitcoin heeft waarde door vrijheid. In een wereld waarin vrijwel alle landen vrolijk hun zelfbedachte nationale munt opdringen aan hun burgers en nog vrolijker de waarde ervan verlagen door de geldpers aan te zetten is er een gigantische behoefte aan eerlijk, neutraal en hard geld ontstaan.

Bitcoin kent geen centrale autoriteit die de boel kan bedriegen of tegoeden kan bevriezen. Wereldwijd houden duizenden onafhankelijke computers hetzelfde kasboek bij, de block chain. Daarin staat hoeveel elk bitcoinadres heeft en welke transacties sinds 2009 hebben plaatsgevonden. Iedereen met zo’n adres heeft in principe ook de bijbehorende geheime sleutel, waarmee zijn of haar digitale eigendom veilig en zeker kan worden overdragen. Iedereen mag de volledige lijst van overschrijvingen inzien. Iedereen mag een kopie van het kasboek op een laptop draaien en zo meedoen met het valideren van alle transacties.

Daarmee is voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid een geldsysteem ontstaan dat zo open, neutraal en integer is, dankzij het internet en cryptografie.

Doordat bitcoin geen fysiek ding is kan het de zekerheid geven dat jouw munt van jou is en dat niemand het af kan pakken. Door de cryptografische versleuteling van alle bitcoins in het kasboek, kunnen alleen de afzonderlijke eigenaren die verhandelen. Daarentegen kun je goud, tafels of aardappelen niet versleutelen. Als een kasboek zou bijhouden wie hoeveel goud heeft, dan mag het er nog zo onwrikbaar staan, maar zorg vervolgens maar eens dat je aan je goud komt als dat ergens bij een bank staat opgeslagen. Bitcoin kent dit probleem niet, omdat het louter data is.

Wellicht denkt u dat het desondanks toch wel vreemd is, want de computercode van bitcoin kan vrijelijk door iedereen worden gekopieerd om bitcoin-klonen te maken. Zo zijn sinds 2009 meer dan tienduizend andere digitale munten ontstaan in de cryptowereld, allemaal met hun eigen speciale eigenschappen. Waarom is bitcoin dan zoveel meer waard dan alle andere cryptomunten? Dat leg ik uit in mijn volgende column.

Frank Karsten is schrijver van De Discriminatiemythe (2018) en co-auteur van De Democratie Voorbij (2011). Hij heeft geen financiële belangen in bitcoinbedrijven. Reacties: redactie@deanderekrant.nl o.v.v. bitcoin.