^DeAndereKrant

Ter Mors streeft er al enkele jaren naar, bij te dragen aan democratische vernieuwing. Hij publiceerde onlangs een nieuw boek, De crises voorbij, en belangrijker, startte na lange voorbereiding een nieuw initiatief, de Nationale Burger Coöperatie. De zoveelste poging om onze haperende democratie vlot te trekken? “Er zijn al veel goede initiatieven”, vindt Ter Mors. “Ze geven voortreffelijke richtingen aan, maar ze zijn nog verdeeld en het blijft veelal bij visies. We missen een landelijke organisatiestructuur en samenwerkingsplatform en de kritische massa om vernieuwingen integraal door te zetten naar de praktijk. Ik introduceer hiervoor nu de organisatievorm van de Coöperatie”.

Hij verwijst ter inspiratie naar uitspraken van professor Bas van Bavel onlangs in het Financieele Dagblad. “Wij staan allemaal als eenlingen tegenover twee zeer sterke en enorm grote systemen: de Staat en de Markt. Coöperaties brengen mensen samen en maken ze sterker”, zei Bavel. “Met een goed evenwicht tussen staat, markt en een dergelijk burgerinitiatief als ‘derde systeem’ kan beter recht worden gedaan aan de maatschappelijke belangen.”

Volgens Ter Mors is dat precies waar het om draait: “Het democratisch evenwicht tussen macht en tegenmacht. We moeten de democratie zo inrichten dat burgers constant, ook zonder verkiezingen, kunnen meebesturen om problemen op te lossen. Eens in de vier jaar stemmen biedt geen soelaas. We hebben in november nog gestemd. Onze vertegenwoordigers in Den Haag blijken niet eens in staat zichzelf goed te organiseren, laat staan de rest van het land.”

De Nationale Burger Coöperatie wil hiervoor verschillende democratische instrumenten inzetten: referenda, burgerberaden, burgerinitiatieven, peilingen en stemmingen. “In Zwitserland kunnen we zien hoe dat werkt. Een sterke burgervereniging kan dit helpen ontwikkelen en aanjagen. Ik noem dat meervoudige democratie. De besluitvorming blijft in het parlement, maar ik wil daar wel indringend tegenaan leunen. De bevolking geeft aan de Kamer mandaat om namens ons besluiten te nemen. Maar we kunnen dat mandaat ook intrekken of veranderen. Als genoeg mensen iets willen, zal de volksvertegenwoordiging dat niet naast zich neerleggen. Dat zou ondemocratisch zijn.”

Ter Mors voert op de achtergrond overleg met een aantal andere democratische vernieuwingsbewegingen. Hij wil met zoveel mogelijk partijen krachten bundelen, omdat die allemaal op hun eigen terrein expertise en ervaring kunnen inbrengen. “Wat de Nationale Burger Coöperatie toevoegt is het landelijk verenigen en organiseren van samenwerking tussen burgers, democratische vernieuwingsinitiatieven en overheden.”

Het klinkt ambitieus maar volgens Ter Mors is de toekomst zorgelijk. Hij ziet een aantal grote maatschappelijke bedreigingen waarbij invloed en betrokkenheid van de bevolking nodig is. “Klimaatmaatregelen worden te snel doorgedrukt. Dat leidt tot te hoge kosten van levensonderhoud en te extreme belastingheffingen. We hebben crises in de zorg, huisvesting, onderwijs. Uit de hand gelopen immigratie. Criminaliteit. De overdracht van nationale soevereiniteit naar de EU en andere internationale instellingen. En de ‘grote verbouwing’ van Nederland die wordt doorgevoerd zonder dat burgers weten wat er gebeurt.”

Als er niets gebeurt, gaat het fout, vreest hij. “Het kan zo niet doorgaan. Het land wordt onleefbaar. Als wij niet vreedzaam naar een nieuwe aanpak gaan verwacht ik dat onze vrijheid steeds verder wordt ingeperkt en dat de kloof tussen de politiek en de belangen van de burger steeds groter zal worden. Dat leidt steeds vaker tot ongewenste conflicten.”

Ter Mors denkt dat regering en parlement de Nationale Burger Coöperatie uiteindelijk zullen verwelkomen. “Ze hebben de burger nodig. Mijn positieve boodschap is dat dit tot een mooie burgersamenleving kan leiden. Een samenleving waarin vertrouwen en evenwicht zijn hersteld. Waar polarisatie heeft plaatsgemaakt voor gemeenschapszin. Minder economisch en individualistisch, meer gericht op innerlijke groei, welzijn en menselijke waarden, van een burgerij die horizontaal met elkaar samenwerkt. En waarin de overheid dienstbaar is aan de burger.” ¾

Roelof ter Mors zoekt nog naar meer steun voor zijn project. Meer informatie: