^DeAndereKrant

Bram Bakker (59), die vele artikelen en columns schreef in tijdschriften en kranten, en boeken publiceerde zoals Oud zeer, Gevoelsarm, Leren doseren, De halve van Egmond en De dokter als patiënt, nam in 2021 een rigoureus besluit. Hij stopte met zijn werk als psychiater bij diverse ziekenhuizen en medische instellingen, en liet zijn accreditatie als psychiater verlopen. Hij wilde zich niet meer laten beperken door de procedures, richtlijnen en protocollen die de zorg steeds onpersoonlijker maken. Hij keerde terug naar de basis, precies het thema van de manifestatie van Vrouwen voor Vrijheid op het Museumplein in Amsterdam op 1 april, waar hij het podium zal delen met onder meer Karin Bloemen, Ernst Jansz (Doe Maar), Stef Bos, Cheyenne Toney (The Voice), Desie en internist Sabine Pinedo.

“Wat mij boos maakt is dat de zorg zo onpersoonlijk is geworden. Zorg is iets tussen mensen. In zorgland is je zorgvraag een code geworden. Er wordt professionele distantie van mij als professional verwacht. Maar mijn behoefte als psychiater en als mens is dat het juist zo persoonlijk mogelijk moet zijn. Hoe fijn is het, als je van je coach te horen krijgt dat hij je problemen met bijvoorbeeld je scheiding herkent? De basale ingrediënten in de zorg zijn we kwijtgeraakt en ik denk dat we terug moeten naar de basis.”

Terug naar de basis gaat voor Bakker verder dan alleen de zorg. “Dat het virus zo snel over de wereld ging, komt misschien wel door onze eigen leefwijze. Waarom heb je kiwi’s uit Nieuw Zeeland nodig? We mogen wel terug naar kleinschaliger leven, met dingen die in jouw buurt groeien. Dat je oké bent met je buren en elkaar weet te vinden. Mijn hoop was dat de coronacrisis precies dát zou stimuleren. Sommige jongeren lijken dat wel te hebben opgepakt.”

Hij is door het overheidsbeleid behoorlijk gedesillusioneerd. “In het begin was ik nog arts en de druk was hoog. Toen kwam de ontwikkeling van het vaccin. Als ‘lid van de club’ wordt er van je verwacht dat je solidair bent. Ik heb in het begin wel gedacht: ‘Is dit wel zuiver?’ De twijfel werd steeds sterker. Daarbij zag ik dat het beleid alleen gericht was op het virus, en ik zag veel schade ontstaan bij jonge mensen. Hoe langer het duurde, hoe duidelijker het werd dat het beleid steeds slechter uitpakte.” Hij ondervond zelf veel bijwerkingen van de vaccinaties. “Ik had een soort heftige griep van wel drie weken. Mijn dochter werd na haar prik niet meer ongesteld. Bij de tweede keer had ik dezelfde griepverschijnselen, maar die duurden toen maar drie dagen. Toen dacht ik: ‘Ik doe niet meer mee. Deze jongen gaat nooit meer een vaccinatie nemen’. Dus die vaccinatie had een hele impact terwijl ik een fit persoon ben. Na die vaccinaties werd ik wel heel kritisch. Wat ik vooral heel erg heb gemist, is dat de mensen die het hoogste woord hadden op tv, nu eens duidelijk ‘Sorry’ zeiden, ‘we zijn doorgeschoten in onze virusgekte’.”

Het stoort Bakker dat het zorgbeleid zo monomaan is. “Het leven is een grote fruitschaal. Je denkt dat dat hele corona alleen maar over bananen gaat. Maar de fruitmand is juist aantrekkelijk door de diversiteit, dan reduceer je die fruitmand tot bananen. En dat klopt echt niet.” De analyse van de Belgische psycholoog Mattias Desmet, die de coronaperiode vooral bekijkt door de lens van de ‘massavorming’, spreekt Bakker zeer aan. “Ik denk dat hij in alles wat hij zegt gelijk heeft. Het is een zeer intelligente man die gewoon bij de inhoud is gebleven. Hoe kan het dat we niet gelijk zagen dat hij een heel belangrijk punt had?”

Bakker is niet heel optimistisch over de toekomst. “Na de verkiezingen zou je denken dat de boodschap over is gekomen. Maar ze zijn alweer bezig hun plekje te behouden. Ze pakken de echte boodschap niet op.” Hij hoopt dat mensen het niet zullen pikken als de overheid weer regels gaat opleggen die diep ingrijpen in onze vrijheden.

Hij ziet de oplossing vooral in het eigen initiatief. “Als mensen in hun omgeving zorgen dat het daar klopt dan komt het in het groot ook wel goed. We leven in een cultuur waarin iedereen vindt dat ie recht heeft op meer. Politici roepen ook alleen maar om economische groei. Ondertussen vliegt niemand minder, het is allemaal politiek en window dressing. Geluk is een product geworden, denken we. En je kunt dat verdienen door het te kopen. We zijn de hele dag bezig om het geluk te organiseren. Maar geluksmomenten vallen je toe, die kún je niet plannen. Begin de dag met verbinding te maken met je gevoel. Niet op de telefoon kijken wat in de wereld gebeurt. Kijk even naar binnen, naar je gevoel, wat gaat er in me om.”