Nieuws Cultuur

“Een lompe boer verpakt in een tropische verrassing”

interview chris van der ende
MKfotografie
💨

“Het gevoel dat alles klopte, heb ik nooit gekend”​
“Het gevoel dat alles klopte, heb ik nooit gekend”
Datum: 7 november 2022
Cultuur

Corine Lepoutre


In het echt ziet stand-upcomedian Chris van der Ende er veel toegankelijker uit dan op het podium waar hij als een tank grove grappen afschiet. De grappenmaker blijkt te beschikken over een zachtmoedig hart vanwaaruit hij de vinger op de zere plek weet te leggen. Van der Ende bereidt zich nu voor op ‘HEISA’; de Oudejaarsconference 2022 die wordt georganiseerd door Hart voor Humor en uitgezonden door Café Weltschmerz.

Het is soms even slikken, bijvoorbeeld als Chris van der Ende in de Oudejaarsconference 2021 (De Ravage) met snijdende humor zijn voorgenomen zelfmoord beschrijft. “Ik besefte opeens dat ik dyslectisch ben en geen goede afscheidsbrief kon schrijven.”

Jij bent niet alleen stand-upcomedian, maar vooral ook onderzoeker. Wat bracht jou daartoe?

Het pure kwaad zag ik al toen ik elf was. Ik keek graag naar Quantum Leap, een televisieserie waar een professor in je lichaam kon kruipen om een probleem op te lossen. Een beetje vreemd, maar er was een keer een aflevering over de moord op de Amerikaanse president John F. Kennedy. Het ging over die schietpartij en ik zag dat daar iets niet aan klopte. Het kon niet zo zijn dat Oswald hem vanuit die bepaalde hoek geraakt zou hebben. Dat kon gewoon niet! Ik zag dat. Ik was in shock. Ik vertelde het mijn moeder. Die was ook in shock, maar dan van mij. Zij zag dat ik zo slim was om te zien dat er iets niet klopte. Vanaf dat moment, in 1992, ging ik vragen stellen. Ik was toen 11. Wat zit hier achter? Ik ging informatie zoeken in de bibliotheek, ik vond de Zapruder-film met het kill shot van Kennedy, ik vond boeken, zoals van Jim Marrs die er allerlei mensen over heeft geïnterviewd. Ik wilde alles weten, ook over zijn broer Robert Kennedy die vermoord is en over de connectie tussen Martin Luther King en JFK. Langzamerhand kreeg ik daar een beeld van.

Wanneer drong het echt tot je door dat de waarheid was verdraaid?

Door de film JFK van Oliver Stone met het plot van de moord. Dat was voor mij de bevestiging. Ik ging de tijdlijn zien. Dan zie je het Kwaad met een hoofdletter. Eerst was er de verwondering dat zoiets kon gebeuren. Daarna wilde ik de feiten weten en ging ik me verdiepen in het plan zelf en de poppetjes. Het klinkt heel luguber, maar tot in de kleinste details wilde ik weten hoe ze het hadden gedaan. Ook de psychologie erachter, ze werkten met een heel team. Ik wilde alles weten, ook de namen van de schutters. Ik ging alles onderzoeken, ik zocht naar de feiten. Ik was toen al een soort wappie.

Je was 11 jaar oud toen je het vertrouwen verloor in de wereld zoals je die kende?

Het gevoel dat alles klopte, heb ik nooit gekend. Ik ben geadopteerd toen ik twee weken oud was. De Kennedy-zaak was eigenlijk voor mij net zo’n zoektocht als die naar waar ik vandaan kom. Ik kan dat nu pas zien, nu ik 40 ben. Er was geen informatie over mij, ik moest maar aannemen wat mijn adoptiemoeder mij vertelde. Ik kon nergens naartoe om iets uit te zoeken. Maar ik zocht wel naar antwoorden. Dat zat er al jong in. Bij Kennedy vond ik dus antwoorden. Ik stuitte op van alles en nog wat en dat was mijn opleiding tot wappie, Ik dacht: ‘Als dit zo groot is, dan ga ik alles zo benaderen’.

