^DeAndereKrant

De demonstratie op het Museumplein tegen de coronamaatregelen, een initiatief van de koepelorganisatie Samen in Verzet, waar 80 groepen bij zijn aangesloten, liep uit de hand nadat de politie aan het begin van de middag besloot het Museumplein ‘schoon te vegen’. De demonstranten, die allen waren gefouilleerd voordat ze het plein op mochten, werd te kennen gegeven dat ze zich naar de Van Baerlestraat moesten begeven, waar ze op een afzetting stuitten van politie, ME en hondenbrigades. De ME liet daarop honden los en gebruikte fors geweld tegen de ongewapende demonstranten, die geen kant op konden. Met name door de inzet van In het Gelid voor Vrijheid, een groep oud-militairen en veteranen die bij de demonstraties van Samen in Verzet betrokken zijn, kon verdere escalatie worden voorkomen en werd er een opening gecreëerd waardoor de demonstranten weg konden komen.

Voor alle ooggetuigen waarmee De Andere Krant heeft gesproken, inclusief onze eigen redacteuren die aanwezig waren op het Museumplein, is het duidelijk dat de politie bewust aanstuurde op een confrontatie. “Er werd aangestuurd op escalatie,” verklaart Dennis Spaanstra, oprichter van Police for Freedom, een organisatie van kritische politiefunctionarissen, onomwonden. “Daar is geen twijfel over.” Volgens Spaanstra was een confrontatie eenvoudig te vermijden geweest. “Het publiek was niet gewelddadig.”

Spaanstra, die veel contacten heeft binnen de politie, stelt dat er “signalen” zijn dat politie-eenheden “van elkaar niet wisten wat ze deden. Dat is voor mij een rode vlag”.

Raf Jansen, woordvoerder van In het Gelid voor Vrijheid, die bij de Geneeskundige Troepen in Srebrenica heeft gediend, verklaart tegenover De Andere Krant dat “mensen in een fuik werden gedreven”. “Je laat mensen toe tot een gebied waarvan je 100% weet dat ze ongewapend zijn en je confronteert ze met het op één na heftigste wapen dat je zelf tot je beschikking hebt, de hondenbrigade. Ongelooflijk.” Een ander lid van de veteranengroep, stelt: “De politie stond klaar om te meppen. Het kwam bij mij over als een bewuste provocatie.”

Jansen zegt dat zijn groep met ongeveer 50 man was afgereisd naar Amsterdam. “Toen we de linie van de ME zagen in de Van Baerlestraat hebben we ons tussen de massa en de ME opgesteld. De druk van de massa achter ons werd te groot, er bleven mensen de Van Baerlestraat ingaan, waardoor er uiteindelijk door burgers een doorgang werd geforceerd aan de noordzijde van de straat. Omdat de ME hier met geweld op reageerde hebben we ons tussen deze doorgang en de ME opgesteld. Er ontstond een corridor die we met onze linie zo groot mogelijk maakten.”

Zelf is Jansen aan het einde van de dag door een arrestatie-eenheid opgepakt. Er werd de hele dag “jacht” op hem gemaakt, zegt hij, maar hij werd meerdere malen beschermd door medestanders. De Srebrenica-veteraan werd een tijdlang vastgehouden in het cellencomplex in Amsterdam-Zuidoost.

Michel Reijinga, voorman van Samen voor Nederland, noemt het politiegeweld “totaal overbodig”. Hij verwerpt het verwijt dat de demonstratie provocerend was omdat de burgemeester van Amsterdam, Femke Halsema, een verbod had afgekondigd. “Wij hebben voorafgaand aan de demonstratie vijf ‘zoom’-overleggen gehad met de politie. Voor ons kwam het formele verbod als een verrassing.” Hij wijst erop dat demonstreren een grondrecht is. Halsema stelde bij een eerdere gelegenheid dat het demonstratierecht “een gegeven” is waar niet aan mag worden getornd.

In het Aanwijzingsbesluit voor het verbod werd aangedragen dat er onder de demonstranten “fors anti-overheid sentiment” zou heersen. Dat de overheid een demonstratie verbiedt omdat er anti-overheid sentiment zou heersen, wordt door een demonstrant omschreven als “een gotspe, riekend naar een totalitaire staat”.

