Ik geloof dat het beter kan dan de huidige democratie – mag dat?
💨
De democratie wordt beschermd met ondemocratische middelen
De democratie wordt beschermd met ondemocratische middelen
Datum: 25 april 2023
Opinie
Sander Compagner
Sinds 1848 hebben we in Nederland een bestuursvorm die we democratie noemen. Op heel veel plekken en op heel veel momenten zijn er andere manieren geweest om de macht te verdelen en een land te besturen. Dit heeft tot slechtere en tot betere uitkomsten geleid. De huidige paradox is dat de democratie beschermd wordt met middelen die dezelfde democratie minder democratisch maken. Dit maakt duidelijk dat het niet de democratie is waar het om te doen is. Dan zouden onze bestuurders zelf alles doen wat in hun macht ligt om hun aandeel aan een werkende democratie te vergroten.
Deze paradox legt enkele zaken bloot die al dan niet ondermijnend zijn voor de democratie, maar in ieder geval ondermijnend zijn voor onze vrijheid. Mag een mens een ander systeem voorstaan of voorstellen dan het huidige democratische? Volgens de huidige machthebbers, die liever zakendoen in Davos, Brussel of Het Catshuis dan in het huis van de democratie, is kritiek op de huidige orde zeer gevaarlijk. Minister van Justitie Dilan Yeşilgöz-Zegerius presenteerde op 14 april een nieuw wetsvoorstel waarmee antidemocratische organisaties gemakkelijker verboden kunnen worden. Letterlijk wordt gesteld dat er extra handhavingsinstrumenten zullen komen wanneer er sprake is van (dreigende) ondermijning van democratische waarden.
Het toeval wil dat het woord ‘ondermijning’ ook zeventien keer voorkwam in het jaarrapport over 2022 van de AIVD dat drie dagen na het wetsvoorstel van Yeşilgöz-Zegerius verscheen. “Maar op hun eigen manier en in hun eigen mate verspreiden ze elk de ondermijnende boodschap dat je de overheid en andere democratische instituties niet kunt vertrouwen”, stelt de AIVD. En dat kunnen we natuurlijk niet hebben, mensen die de overheid niet vertrouwen en daarmee de democratie ondermijnen. De term ondermijning werkt een stuk gemakkelijker wanneer het doel is criticasters te straffen zonder dat er een strafbaar feit gepleegd wordt.
Omdat democratie tegenover systemen als dictatuur of fascisme wordt gezet (en gedacht) is het voor veel mensen logisch dat mensen de democratie coûte que coûte willen beschermen. Deze op zichzelf logische neiging is het instrument waarmee een, alleen in naam nog, democratisch systeem tot het einde der tijden kan blijven bestaan.
Stel je nu eens voor dat de democratie gekaapt is door slechtwillenden die het democratische middel bij uitstek, het referendum, afschaffen. Stel je voor dat er steeds meer macht belandt bij niet-democratische instituties zoals het WEF en de WHO. Stel je voor dat burgers die vermorzeld worden middels een toeslagen- en gaswinningsschandaal en daarmee hun vertrouwen verliezen als gevaar worden bestempeld, in plaats van de daders van deze schandalen. Mocht dit de situatie zijn, dan betekent zo’n wet en een almachtige inlichtingendienst dat we nooit naar een andere, wel werkende, ordening zouden kunnen gaan.
Kan De Andere Krant verboden worden wanneer wij mensen aan het woord laten die met nieuwe ideeën komen over de verdeling van macht en de inrichting van het bestuur? Of krijgen alleen deze mensen een spreekverbod, of erger? Mag ik als mens de democratie afwijzen of ben ik dan ondermijnend en straks staatsgevaarlijk? Betekent mijn afwijzing dat ik het slechtste voor heb met mijn medemens, of betekent het dat ik geloof dat er betere systemen denkbaar zijn?
Wil je meer weten?
Wil je meer weten?