Het Breekt je in duizend stukjes
💨
Datum: 11 november 2021
Mens en Macht
Jan Koning
Als direct gevolg van de toeslagenaffaire wordt haar zoon uit huis geplaatst. Ze verliest een van haar nog ongeboren kinderen (van een tweeling) en vlak na de geboorte wordt ook haar dochter bij haar weggerukt. Het breekt Sherelle “in duizend stukjes.” Haar geloof en de steun van, zoals ze zelf aangeeft, enkele helden hebben ervoor gezorgd dat de kinderen weer terug zijn.
“Door toedoen van de toeslagenaffaire kwam ik in een negatieve situatie terecht”, vertelt Sherelle (30). “Het begon al in 2015. Je toeslagen worden stopgezet, je wordt als fraudeur gelabeld. Mensen hebben echt geen idee wat zoiets met je doet. Je probeert er alles aan te doen, maar niets helpt. Plotseling kwamen er allerlei rare bedragen die ik moest betalen en het bleef zich maar opstapelen. Dit resulteerde in een torenhoge belastingschuld waar ik onmogelijk aan kon voldoen. Ik raakte de opvang voor mijn kind kwijt, kon daardoor mijn opleiding niet meer volgen, raakte mijn baan kwijt, mijn huis, alles. We moesten feestdagen zonder geld doorbrengen. We hebben het heel lange tijd heel zwaar gehad wat ook diepe sporen heeft achtergelaten bij mijn zoon. Die begon steeds meer gedragsproblematiek te vertonen.”
Het verhaal van Sherelle wordt bevestigd door Harry Berndsen van Stichting Onafhankelijk Dossieronderzoek Jeugdzorgketen en haar advocaat Mieke Krol. Berndsen zegt dat Sherelle door de toeslagenaffaire haar huis en baan kwijtraakte en op straat kwam te staan, wat funest was voor haar zoon. Zij ging voor hulp naar Save Midden-Nederland, maar in plaats dat ze hulp kreeg aangeboden, werd haar zoon uit huis geplaatst, aldus Berndsen.
Op 28 januari 2019 wordt Sherelle in Nijmegen naar eigen zeggen “overvallen door een arrestatieteam van de politie. Ik was toen drie maanden in verwachting van mijn tweeling. Mijn zoon werd bruut uit mijn armen gerukt en ik werd vervolgens met geweld op de grond gegooid. Als gevolg van deze gebeurtenis is een kind van mijn tweeling in de buik overleden.”
“Ik ben achtergebleven met PTSS. Heb niet kunnen rouwen om mijn baby, had geen eetlust meer, kampte met paniekaanvallen, nachtmerries, herbelevingen, angst voor hulpverlening, angst voor politie en nog veel meer. Ik had geen contact meer met mijn zoon en het allerergste is dat ze kort na de geboorte ook mijn dochter bij me weg hebben gehaald. Met als reden ‘moeders persoonlijke problematiek.’ Het heeft me gebroken.”
Nadat haar kinderen uit huis zijn geplaatst, volgt een domino-effect aan ellende. “Ik moest stoppen met mijn studie, raakte mijn huis kwijt en kreeg een valse schuld opgespeld bij de belastingdienst die opliep tot in de tonnen. Wanneer je in Nederland als fraudeur gelabeld wordt, is dat vreselijk. Het is een hele diepe put waar je haast niet uit kan komen. Ik sloot me af en wilde er met niemand over praten. Alleen mijn naasten wisten van de situatie. Ik heb mijn houvast gevonden in mijn geloof. Samen met mijn familie die me altijd hebben gesteund en maatschappelijk werker Andy Doolaard van Kwintes heeft dat me de kracht gegeven toen ik dacht dat ik het niet zou overleven.”
“In deze vreselijke periode ben ik mezelf gaan verdiepen in het de jeugdzorgketen. Zo ben ik uiteindelijk met mr. Mieke Krol en Harry Berndsen in contact gekomen. Deze toppers, mijn helden, hebben samen met mij – zij aan zij – gedurende een periode van 25 maanden gestreden. Ze hebben me bijgestaan in meer dan tien rechtszaken. We hebben niet al die rechtszaken gewonnen, maar uiteindelijk wel de strijd gewonnen. Sinds februari en april 2021 zijn mijn kinderen weer thuis. Thuis waar zij horen. Dit alles was mij nooit gelukt zonder mijn wonderteam. Er zijn nog zoveel ouders waarvan hun kinderen nog niet terug zijn.”
Jeugdzorg heeft volgens Sherelle sinds de kinderen weer terug zijn van alles beloofd. “Tot op heden is er echter nog niets aan gedaan. Toch geloof ik dat het goed komt. Ik bid hiervoor elke dag tot. Maar degenen die aansprakelijk zijn voor dit onrecht moeten worden gestraft.”
Toeslagenaffaire legt “verloederde jeugdzorg” bloot
Dankzij de toeslagenaffaire is er opeens weer aandacht voor de grote aantallen uithuisplaatsingen in Nederland en de dubieuze manier waarop dit gebeurt. “Het systeem is totaal verloederd,” zegt onafhankelijk adviseur Harry Berndsen, die vindt dat er een parlementaire enquête moet komen naar de jeugdzorg.
