^DeAndereKrant

In het straatbeeld zijn de blauwe ‘medische’ mondkappen gemeengoed geworden. Zowel op de gezichten van veel Nederlanders als in de berm. Deze mondkapjes (ook wel PPE mondkapjes genoemd) blijken tal van schadelijke stoffen te bevatten. De mondkapjes zijn oorspronkelijk bedoeld voor klinisch gebruik door een medisch professional, die ze direct na gebruik weggooit. Mondkapjes die door het grote publiek worden gebruikt, worden echter in zakken gepropt voor hergebruik, waardoor het textiel schuurt en er schade­lijke stoffen vrij komen.

Aan Swansea University College of Engineering in Wales, heeft een project onder leiding van dr. Sarper Sarp tot opzienbarende resultaten geleid. Tests uitgevoerd op mondkapjes wezen op de aanwezigheid van zware metalen en micro- en nanodeeltjes.  Uit het feit dat de test in Swansea uitgevoerd is door mondkapjes in water onder te dompelen blijkt dat deze toxische stoffen eenvoudig vrijkomen.

Studies in Hamburg en Augsburg hebben uitgewezen dat medische mondkapjes, die vervaardigd zijn van plastic (met namen als polypropyleen, polystyreen, polycarbonaat, polyethyleen en polyester), aanzienlijke hoeveelheden chemicaliën bevatten die carcinogene (kankerverwekkende), reprotoxische (stof met een nadelige werking op de vruchtbaarheid en ontwikkeling van het embryo en foetus) en mutagene (stof schadelijk voor het genetisch materiaal) eigenschappen hebben. Professor Michael Braungart, directeur van het Hamburger Umwelt­institut en dr. Dieter Sedlak van Modern Testing Services in Augsburg, die deze tests hebben uitgevoerd, zijn bezorgd over hun bevindingen. Het foutieve en langdurige gebruik van mondkappen zorgt voor gezondheidsrisico’s.  Ze wijzen er daarnaast op dat kleine plasticdeeltjes die vrijkomen van de mondkapjesstof ook in de luchtwegen komen.

De lijst van bedenkelijke stoffen in mondkapjes is aanzienlijk: formaldehyde, fluorkoolstof, aniline, optische witmakers, 2-butanoon oxime, PFCs (behorend bij PFAS), kobalt, koper, lood, antimonium. Formaldehyde staat bekend als de stof die anatomische preparaten in glazen potten conserveert, maar ook als verharder van lijm in spaanplaat of MDF, of als bacteriedodend middel in de textielindustrie voor overgordijnen, vitrage en vloerbedekking. Voor deze toepassingen is het gereguleerd omdat het irriterend werkt en bewezen carcinogeen is. Aniline is geclassificeerd als zeer giftig. Herhaaldelijk contact met de huid en inademen leiden tot orgaanschade. Aniline is daarnaast ook zeer giftig voor het milieu. PFAS stoten water en vet af, maar de website van het RIVM zelf laat zien waarom het gebruik van deze substanties in Nederland en Europa aan banden wordt gelegd. De zware metalen, waarvan sommige onderdeel zijn van de kleurstoffen gebruikt in medische mondkapjes, zijn ook zeer problematisch voor de volksgezondheid: zij zijn giftig en hun werking is cumulatief. Dat wil zeggen, bij blootstelling hopen ze op in het lichaam, ze worden niet uitgescheiden, waardoor langdurige blootstelling tot vergiftiging leidt.

Door het langdurig gebruik van de mondkapjes komen de huid en luchtwegen langdurig in aanraking met de toxische stoffen die zij bevatten. Voor kinderen is het probleem nog groter. Kinderen zijn nog in ontwikkeling, en blootstelling in de kindertijd kan leiden tot blijvende schade. Kinderen hebben een lagere drempel voor toxiciteit dan volwassenen. Zware metalen en stoffen met carcinogene of reprotoxische effecten brengen de ontwikkeling van kinderen in gevaar. Tandartsen in de Verenigde Staten spreken al van een toename in cariësvorming bij hun patiënten door het dragen van mondkapjes, wat zou kunnen komen door het inademen van eerder genoemde giftige stoffen.

Wanneer mondkapjes op straat of in de berm worden gedeponeerd, zoals thans veelvuldig gebeurt, scheiden zij daar hun toxische stoffen af. Bovendien komen zij in waterwegen, waar zij die stoffen ook afgeven. De stoffen zijn gevaarlijk voor dieren, insecten en vissen (aniline is bekend zeer giftig voor het leven in water). Naast de chemische gevaren van mondkapjes en de zeer langdurige vervuiling die zij opleveren als zijnde een plastic product, zijn de elastiekjes een gevaar voor dieren en wild, daar zij tot verstikking kunnen leiden. ¾