^DeAndereKrant

De WHO heeft op 2 juni een nieuwe conceptversie gepubliceerd van het Pandemieverdrag waarover momenteel wordt onderhandeld door de 194 lidstaten. Onder het verdrag krijgt de WHO nog verdergaande bevoegdheden om het gezondheidsbeleid wereldwijd te dicteren. Volgens de WHO is het verdrag nodig omdat de internationale gemeenschap zou hebben gefaald in de respons op de covid-19-pandemie.

Volgens de Amerikaanse onderzoeksjournalist James Roguski, die de WHO kritisch volgt, ziet de nieuwe tekst er heel anders uit dan eerder vrij­gegeven versies. “De WHO heeft eindelijk zijn echte bedoelingen laten zien”, zegt Roguski. Het Pandemieverdrag voorziet volgens hem in de creatie van een internationale bureaucratie die grotendeels onafhankelijk zal opereren van nationale parlementen. “Het is een overdracht van soevereiniteit van het volk naar een groep ongekozen bureaucraten en vertegenwoordigers van internationale organisaties en bedrijven.”

Het model dat de WHO voor ogen staat is gebaseerd op de structuur die al heel lang bestaat in de internatio­nale klimaatonderhandelingen van de VN. Deze vinden jaarlijks plaats door wat wordt genoemd de ‘Conferentie van Partijen’ (‘Conference of the Parties’, meestal afgekort als COP). Deze ‘partijen’ zijn niet alleen de lidstaten. Het kunnen ook vertegenwoordigers zijn van VN-organisaties of andere overheidsorganen, en zelfs vertegenwoordigers van private organisaties en lobbygroepen. Tezamen vormen deze partijen de COP die de besluiten neemt die door de lidstaten moeten worden opgevolgd, zo blijkt uit artikel 20 van concept-Pandemieverdrag.

Het praktische werk, zo staat te lezen in de concept-tekst, zal worden uitgevoerd door drie commissies en een ‘deskundigenpanel’. Deze commissies kunnen in de toekomst ‘protocollen’ toevoegen aan het Verdrag. De lidstaten zullen die moeten opvolgen. Het verdrag voorziet in het opzetten van een Universeel Gezondheids- en Paraatheidssysteem (‘Universal Health and Preparedness Review’). Daar horen ook simulaties bij van uitbraken van ziektes die afkomstig kunnen zijn van “dierenmarkten, boerderijen, waterzuiveringsinstallaties en spreekkamers van veeartsen”. Die worden allemaal beschouwd als mogelijke bronnen van virussen en bacteriën die de gezondheid kunnen bedreigen. Als een dreiging wordt gesignaleerd, dan wordt door de WHO een ‘Internationale Noodtoestand’ afgekondigd – een ‘Public Health Emergency of International Concern’ (PHEIC). Onder zo’n Noodtoestand kan de directeur-generaal van de WHO ingrijpende vrijheidsbeperkingen opleggen aan de wereldbevolking.

Er zal gebruik worden gemaakt van PCR-testen om te kijken hoe ernstig de situatie is. Over de hele wereld komen laboratoria, gelieerd aan de WHO, die in een netwerk opereren om snel alarm te kunnen slaan. De gelieerde laboratoria kunnen op basis van de genetische sequenties van de ziekteverwekkers ook zelf producten ontwikkelen, zoals vaccins, waarmee ze geld kunnen verdienen. Ze moeten dan 10 procent van de opbrengsten doneren aan de WHO. De op deze manier ontwikkelde vaccins, medicijnen en testen kunnen onder het verdrag dwingend worden voorgeschreven aan de lidstaten. Concurrerende geneesmiddelen kunnen worden verboden. “Het gaat om een enorme uitbreiding van het farmaceutisch-industriële complex”, stelt Roguski. “Dit is geen verdrag, het is een prospectus voor investeerders.”

Hoewel de WHO in 1948 is opgericht om de gezondheid van de wereldbevolking te helpen verbeteren, is de organisatie volgens critici gecorrumpeerd door de belangen van grote concerns en van sommige grote lidstaten. David Bell, een arts die in het verleden voor de WHO werkte, wijst erop dat de organisatie nauw samenwerkt met diverse internationale organisaties die rechtstreeks worden gesponsord door de farmaceutische industrie. Hij noemt als voorbeelden de Gates Foundation, de grootste particuliere geldschieter van de WHO, de alliantie van vaccinproducenten Gavi, en de Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI), die in 2017 werd opgericht in Davos, door Noorwegen, India, het World Economic Forum (WEF), de Gates Foundation en de Britse Wellcome Trust. De Wellcome Trust is een van de grootste financiers van medisch onderzoek ter wereld, en is nauw verweven met de farmaceutische industrie. Andere samenwerkingspartners van de WHO zijn Unitaid en de Global Fund, beide gefinancierd door ‘rijke landen’ en door Bill Gates. “Op deze manier koppelt de WHO de grootschalige productie van farmaceutische producten rechtstreeks aan primaire gezondheidszorg”, stelde Bell eerder tegenover De Andere Krant. “Dit terwijl de WHO onafhankelijk zou moeten kijken naar wat echt nodig is voor de gezondheid van mensen.”

Volgens juridisch expert Silvia Behrendt, die als medewerker van de WHO promoveerde op de internationale gezondheidsregelingen, is de WHO bezig “zichzelf zo te organiseren dat zij voortdurend nieuwe pandemieën kan afkondigen die het uitroepen van steeds weer nieuwe ‘noodtoestanden’ rechtvaardigen. Op deze manier kan de WHO ingrijpende maatregelen voorschrijven aan landen, zonder tussenkomst van nationale autoriteiten. Voor de private partners van de WHO is dit een uiterst lucratief verdienmodel.” Behrendt vindt het onacceptabel dat een niet-democratische organisatie vrijheidsbeperkende maatregelen kan opleggen aan miljarden mensen, zo zei zij eerder tegen De Andere Krant.

Roguski wijst erop dat het nieuwe Pandemieverdrag niet alleen kan worden afgedwongen tijdens pandemieën, maar dat het ook geldig is wanneer er geen sprake is van een pandemie.