^DeAndereKrant

In april 2021 stelde toenmalige minister van Justitie Ferdinand Grapperhaus een ‘onafhankelijke’ commissie aan om onderzoek te doen naar “georganiseerd sadistisch misbruik van minderjarigen”, onder voorzitterschap van professor dr. Jan Hendriks. Maar hoe onafhankelijk is deze commissie werkelijk? Podcaster Ferdinand van der Neut, uitgever van het tijdschrift Lumens, die met een team al langere tijd onderzoek doet naar ritueel misbruik in Nederland, stelt onomwonden dat de Commissie Hendriks “niet onafhankelijk” is. Hij staat hierin niet alleen. Ook het Kenniscentrum Transgenerationeel Georganiseerd Geweld (TGG) en een groep behandelaars van de GGZ trekken deze conclusie. Zij hebben herhaaldelijk bij de politiek in Den Haag aangegeven dat ze een andere commissie willen.

Vooral de persoon van voorzitter Hendriks, in het verleden als sociaal pedagoog en ontwikkelingspsycholoog verbonden aan de Universiteit van Amsterdam (UvA), moet het ontgelden. Hij pleitte er in 2015 in de landelijke media voor, “gemanipuleerde kinderporno beschikbaar te stellen” om zo de verlangens van sommige pedofielen te beteugelen. Deze visie kwam hem op veel kritiek te staan, ook vanuit de Tweede Kamer. “Pedofielen hebben hulp nodig, geen kinderporno”, zei onder andere Gert-Jan Segers van de ChristenUnie. Een jaar eerder had Hendriks ervoor gepleit de pedofielenpartij Martijn niet te verbieden. RTL Nieuws meldde dat Hendriks vond dat “het uitdragen van seks met kinderen een verkeerde doelstelling is”, maar ook dat een vereniging voor pedofielen op zich een goed idee is. “Zo is er namelijk nog controle mogelijk op wat pedofielen doen”, stelde hij.

Op 16 oktober 2021 stuurde een groep van twintig GGZ-behandelaars een brandbrief naar de Tweede Kamer in een poging de Commissie Hendriks te ontbinden. “In de brandbrief staan concrete randvoorwaarden die nodig zijn om tot een commissie te komen die het vertrouwen van slachtoffers verdient”, aldus Van der Neut.

Begin november 2021 stuurde Spotlight, een groep van slachtoffers van georganiseerd seksueel kindermisbruik, een brief aan Grapperhaus, vertelt Van der Neut. “Daarin stellen zij dat hun ervaring is dat Hendriks’ empathie voor de daders groter is dan voor de slachtoffers van het misbruik. Ze achten hem daarom ongeschikt om het vertrouwen van de slachtoffers te verdienen en daarmee een kundig onderzoek neer te zetten. Ze komen in de brief zelfs tot de conclusie dat het uiterst riskant is voor de slachtoffers om mee te doen in het onderzoek van de Commissie Hendriks.”

De critici stellen dat Hendriks “vooringenomen standpunten” over de aangiftes van misbruik heeft. In een interview met Folia, een medium van de UvA, in 2021, stelde hij: “Aangiftes worden soms jaren later gedaan, en herinneringen kunnen door allerlei aspecten beïnvloed zijn waardoor een verklaring minder betrouwbaar wordt. Daarnaast heb je het debat over ‘hervonden herinneringen’: er zijn mensen die in een bepaalde therapie hadden ontdekt dat ze slachtoffer waren geweest van georganiseerd kindermisbruik. Maar het was onduidelijk of die therapie niet tot deze herinneringen had geleid terwijl dat misbruik helemaal niet had plaatsgevonden. Herinneringen zouden zijn ‘geplant’ door hypnose of het stellen van suggestieve vragen, zeiden sommige onderzoekers, zodat mensen meenden dat ze iets hadden meegemaakt terwijl dat niet was gebeurd.”

Een van de taken van de hoogleraar is de mogelijke betrokkenheid van ambtenaren van het ministerie van Justitie bij misbruikpraktijken te onderzoeken. Volgens FVD-­Kamerlid Gideon van Meijeren had Grapperhaus zich alleen al om die reden niet moeten bemoeien met de samenstelling van de onderzoekscommissie. Hij diende een motie in om de Commissie Hendriks te vervangen, maar die werd vrijwel unaniem verworpen, met als belangrijkste reden dat het onderzoek dan onnodige vertraging zou oplopen.

Publicatie van het onderzoek is al drie keer uitgesteld. Van der Neut verwacht niet dat dit is omdat er veel onthullingen komen. “Het nut van dit onderzoek staat of valt bij het vertrouwen dat slachtoffers in de commissie hebben, zodat zij veilig en vrijuit kunnen spreken, ook over mogelijk misbruik door hooggeplaatste ambtenaren. Het lijkt er sterk op dat de regering en de Tweede Kamer ernstig tekortschieten in het adequaat reageren op informatiebronnen, zoals de brieven van belangenverenigingen en slachtoffers. We kunnen enerzijds afwachten hoe betrouwbaar de commissie daadwerkelijk is, op basis van de resultaten en de informatie in het rapport, anderzijds blijft het de vraag waarom deze commissie op deze manier is opgericht en geleid.”

Het team rond Van der Neut roept de Nationale Ombudsman en Kinder­ombudsman op over te gaan tot het instellen van een parlementaire enquête ‘voor het verdwenen kind’. “Hiermee zullen volksvertegenwoordigers onder ede verantwoording moeten afleggen over hun doen en laten. Zodoende kan er meer inzicht en overzicht komen om een betere en veiligere situatie te creëren voor slachtoffers en andere kinderen in Nederland. Zij hebben dan kans om hun recht te halen.”

NB We hebben op diverse manieren

contact proberen te leggen met prof. Hendriks, maar geen reactie ontvangen.

Al in 1992 kwamen bij het ministerie van Justitie meldingen binnen van ritueel misbruik in Nederland. Daarmee werd pas iets gedaan nadat psycholoog Suzette Boon een jaar later in een proefschrift over meervoudige persoonlijkheidsstoornis schreef dat sadistisch (satanisch) ritueel misbruik in Nederland voorkomt. In 1993 werd in opdracht van het Ministerie van Justitie de Werkgroep Ritueel Misbruik (commissie Hulsenbek) in het leven geroepen. Deze definieerde het misbruik als “met rituelen omgeven en in groepsverband uitgevoerd seksueel sadisme jegens meerdere kinderen in combinatie met extreme vormen van fysiek geweld en bedreiging”. De officiële door overheid geleide onderzoeken stellen steeds dat er te weinig bewijs is. Het LEBZ, het Landelijk Expertise­centrum Bijzondere Zedenzaken van de Politie, beweert zelfs dat er wereldwijd geen enkel bewijs is gevonden. Ferdinand van der Neut stelt dat er op internet veel video’s te vinden zijn van sadistisch misbruik. Onderzoekers van onderzoekscollectief Argos van de VPRO stelden in juni 2020 in een uitzending dat zij meer dan 200 getuigenverklaringen hebben gekregen, waarvan 140 vertellen over misbruik met rituele kenmerken. Bij verdere analyse stuitte Argos op opvallende overeenkomsten in tijd, plaats en personen in de verhalen van de respondenten. Het betreft hier ook hooggeplaatste ambtenaren van onder andere Justitie. Ook buitenlandse experts zoals Johannes Rörig, die door de Duitse regering is benoemd als nationaal commissaris tegen kindermisbruik, geeft aan te geloven dat georganiseerd ritueel seksueel geweld bestaat. De Australische criminoloog Michael Salter bevestigt het fenomeen eveneens.