Zes jaar geleden heb je toch je biologische moeder gevonden. Hoe ging dat?

Dat is via een televisieprogramma gegaan. Via via kwam ik in contact met een documentairemaker van BNN die het oppakte. Zo ben ik met mijn ouders naar Brazilië gegaan en daar hebben we mijn biologische moeder gevonden. Ik vind het moeilijk om contact met haar te houden, daar zit een blokkade op. Waarschijnlijk komt dat door mijn irritatie over het verhaal dat niet klopt. Mij afstaan was onnodig geweest, hoorde ik ook van haar zussen. En uiteindelijk was ik het die op zoek ging naar haar, zij niet naar mij. Zij werd geconfronteerd met mij toen ik daar op de stoep stond, dus ze moest het wel aangaan met mij, maar dat kwam niet vanuit haar.

Je bent stand-upcomedian geworden met best wel botte snijdende grappen, terwijl ik het gevoel heb dat je een zachtmoedig mens bent. Hoe zit dat?

Ja, ik ben een lompe boer verpakt in een tropische verrassing. Ik ben heel zacht van binnen, ik heb een heel zacht hart en daarom moet de buitenkant hard zijn. Anders lopen ze over me heen. Op het podium klink ik heel hard, maar het komt vanuit een zachte kant. Ik heb een zacht hart en een harde buitenkant. Kijk, het kwaad heeft geen hart. Bij mij komt juist alles uit het hart. Een hart is erop gemaakt om gebroken te worden en daarom moet je het beschermen. Tanks eromheen opstellen. Comedy noem ik een tank. Je valt op het podium aan. De aanval op het kwaad is de beste verdediging. Ik ben een leeuw. Een mannetjesleeuw beschermt ook zijn hart. Als ik geen hart had, zat ik hier niet, deed ik niet wat ik doe. Dan zat ik niet hier voor een interview in De Andere Krant.

Leg dat eens uit, wat betekent het voor jou om een hart te hebben?

Ik heb heel lang moeten wachten om dit te mogen meemaken. Dit is de tijd waarin we connecties maken. Dat doen we via het hart. Je ziet ook overal hartjes, op straat, op demonstraties. We zitten in een ander tijdperk. Voorheen ging het altijd om deals maken, maar nu gaat het om de hartconnectie. Iedereen zat in zijn eigen torentje, in zijn eigen ego, maar alle torentjes vallen nu om. Denk aan al die artiesten als Marco Borsato en André Hazes in hun torentjes. Het succes door dealtjes brokkelt af. Het gaat nu om een heel ander soort succes. Het gaat nu om verbinding, dat je echt in contact bent met de ander. We zitten in een overgangsfase. Die gaat langzaam, maar is er wel. Tenminste wel in de wereld waarin ik nu zit.

Dat is de wereld van ‘Comedy Van Het Vrije Woord’. Hoe lang doe jij al comedy?

Ik begon stiekem op mijn achttiende als stand-upcomedian. Dat kwam ook door de serie Quantum Leap. Die professor ging niet alleen naar Kennedy, maar ook naar een stand-upcomedian, zodat ik daar ook onderzoek naar deed. Mijn ouders vonden dat niks, maar ik besloot op mijn 16e toch comedian te worden. In het Comedy Café deed ik het heel goed. Na een aantal jaar won ik de Culture Comedy Award, die in België heel groot was, waardoor ik daar wel drie keer per week optrad. Er volgden jaren van veel gigs, ook bij het Comedy Café in Amsterdam, tot ik werd gecanceld in 2016 vanwege een negergrap die niet mocht. Dat werd een omslag. In Amsterdam konden we goed zuipen, maar daar stopte ik mee. Ik ging anders leven, viel kilo’s af en in 2019 had ik het erg naar mijn zin in Den Haag bij Comedy City. En toen kwam Covid-19. Met de komst van de QR-samenleving zijn we gestart met Comedy Van Het Vrije Woord, waarbij je elke gedachte, elk bewustzijn mag of zelfs moet vertellen vanuit jouw perspectief. En natuurlijk mag het grappig zijn.