Het CBS meldde op 18 oktober dat onder gezinnen gedupeerd door de kinderopvang-toeslagenaffaire 1115 kinderen uit huis zijn geplaatst. Of en in welke mate de uithuisplaatsingen zijn veroorzaakt door de toeslagenaffaire is niet precies te zeggen. Harry Berndsen, sociaal-pedagoog, oprichter van de Stichting Onafhankelijk Dossieronderzoek Jeugdzorgketen, die de afgelopen jaren bij zo’n 200 uithuisplaatsingen ouders heeft geholpen, kent gevallen waarbij de toeslagenaffaire rechtstreeks leidde tot uithuisplaatsing, zoals bij Sherelle (zie kader). In de meeste gevallen die hij heeft begeleid, speelde de toeslagenaffaire geen rol. Berndsen is echter wel blij met de aandacht die er nu weer is voor de uithuisplaatsingen. Nederland is koploper in Europa op dit gebied. “We hebben zo’n honderd keer meer uithuisplaatsingen dan in een land als Denemarken.”
Berndsen heeft zware kritiek op het huidige systeem. “Wij komen ontzettend schrijnende zaken tegen. Niet dat de richtlijnen van jeugdzorg zo slecht zijn. Maar bij de uitvoering gaat het vaak mis. Daar zie je heel veel onthechting ontstaan tussen ouders en kinderen. Dit terwijl ze hier juist op inzetten met uiteindelijk als doel het weer terugkeren naar huis. Dit gebeurt echter bijna nooit. Je zou eigenlijk kunnen zeggen dat het sluipende adoptieprocessen zijn. Een ontzettend kwalijke zaak.”
Wanneer je als instantie ziet dat uithuisplaatsing dreigt, zou je eigenlijk in moeten zetten op zoveel mogelijk hulp thuis, zegt Berndsen. “In de richtlijnen van Jeugdzorg Nederland staat dat het gaat om 10 uur per week met een beschikbaarheid van 24/7. Ik heb het echter nog nooit meegemaakt in alle 200 dossiers die we gehad hebben dat dit is gebeurd. Het begint namelijk met totale isolatie – ouders mogen de eerste maand het kind niet zien – zoals ook in het geval van Sherelle. Dan mogen ze de kinderen mondjesmaat even zien. Dan zit je eigen kind op schoot bij een pleegmoeder en mag je er naar kijken als moeder. Als je het niet zelf gezien hebt, geloof je het niet, maar het is echt waar. Sommige ouders kiezen er dan maar voor om er niet heen te gaan, want het doet ze veel te veel pijn. En dat wordt vervolgens weer tegen ze gebruikt. Schrijnend.”
Berndsen vindt de rechtsgang rond de uithuisplaatsingen ernstig tekort schieten. “Ik heb wel eens aangifte gedaan tegen een gezinsvoogd voor onttrekking uit het ouderlijk gezag. Dat is een strafbaar feit en valt eigenlijk onder strafrecht. De officier van justitie seponeert het echter gewoon en zegt: doe het maar als civiel af. Vervolgens wordt er strafrechtelijk geen gevolg aan gegeven en kunnen ze doen wat ze willen. Er is ook geen handhaving. Er is niemand die toezicht heeft op de kwaliteit. Rechters weten niet eens wat de kwaliteit van hun beslissingen is. Er is nog nooit onderzoek gaan naar hoe rechters functioneren en of hun beslissingen kwalitatief goed zijn of niet.”
Kinderbescherming zou eigenlijk niets met juristerij te maken moeten hebben, zegt Berndsen, “maar juristen en met name rechters hebben de overhand. En die worden geïnformeerd door instanties die kwalitatief ondermaatse beslisinformatie bij de kinderrechter aanvoeren. Er is van alle kanten sprake van belangenverstrengeling en het systeem is ontzettend verloederd. Het is de hoogste tijd dat hier iets aan gedaan wordt om er zeker van te zijn dat een dossier zoals de toeslagenaffaire nooit meer voor zal komen.”
Berndsen heeft in het verleden Kamerleden geadviseerd bij het stellen van Kamervragen over de jeugdzorg. “Er liggen voorstellen van mij bij de Tweede Kamer, maar er gebeurt niets mee.” Hij vindt bijvoorbeeld dat er net als bij plaatsing in een besloten inrichting, bij uithuisplaatsingen en onder-toezicht-stellingen goed onderzoek zou moeten worden gedaan, door gekwalificeerde pedagogen, op basis waarvan de rechter een beslissing kan nemen. “Dat gebeurt nu niet. De rapporten zijn vaak dramatisch slecht. Ze zitten vol hypotheses, aannames en onderbuikgevoelens. Het wordt hoog tijd voor een parlementaire enquête naar de jeugdzorg. Zo kan het niet doorgaan.”
Wil je meer weten?
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.