De bekende journalist Arno Wellens, die het volledige gebeuren op camera heeft vastgelegd, zegt in een interview met videokanaal Café Weltschmerz: “Er moest en zou gevochten worden. Mijn opnames bewijzen dat. De politie zocht doelbewust de confrontatie op. De politie wilde geweld.” Wellens, die veel politiemensen kent en zegt “diep respect” te hebben voor de gemiddelde politieagent, noemt de acties van afgelopen zondag “walgelijk” en “schandalig”.

In zijn blog schrijft Wellens: “Zondag besloot de politie om precies kwart voor één een charge uit te voeren op een leeg plein. Het Museumplein was leeg, omdat demonstranten gewoon braaf deden wat de politie opdroeg. Lokale agenten liepen over het Museumplein en spraken met individuele demonstranten, in een vrij gemoedelijke sfeer. Het fouilleren op wapens werd breed geaccepteerd. Er was geen enkele reden om geweld te gebruiken.” Hij wijst erop dat de politie in een verklaring achteraf stelt dat een grote groep demonstranten weigerde te vertrekken. Dat is volgens hem “aantoonbaar niet waar”.

Vele ooggetuigen hebben ook melding gemaakt van een andere gebeurtenis: de politie begeleidde een groep ‘Antifa’-demonstranten naar het kantoor van Forum voor Democratie (FvD) aan de Herengracht. Onder het oog van de politie gooien ze een verfbom tegen de deur. De Antifa-demonstranten hadden zichzelf onherkenbaar gemaakt met gezichtsbedekkende kleding. Volgens Spaanstra is dat bij wet verboden en hadden de actievoerders hiervoor moeten worden gearresteerd. “In plaats daarvan werden ze gefaciliteerd.” Elders in de stad verliep de demonstratie zonder onregelmatigheden, een bewijs, zeggen de getuigen, dat de demonstranten vreedzaam waren.

Internationaal is kritisch en met verbazing gereageerd op de gebeurtenissen in Amsterdam. De demonstratie was wereldwijd trending op Twitter. Bekende Amerikaanse podcasters als Joe Rogan en Jordan Peterson, die miljoenen volgers hebben, uitten hun afschuw over het politiegeweld. Nils Melzer, rapporteur van de Verenigde Naties voor martelingen, schreef: “Dit is het meest walgelijke politiegeweld dat ik heb gezien sinds George Floyd.” Nederlandse politievakbonden hebben excuses geëist van Melzer voor deze uitspraak.

Ricardo Baretzky, internationaal bekend veiligheidsexpert en president van het European Centre for Information Policy and Security (ECIPS), noemde op LinkedIn de acties van de politie een “misdaad” en een “onwettige intimidatie van burgers door gangsters”. Baretzky, die in het verleden heeft getuigd voor een Amerikaanse Senaatscommissie over terrorismedreiging door islamitische fundamentalisten, zegt tegenover De Andere Krant dat Europa nu te maken heeft met ‘binnenlandse (homegrown) bedreigingen’. “Wanneer je ziet dat ongewapende, vreedzame mensen worden aangevallen door honden, dan kun je alleen maar concluderen dat de regering haar eigen bevolking terroriseert.” Hij stelt dat de daders moeten worden vervolgd. “Desnoods door het internationale hof in Den Haag, of het internationale tribunaal in Genève. En als dat niet lukt, dan een particuliere aanklager.”

De organisatie Police for Freedom start op 9 januari met een uitgebreid onderzoek naar de gewelddadigheden. Daar zijn oud-rechercheurs, data-analisten en andere onderzoekers bij betrokken, zegt Spaanstra. Hij verwacht dat het onderzoek drie tot zes maanden in beslag zal nemen. Of het tot een rechtszaak komt, weet hij nog niet. “Dan moeten we waarschijnlijk eerst bevrijd zijn.”

De Andere Krant heeft de politie Amsterdam ruim voor publicatie vragen gesteld en om commentaar gevraagd, maar een woordvoerder liet weten nog niets te kunnen zeggen.