^DeAndereKrant

In mei 2020 leverde het Lareb een draaiboek op voor de vaccinatiecampagne tegen het coronavirus. Uit een vrijgegeven Wob-document van mei 2020 blijkt dat het Lareb haar rol in een ­toekomstige vaccinatiecampagne tweeledig zag:

1. Ongerustheid over het vaccin wegnemen. 2. Tijdig ontdekken van veiligheidsproblemen en actie ondernemen.

In het draaiboek benoemt het Lareb ook de zorgen die de WHO had geuit ten aanzien van ‘vaccinweigeraars’. Het wegnemen van ‘onterechte ongerustheid’ werd op de eerste plaats genoemd.

Over de procedure voor het publiceren van meldingen van bijwerkingen, schreef het Lareb dat signaleringen van bijwerkingen eerst met ‘externe partijen’ zouden worden besproken, alvorens deze op de website van het Lareb zouden worden gepubliceerd. Wie deze ‘externe partijen’ zijn, wordt niet duidelijk uit het draaiboek.

In een bijeenkomst van de Vaccinatiealliantie die op 26 oktober van 2020 plaatsvond, begeleidde het Lareb een werksessie over ‘het wegnemen van onrust over bijwerkingen’. De Vaccinatiealliantie is begin 2019 opgericht door staatssecretaris Paul Blokhuis van VWS met als doel het bestrijden van de dalende vaccinatiebereidheid voor het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) en ‘desinformatie’ te bestrijden. Voormalig SP-Kamerlid Agnes Kant, directeur van het Lareb sinds 2013, is lid.

Het Lareb maakte voor de op handen zijnde massavaccinatie een inschatting van het aantal te verwachten meldingen van bijwerkingen op basis van de griepvaccinatie uit 2009 tegen het H1N1-­virus. Daarbij werden 7.000 bijwerkingen geregistreerd onder de 7,1 miljoen gevaccineerde mensen. Het Lareb schatte daardoor in dat als de gehele Nederlandse bevolking zou worden gevaccineerd tegen het coronavirus, er 15.000 meldingen waren te verwachten, waarvan 600 ernstige. Die inschatting bleek er een factor 15 naast te zitten.

Als onderdeel van de Vaccinatiealliantie vormde zich een subgroep van circa 35 deelnemers die zich ging richten op de bestrijding van vermeende ‘desinformatie’ over vaccins. In deze Denktank Desinformatie, zo blijkt uit een vrijgegeven Wob-publicatie, zitten onder meer techbedrijven Google en Facebook. Via een Whatsapp-groep bereiden leden gezamenlijk een antwoord voor op eventueel kritische of onwelgevallige geluiden ten aanzien van vaccins, vooral als die afkomstig zijn van invloedrijke personen of personen van aanzien als artsen. Twee medewerkers van het Lareb namen deel aan de Denktank Desinformatie. Uit dit Wob-document blijkt ook, uit een e-mail van 9 december 2020, dat de leden van de Denktank wisten dat niet kan worden gesteld dat je door vaccinatie ook anderen beschermt.

In september 2022 konden huisartsen een bijscholing volgen door het Lareb over de op handen zijnde campagne voor de herhaalprik tegen corona. Opvallend hierbij is de sturing op vaccinatiebereidheid, op aangeven van het Lareb. Zo begon de training met een enquêtevraag of de huisartsen aan het begin van de Covid-vaccinatiecampagne overtuigd waren van de veiligheid van de vaccins.

Huisartsen werden ook gecoacht door het Lareb in de omgang met kritische patiënten. Het Lareb behandelde tijdens de nascholing de Twijfeltelefoon, een initiatief van het Erasmus MC om twijfel over herhaalprikken weg te nemen. De slotvraag van de bijscholing aan de huisartsen ‘Bent u er nu van overtuigd dat de Covid-19-vaccins voldoende veilig zijn’ wekt de indruk dat de nascholing van het Lareb ook als doel had, de huisartsen ervan te overtuigen dat de vaccins veilig zijn.

Tijdens de bijscholing werd melding gemaakt van een mogelijke bijwerking op de menstruatiecyclus bij vrouwen. De 26.000 meldingen van verstoorde menstruatie in Nederland die vervolgens bekend werden waren voor het Lareb geen reden om alarm te slaan. Pas heel recent, na een advies van de European Medicine Agency (EMA) op 28 oktober 2022, werden menstruatieklachten opgenomen in de bijsluiters van de Pfizer- en Moderna-vaccins.

Al op 7 december 2020 werd het vaccineren van zwangere vrouwen afgeraden door de vaccinfabrikant Pfizer. Het RIVM en de Gezondheidsraad (GR) namen dit advies over. Het Lareb diende op 26 oktober 2020 een onderzoeksvoorstel in om zwangere vrouwen te monitoren die zich zouden laten vaccineren. Het was bij dit onderzoek belangrijk dat er veel deelnemers zouden zijn. Het negatieve advies door de vaccinfabrikant, het RIVM en de Gezondheidsraad lijkt moeilijk te verenigen met deze doelstelling van het Lareb.