“Europa nog nooit zo dicht bij kernoorlog”
Leopard tanks tijdens militaire oefening in Duitsland met Navo partners en Oekraïene | Fotografie: Christof Stache | ANP
💨
Nederlandse, Duitse tanks naar Oekraïne
Nederlandse, Duitse tanks naar Oekraïne
Datum: 27 januari 2023
Geo-politiek
Eric van de Beek
De kans op een kernoorlog is groter dan ooit, stelde het Bulletin of the Atomic Scientists, een internationaal gezelschap van kerngeleerden. Een dag later maakten onder meer de VS, Nederland en Duitsland bekend zware tanks te gaan leveren aan Oekraïne.
(Voor slechtzienden hebben we ook een audio versie van het hoofdartikel, of luister via je favoriete streamer zoals spotify, apple podcasts en google podcasts.)
“Het is 90 seconden voor middernacht”, stelde het Bulletin of the Atomic Scientist op 25 januari. Het internationale gezelschap van kerngeleerden en andere veiligheidsdeskundigen, dat sinds de nucleaire verwoesting van de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki in 1945, een symbolische klok hanteert om de atomaire dreiging weer te geven, had de wijzers in januari 2021 nog staan op 100 seconden voor middernacht. Nooit eerder gaf deze zogeheten Doomsday Clock een tijd aan die zo dichtbij de 00:00 uur kwam. “De nauwelijks verhulde dreigementen van Rusland om kernwapens te gebruiken, herinneren de wereld eraan dat escalatie van het conflict in Oekraïne – per ongeluk, met opzet of door misrekening – een vreselijk risico met zich meebrengt”, schrijven de wetenschappers. “De mogelijkheid dat het conflict uit de hand loopt, blijft groot. De Verenigde Staten moeten op zijn minst de deur openhouden voor een dialoog met Moskou. De Amerikaanse regering, haar Navo-bondgenoten en Oekraïne beschikken over een groot aantal kanalen voor dialoog, ze moeten allemaal worden onderzocht. Het vinden van een weg naar serieuze vredesonderhandelingen kan een grote bijdrage leveren aan het verkleinen van het risico op escalatie. In deze tijd van ongekend wereldwijd gevaar is gecoördineerde actie vereist, en elke seconde telt.”
De dag nadat het Bulletin of the Atomic Scientists had opgeroepen op gecoördineerde wijze te zoeken naar een diplomatieke oplossing met Moskou, reageerde het Westen op gecoördineerde wijze, maar niet zoals de kerngeleerden bedoelden.
De VS, Duitsland, Nederland en andere Navo-bondgenoten maakten op 25 januari bekend dat ze zware tanks zouden gaan leveren aan Oekraïne. Duitsland zei samen met Europese bondgenoten twee volledige Leopard 2A6-tankbataljons naar Oekraïne te sturen. Een eerste levering van veertien tanks moet zo snel mogelijk vanuit Duitsland naar Kiev. Gewoonlijk bestaat een Duits tankbataljon uit zo’n 44 Leopard-2-tanks. Dat betekent dat de Europese landen er in totaal zo’n 88 willen sturen.
De Duitse regering gaf op 24 januari andere Europese landen groen licht voor leveringen van Leopard 2-tanks aan Oekraïne. Die toestemming hebben ze nodig, omdat de tanks in Duitsland worden gemaakt. Polen heeft al aangekondigd veertien Leopards naar Oekraïne te sturen. Daarnaast bekijkt het Nederlandse kabinet of het de aankoop van Leopard 2-tanks kan financieren om nog meer tanks naar het land te sturen. Ook Finland en Portugal hebben aangekondigd dat zij tanks willen leveren. Ook de VS gaan tanks leveren aan Oekraïne, zo werd woensdag bekendgemaakt door president Biden. Het gaat om 31 M1 Abrams-tanks.
De levering van deze zware tanks zorgt voor een verdere escalatie van de oorlog die Rusland en de Navo-landen al bijna een jaar met elkaar uitvechten in Oekraïne. Anders dan bijvoorbeeld de YPR-pantserrupsvoertuigen en de Stinger-luchtweerinstallaties die Nederland eerder leverde, zijn de tanks die de Navo-lidstaten nu leveren niet bedoeld voor de verdediging van de Oekraïense strijdkrachten. Ze zijn bedoeld voor de aanval. De Russische parlementsvoorzitter Vjatsjeslav Volodin waarschuwde vorige week voor een “tragedie van wereldformaat” als Duitsland of andere Navo-landen wapens aan Kiev zouden leveren waarmee gebieden kunnen worden heroverd.
“De levering van offensieve wapens aan het regime in Kiev zal leiden tot een wereldwijde catastrofe”, schreef Volodin op 22 januari op zijn Telegram-kanaal. Rusland zou dan nog ‘krachtigere wapens’ gaan inzetten . Hij liet zich er daarbij niet over uit welke wapens hij bedoelde, maar de waarschuwing van de Russische president Vladimir Poetin ligt nog vers in het geheugen. Die heeft afgelopen jaar meermaals verklaard dat Rusland niet zou aarzelen gebruik te maken van “alle beschikbare middelen” als het in zijn voortbestaan bedreigd wordt. De laatste keer dat hij die waarschuwing afgaf was op 20 september. Hij maakte toen duidelijk dat hij voor de Krim en de vier geannexeerde provincies in Oost-Oekraïne geen uitzondering zou maken. Ook als die aangevallen zouden worden, behield Rusland zich het recht voor alle defensieve middelen in te zetten die het tot zijn beschikking had.
Wil je meer weten?
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.