Dan heb je het over het comedycollectief Hart voor Humor. Wat is dat?

We zijn met acht man en hebben geen commercieel oogmerk, we doen het voor de comedy. Jonathan Krispijn, die ook verslaggever is bij Ongehoord Nederland, heeft het opgezet. Het collectief is ontstaan uit verzet tegen de QR-maatschappij, maar het is veel breder dan dat. Ons doel is satire en de vrijheid van meningsuiting te verdedigen en ook dwars tegen de woke-cultuur in te gaan. Wij willen dat iedereen met elk budget toegang heeft tot Hart voor Humor. Paul Schoolderman heeft een mooie quote bedacht voor onze humor die soms hard en snijdend is voor de mensen in de zaal: “Je kunt alleen maar gekwetst worden op de plek die je zelf heilig hebt verklaard”. Wij staan ervoor dat alles gezegd mag worden en dat is in de rest van de comedy wereld niet meer zo. Wij dragen de humor een warm hart toe.
Hoe heb jij je voorbereid op de komende Oudejaarsconference? Waar haal jij je inspiratie vandaan?

Max von Kreyfelt van Café Weltschmerz vroeg me of ik dit jaar de Oudejaarsconferentie weer wilde doen. De voorbereidingstijd is nu langer dan vorig jaar. De show wordt ook wat langer. Ik heb maandenlang alles met een mentale camcorder in me opgenomen, de boosheid en de verwondering van mensen waargenomen, allerlei nieuwskanalen gevolgd, van mainstream tot Blckbx, De Andere Krant en Dutch Matrix. Heel breed en heel diep, van diversiteit tot spiritualiteit: van alles heb ik verzameld. Het is monnikenwerk, gekkenwerk, maar heel mooi om te doen. En ik leef heel gezond, minder eten, geen alcohol, ik leef voor mijn talent, heel gaaf die discipline. Ik ben echt bezig met mijn werk vanuit een ander perspectief. Mensen noemen mij wel wappie-neger.

Waarom moeten de mensen gaan kijken?

Met humor kun je nare dingen zeggen op een leuke manier en ook nare dingen weg laten smelten. Humor is een cadeautje dat je mee naar huis neemt. Als je door een grap iemand bewust maakt en als die persoon dan thuisgekomen ineens ziet wat je hebt bedoeld, is dat een dubbel bewustwordingsmoment. Als dat gebeurt, kun je als comedian een regime omvergooien en daarom willen ze in een fascistisch regime alle grappenmakers de kop afhakken. Humor gaat door alles heen. De nar ziet alles en het eerste wat er in een dictatuur gedaan wordt, is de nar uitschakelen. In Nederland gebeurt dat door de narren heel veel geld te bieden, zodat ze geen grappen meer maken over de situatie. Narren worden ook strategisch ingezet, bijvoorbeeld in praatprogramma’s bij de reguliere media om het tegengeluid belachelijk te maken. Let maar op, als Thierry Baudet te gast is, zit er gegarandeerd een comedian aan tafel die hem afzeikt. Als Kaag op tv komt gebeurt dat niet. Dat is de rol en de kracht van de nar, het werkt twee kanten op.

Wat is Hart voor Humor?
Hart voor Humor bestaat uit oprichter Jonathan Krispijn, Chris van der Ende, Wouter Meijs, Paul Schoolderman, Pieter Hordijk, Michael Mars, Pete Philly en Taco Eijzenbach. Toegang op basis van donatie. Kijk voor het programma en tickets op www.hartvoorhumor.nl.
Oudejaarsconference HEISA is live op 15 en 16 december in Schiphol bij Café Weltschmerz. Op 16 december zijn er nog een paar plaatsen vrij. Op oudejaarsavond 31 december wordt HEISA uitgezonden door Café Weltschmerz.


 
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.




©2024 De Andere Krant.
Alle rechten voorbehouden.